Türkmenler jeza çäreleri işini ep-esli ýokarlandyrmalydyr. THF Demokratiýa we Adam Hukuklary Institutyna, Içeri işler ministrligine we beýleki degişli hyzmatlara Türkmenistanda azatlykdan mahrum edilen ýerlerde raýatlaryň hukuklarynyň takmynan sanawyny hödürleýär. Bu sanaw, Ýewropanyň birnäçe ýurdundaky tussaglara hukuk bermek tejribesini öwrenmeklige esaslanýar we maslahat berilýär. Aşakda beýan edilen käbir progressiw pursatlar entek Türkmenistanda ulanylmaýar, ýöne geljekde ulanylmaga berler diýip umyt edýäris. Konstruktiw çemeleşmä umyt edip, azatlykdan mahrum edilen ýerlerde tussaglaryň hukuklaryny hil taýdan ýokarlandyrmagy maksat edinýäris, şonuň üçin bu sanawy gözden geçirmek, giňeltmek we gowulaşdyrmak üçin hödürleýäris.

Düzme “Erkinlikden mahrum edilen ýerlerdäki hukuklaryňyz” hökmünde ýazylýar, sebäbi türkmen tussaglary oňa has mätäç.

(Gysga sözlük bolmagy üçin, azatlykdan mahrum edilen ýerler -MLS diýip atlandyran jeza çäreleriniň ähli görnüşlerini jemledik)

Aztlykdan mahrum edilen ýerlerdäki hukuklaryňyz .

Erkinlik, adamyň tebigy ýagdaýydyr. Bu, Türkmenistanyň konstitusiýasynda we halkara adam hukuklary resminamalarynda göz öňünde tutulan esasy adam hukugy. Bu hukuk, kazyýetiň karary bilen kanunda takyk görkezilen esaslara we diňe kanunda bellenilen tertipde çäklendirilip bilner. Erkinliginden mahrum edilen adamlar, kanunlardan başga ähli hukuklardan peýdalanyp bilerler: a) kazyýetiň karary bilen mahrum edilen hukuklar; b) kanun ýa-da beýleki kadalaşdyryjy hereketler bilen gönüden-göni alnan ýa-da çäklendirilen hukuklar; ç) ulanylmagy jezanyň ýerine ýetirilmegine laýyk gelmeýän hukuklar.

Erkinlikden mahrum edilenler azatlykdan mahrum etmek rejiminiň göz öňünde tutýan çäklendirmelerini çekmäge borçludyrlar. Emma, ​​Konstitusiýada we Türkmenistanyň gol çeken we tassyklan halkara şertnamalarynda kepillendirilen esasy hukuklaryna hormat goýulmagyny talap etmäge hukugy bar. Bu:

Ýaşamak hukugy. Ynsan durmuşyna çozuş iň agyr jenaýat hökmünde jezalandyrylýar;

Hiç kim gynamalara, rehimsiz, adamkärçiliksiz ýa-da kemsidiji çemeleşmelere ýa-da jezalara sezewar edilip bilinmez;

Hiç kim meýletin razyçylygy bolmazdan lukmançylyk, ylmy ýa-da başga synaglara sezewar edilip bilinmez;

Her kimiň tussag edilen pursatyndan ýa-da günäkärlenýän pursatyndan başlap kanuny goraga hukugy bar;

Hiç kim özüne we ýakyn garyndaşlaryna garşy subutnamalar we düşündirişler bermäge mejbur edilip bilinmez ýa-da diňe özüni boýun almagy sebäpli günäkärlenip bilmez;

Her kimiň döwlet edaralaryna şikaýatlary, teklipleri we haýyşlary ibermäge hukugy bar;

Her ýetginjegiň durmuş gurmaga hukugy bar;

Her kimiň öz dinini ýa-da ynanjyny aýtmaga, şeýle hem dinini ýa-da ynanjyny üýtgetmäge hukugy bar;

Her kimiň öz pikirini aýtmaga we ony dilden, ýazmaça ýa-da başga ýollar bilen ýaýratmaga hukugy bar;

Her kimiň administrasiýa tarapyndan bellenilen tertipde ýygnak geçirmäge hukugy bar;

Her kimiň sagdyn we howpsuz şertlerde işlemäge, dynç almaga we zähmet rugsadyna çykmaga hukugy bar;

Her kimiň saglygy goramaga hukugy bar;

Her kimiň bilim almaga hukugy bar.

