BMG-nyň Gynamalara garşy komissiýasy sişenbe we çarşenbe günleri Türkmenistanda adam hukuklary meselesine sereder.
Türkmen häkimiýetleri dünýäniň iň repressiw re ofimleriniň biri hökmünde tanalýar.
Halkara adam hukuklary guramalary dissidentleriň ykbalyna, türkmen türmelerindäki ýagdaýlara, çagalara zulum edilmegine we syýasy özgertmeleriň zerurlygyna ünsi çekmek üçin komissiýa birnäçe hasabat iberdi.
Ynsan hukuklaryny goraýjylar üçin bu halkara guramalarynyň ünsüni Türkmenistandaky adam hukuklary ýagdaýyna çekmek üçin seýrek duş gelýän mümkinçiliklerden biridir.
Türkmenistanyň häkimiýetleri hem öz resmi ugruny ýurtda adam hukuklaryna hormat goýulmagyny üpjün edýän kanunçylyk binýadyny jikme-jik beýan edýän resminamada hödürlediler.
BMG komissiýasynyň mejlisine Mejlis agzasy Pirnazar Hudaýnazarowyň ýolbaşçylygyndaky Türkmenistanyň wekiliýetiniň gatnaşmagyna garaşylýar.
Erbet abraý
Türkmenistan dürli halkara guramalary tarapyndan düzülen we neşir edilen dürli reýtinglerde soňky orunlary yzygiderli alýar.
Şeýlelik bilen, "Freedom House" guramasynyň 2011-nji ýyldaky metbugat azatlygyna bagyşlanan ýyllyk hasabatynda Türkmenistan soňky, 195-nji ýerde durýar.
Ykdysadyýetçi bilermenler tarapyndan düzülen ýurtlaryň ýyllyk reýtingi bolan “Ykdysadyýet demokratiýa indeksi” 167 ýurduň sanawynda Türkmenistany aşakdan üçünji orunda goýdy. Bu sanawda Türkmenistanyň goňşulary Demirgazyk Koreýa, Çad, Liwiýa we Özbegistan.
Human Rights Watch guramasy gynamalara garşy BMG komissiýasyna tabşyran resminamasynda "Türkmenistanyň hökümeti sowet usullarynyň iň erbet usullaryny ulanmagyny dowam etdirýär" -diýdi. Dissidentleri psihiatrik hassahalarda zor bilen tussag etmek, hökümetiň halamaýan adamlaryň sürgüni, raýatlaryň daşary ýurda gitmek hukugyna esassyz gatyşmak. "
Hukuklar we gaz
Türkmenistan hökümeti, resmi nukdaýnazardan laýyklykda adam hukuklaryna hormat goýulmagyny kepillendirýän ýurduň kanunlaryny beýan edýän 45 sahypalyk resminamany BMG komissiýasyna hödürledi.
Resminamada Türkmenistanda iň ýokary gymmatlygyň şahsyýetdigi we döwletiň her bir raýat üçin jogapkärdigi we hukuklaryny üpjün edýändigi aýdylýar.
Resmi resminamada "Adam öz hukuklary bilen çäklendirilip ýa-da hukuklaryndan mahrum edilip bilinmez, kanuna berk göz öňünde tutulmazdan başga iş kesilip ýa-da jezalandyrylyp bilinmez" diýilýär.
Synçylar, kanunlaryň diňe kagyz ýüzünde bardygyny belleýärler. Türkmenistan dünýäde iň ýapyk ýurtlaryň biri bolmagynda galýar we ýurduň raýatlary internete girmekde kynçylyk çekýärler.
Şol bir wagtyň özünde, Türkmenistan dünýäde dördünji uly tebigy gaz gorlaryna eýelik edýär, “Nabucco” taslamasyna gatnaşýar we Ýewropany iň uly gaz üpjün edijilerinden biri bolup biler.
Ynsan hukuklaryny goraýjylar, Türkmenistanda tebigy gorlaryň bolmagy BMG-ny we esasanam ÝB ýurtlaryny bu Merkezi Aziýa ýurdundaky adam hukuklary ýagdaýyny äsgermezlik etmez diýip umyt edýärler.
BBC Rus gullugy
