Merkezi Aziýa we halkara adam hukuklary guramalary: Türkmenistanyň garaşsyz hukukçylar birleşigi, “Merkezi Aziýada adam hukuklary” birleşigi (Fransiýa), Gazagystanyň Gynamalara garşy jemgyýetçilik raýdaşlygy, Gyrgyzystanyň Gynamalara garşy jemgyýetçilik raýdaşlygy, Täjigistan Gynamalara garşy jemgyýetçilik raýdaşlygy, Adam hukuklary boýunça halkara hyzmatdaşlygy (Belgiýa), Norwegiýanyň Helsinki komiteti, Türkmenistanyň adam hukuklary başlangyjy we Helsinki adam hukuklary gaznasy (Polşa) bilelikde ýüzlenme bilen çykyş etdiler, onda sebitdäki hökümetleri 26-njy iýunda Gynamalaryň pidalaryny goldamak boýunça Halkara gününi bellemäge we gynamalary bes etmegi we pidalaryna adalat jogapkärçiligini bermäge çagyrýar.
“Takyk ädimler tussag astyna alnandan soň derrew öz saýlan aklawçysyna ýüz tutmagy, gynamalar baradaky şikaýatlary derňemek üçin garaşsyz mehanizmleri döretmegi we Türkmenistan we Özbegistan meselesinde Birleşen Milletler Guramasyna (BMG) ýörite çakylyk ibermegi proseduralary, şeýle hemgynamalar meselesi boýunça ýörite hasabatçyny goşmak bilen öz içine almalydyr”-diýip, adam hukuklary guramalarynyň beýanynda aýdylýar.
Diňe şu ýyl adam hukuklaryny goraýjy aktiwistler Gazagystanda gynamalar we beýleki ýowuz daraşmalar bilen baglanyşykly 45 täze işiň, Gyrgyzystanyň 98-sinde, Täjigistanda 20 sany gynama aýyplamasynyň bardygyny aýtdy.
Soňky dört ýylyň dowamynda Merkezi Aziýada Adam Hukuklary Assosiasiýasy Özbegistanda derňew we tussag wagtynda gynamalara we ýowuz daraşmalara garşy 154-den gowrak şikaýat aldy.
Garaşsyz adam hukuklary guramalarynyň rejimiň repressiw ýagdaýy sebäpli iş alyp barmaýan Türkmenistanda gynamalar bilen baglanyşykly ýagdaýy hemmetaraplaýyn öwrenmek mümkin däl. Şeýle-de bolsa, häkimiýetleriň gynamalaryň ulanylmagyny yzygiderli inkär edýändiklerine garamazdan, Türkmenistanyň daşynda işleýän adam hukuklary guramalary türmelerde we tussag edilen ýerlerde gynamalar barada maglumat alýarlar diýip beýannamada bellenýär.