Bu we beýleki hukuklaryň hemmesi azatlykdan mahrum edilenler tarapyndan ulanylyp bilner - olaryň käbiri şertsiz (mysal üçin, ýaşamak hukugy, azapdan we gynamalardan goramak), beýlekileri - azatlykdan mahrum edilen şertlerde mümkin boldugyça adam tussag etmek tertibi bilen çäklendirilýär.

Tutulan ýerlerde bolmak.

MLS-e kabul edilenden soň, kabul ediş bölüminde 5-14 günden bir aýa çenli galmaly. Bu döwürde sanitariýa we arassaçylyk çäreleri, lukmançylyk barlagy, psihologiki barlag geçirilmeli we içerki düzgünler bilen tanyş bolmaly. Türmede saklap bolmaýan eşikleriňiz administrasiýa wekiline berilmelidir, soň türmeden boşadylanda eşikler size gaýtarylyp berilmelidir ýa-da siz tarapyndan ýakynlaryňyza iberilmelidir. Puluňyz siziň görkezen bankyňyza ýa-da razylygyňyz bilen ýakynlaryňyza iberilmeli. Iberen zatlaryňyzy beýan edýän teswirnamanyň bir nusgasyny talap ediň! Ýewropa ýurtlaryndaky türmeler tussaglara iň pes aýlyk derejesinde şahsy zerurlyklar üçin pul götermäge rugsat berýär. Bu pul türmede ýa-da düzediş edarasynda saklanýar.

Ýadyňyzda saklaň! MLS-e gireniňizden soň, ýakynlaryňyza habar bermäge hakyňyz bar!

Siziň ýerleşdirilen otagyňyz arassaçylyk ülňülerine laýyk bolmaly, ýeterlik howa, ýyladyş we howa çalşygy bolmaly. Yşyklandyryş gözüňize zyýan ýetirmezden okap boljak şekilde bolmaly. Adamyň tebigy zerurlyklaryny kanagatlandyrmakda kynçylyk çekmezlik üçin hajathana elýeterli bolmaly. Sauna otagy şahsy arassaçylyk zerurlyklaryny kanagatlandyrmaly we hepdede azyndan bir gezek elýeterli bolmaly. Günäkärlenýän we tussaglaryň şahsy eşiklerini geýmäge hukugy bar. Erkinlikden mahrum edilenlere möwsüm üçin degişli eşikler berilýär we türme ýolbaşçysynyň rugsady bilen şahsy eşiklerini geýip bilerler. Krowatlaryň örtüleri arassa saklamak üçin köplenç çalyşmaly.

Erkinlikden mahrum edilen ýerlerdäki rejim.

MLS-de içerki düzgünlere boýun bolmalysyňyz, gözden geçirmek üçin elýeterli bolmaly. Dolandyryşyň wekilleri Düzgünler bilen tanyşdyrmasa, olary okaň. Ol berjaý edilmeli esasy düzgünleri kesgitleýär. Olary bilmek möhümdir, sebäbi jeza düzgüniňiziň üýtgemegi, şeýle hem möhletinden öň boşadylmagy teklipleri düzgünleriň berjaý edilmegine we olara bolan garaýşyňyza baglydyr.

Jeza bermegiň ilkinji tertibi (ýeňil, umumy, berk, güýçlendirilen ýa-da aýratyn) kazyýet tarapyndan kesgitlenýär we ony üýtgetmek türmäniň ýörite toparynyň karary bilen mümkindir. Mazmunyňyz üçin rejimiň talaplary bilen tanyşyň. Kazyýet tarapyndan kesgitlenen rejim, tussag edilen adamyň özüni alyp barşy we adaty pozitiw garaýyş bilen gaýtadan terbiýe alandygyny görkezse, indiki iň ýumşak rejim bilen çalşyrylyp bilner. Şeýle hem, tussag edilen bellenilen tertibi gödek we yzygiderli bozsa, işden yzygiderli sowulsa ýa-da başgalara ýaramaz täsir etse, bu has berk rejime üýtgedilip bilner.

