Aşgabatdan hasabat. 1-nji iýulda, sagat 21:00-dan soň Azatlyk radiosynyň Türkmen bölümüniň bir jurnalisti Ogulsapar Muradowanyň çagalary Berdi, Maral we Sona Myradowlar, we Türkmen Helsinki gaznasynyň aktiwisti Ýelena Öwezowa boşadyldy (THF hasabata seret, 18, 20, 21, 26, 30 iýun).
19-njy iýunda, irden Myradowanyň çagalary ÝHHG-nyň Aşgabatdaky ofisine baryp, 18-nji iýunda Ogulsapar Myradowanyň tussag edilendigi barada habar berdiler. Iki sagatdan soň polisiýa işgärleri öýlerine gelip, Myradowanyň kompýuteriniň, faksynyň we telefonynyň hukuk goraýjy edaralara berilmegini islediler. Çagalar olary almak üçin resmi resminama talap edip, boýun bolmakdan ýüz öwürdiler.
Soňra Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň işgäri Allanurow we beýleki iki ofiser tussag etmek üçin resmi resminama görkezmän, Myradowanyň ogluna we iki gyzyna polisiýa işgärlerininiň yzyndan gelmegi buýurdy. Gyzlaryň biri derrew ÝHHG-a jaň edip, bu barada duýduryş berdi, soň bolsa Aşgabadyň Žitnikow köçesindäki Içeri işler ministrliginiň binalarynyň birinde ýerleşýän garakçylyga we terrorçylyga garşy göreş bölümine äkidildi.
Birnäçe sagatlap sorag edilenden soň, gorag astynda Gaudan “W” mikro etrapçasyna, köç. Oguz-Khana 68/2 äkidildi, we prokuroryň karary bolmazdan we güwä geçýän şaýatlar bolmazdan, 32-nji kwartirada gözleg geçirildi. Soňra hiç hili kepilnama bolmazdan kompýuterden prosessor we resminamalar ele salyndy. Alnanlaryň beýany düzülmedi.
Jurnalistiň gyzlary özleri bilen el telefony alyp, THF bilen yzygiderli aragatnaşyk saklaýardylar. Polisiýa işgärleri muňa göz ýetirdiler we çagalar: "Bizi alyp gideniňizde, ÝHHG-a duýduryş berdik, başdan geçirýänlerimiziň hemmesi THF arkaly Azatlyk radiosyna we halkara guramalaryna habar berilýär" -diýdi. Görnüşinden, olar sorag edilmedi, ýöne Içeri işler ministrliginiň koridorynda agşama çenli saklandy.
Soň üçüsi hem Hitrowka sebitindäki kabul ediş merkezine äkidildi. Ogulsapar Myradowa we Sapardurdy Hajyýew hem getirildi.
Maral we Sona Myradowlar neşekeşler, öýsüz-öwzarsyz adamlar, jelepler we daşary ýurtlularyň raýat aýallary bilen kamerada ýerleşdirildi. Galanlary dürli öýjüklere berildi. Ogulsapar Myradowany birnäçe gezek sorag etmek üçin alyp gitdiler, duýduryş hökmünde, tussag edilen çagalara görkezildi. Bir şaýat: "Soraglaryň birinde Ogulsaparyň ýüregi erbetleşdi" -diýdi.
Maral, Sona we Berdi resmi taýdan günäkärlenmedi we häkimiýetler tussag edilmeginiň sebäpleri barada resmi düşündiriş bermediler. Tutulanlary günde bir gezek iýmitlendirýärdiler, günde iki gezek hajathana äkidýärdiler. Tutulanlar aklawçy talap etdiler, emma boýun gaçyrdylar. Şeýle hem olara azyk posylkalaryny we dermanlary almak hukugy berilmedi.
Ertesi gün Ogulsapar Myradowa we Sapardurdy Hajyýew 16-njy iýundan bäri Annagurban Amanglyjewiň ýerleşýän Milli Howpsuzlyk Ministrliginiň wagtlaýyn tussaghanasyna geçirildi. Ýelena Öwezowa (resmi Aşgabat, Milli howpsuzlyk ministriniň agzy bilen, "mämişi rewolýusiýasyna" taýýarlyk görmekde günäkärlenýär) 18-nji iýundan 21-nji iýuna çenli Milli Howpsuzlyk Ministrliginiň wagtlaýyn tussaghanasynda saklandy, soň bolsa Hitrowkadaky kabul ediş merkezine geçirildi.
1-nji iýul 21:00-da Maral, Berdi, Sona Myradowlar özüni prokuror hökmünde görkezen, ýöne familiýasyny, derejesini ýa-da iş ýerini aýtmadyk adamyň ýanyna äkidildi. Olara gol çekmek üçin resminamalar berildi, onda tussag edilenleriň tussag edilendigi we kabul ediş merkezinde 12 gün tussaglykda saklanmagynyň şertleri barada häkimiýetlere hiç hili talaplary ýokdugy ýazyldy. Häkimiýetler bikanun tussag edilmek faktlary bilen baglanyşykly maglumatlaryň aýan edilmegine berk gadaganlyk girizdi. Ýelena Owezowa bilen hem edil şonuň ýaly waka boldy.
S.Nyýazowyň hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary bilen telewideniýede geçirilen duşuşygyndan soň dessine, Belda-Inşat kompaniýasynyň ýolbaşçylary binagär bolup işleýän Maraly işden aýyrdy. “Turkmenwneştrans” önümçilik birleşiginde buhgalter bolup işleýän Sona hem işinden boşadyldy. 2002-nji ýylyň sentýabr aýyndaky repressiýalar wagtynda işinden boşadylan Berdi henizem işsiz.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.