Ýagtylyk, umumy, berk we güýçlendirilen şertlerde tussag edilenler gije açar bilen gulplanan otagda, ýörite rejime höküm edilenler hem gulplanan otagda we gözegçilik astynda saklanýar. Ýeňil we umumy tussaglyk düzgüni bolan tussaglar dürli edaralarda işläp bilerler, berk rejimde bolanlar iş ýerinde diňe türme binasynda hyzmat gullugy bolup bilerler; berk tussaglyk düzgüni bilen azatlykdan mahrum edilenler hyzmat işgärleriniň işinde ulanylyp bilinmez, ýörite rejimli tussaglar amatly iş bar bolsa aýratyn jaýlarda işläp bilerler.

Azatlykdan mahrum edilen ýerlerde zähmet.

Gaýtadan terbiýe almagyň, goramagyň we rejimiň zerurlygyny, ýaşyňyzy, jynsyňyzy, saglyk ýagdaýyňyzy, iş ukybyňyzy, hünär derejäňizi we gyzyklanmalaryňyzy göz öňünde tutup, bar bolan mümkinçiliklere laýyklykda laýyk iş almaga hukugyňyz bar. Siziň işiňiz hökümiň ​​2 iş gününden üç güne çenli azatlykdan mahrum edilmegi hasaplanýar. Günäkärlenýänler we tussaglar hökmany däl we meýletin razyçylygy bolmazdan işlemäge mejbur edilip bilinmez. 60 ýaşdan uly erkekler, 55 ýaşdan uly aýallar, hassalary öndürijiligini kesgitlemek üçin lukman barlagyndan geçmeli. Göwreli, emdirýän aýallar we kämillik ýaşyna ýetmedikler agyr we gijeki işlerde işledip bilinmez. Özüňiz bilen tanyşmaga we işiňiziň howpsuzlygyny kepillendirýän şertleriň berjaý edilmegini talap etmäge hakyňyz bar. Işe kabul edilenden soň, işde bolup biljek betbagtçylyklar we özüňizi olardan goramagyň ýollary barada duýduryş berilmelidir. Iş üçin howpsuzlyk görkezmelerini takyk ýerine ýetiriň - şeýlelik bilen saglygyňyzy gorap bilersiňiz. Ýerine ýetirilen işler üçin belli bir töleg almaga hukugyňyz bar. Tölegiň bir bölegini alyp bilersiňiz, ýöne 30 göterimden az bolmaly däl. Iş şertleri zähmet kanunçylygy bilen kesgitlenýär. Iş gününiň dowamlylygy zähmet kanunçylygynyň degişli bölümine laýyklykda kesgitlenýär. Aragatnaşyksyz, günde azyndan 12 sagat, dynç almaga we üznüksiz, azyndan 38 sagat, hepdede dynç almaga we üznüksiz we çalşyk işi bilen önümçilikde - hepdede azyndan 24 sagat dynç almaga hakyňyz bar. Soňky 10 aýda azyndan 7 aý işlän bolsaňyz, ýylda 14 iş güni tölenilmedik rugsady almaga hukugyňyz bar. Zyýanly we howply iş şertleri bolan önümçilikde işleýänlere degişli işgärler üçin bellenilen mukdarda goşmaça tölenilmedik rugsat berilýär. Ýyllyk dynç alyşyňyz iş güni hasaplanýar.

Bilim almak.

MLS-de bolanyňyzda, okuwyňyzy MLS-de guralan bilim edarasynda dowam etdirmäge hakyňyz bar. Okamak kararyna gelseňiz, sapak günlerinde bir sagat öň işden çykyp, ekzamenlere ýa-da tezislere taýýarlanmak üçin 30 gün dynç almaga hakyňyz bar. Administrasiýa sizi okajaklaryň sanawyna goşmalydyr. Hiç kim sizi okaýan günleriňizde işlemäge mejbur etmäge hakly däldir. Okuwyňyzyň dowamynda şol ýerde okuwyňyzy dowam etdirmek şerti bilen azatlykdan mahrum edilen başga bir ýere geçirilip bilersiňiz. Okuw sebäpli, ekzamenlere we tezislere taýýarlyk görmek üçin işden boşadylan wagtyňyz işçileriň hukuklaryndan peýdalanýarsyňyz, ýöne hak almaýarsyňyz.

Boş wagtyňyz.

MLS-de oturan wagtyňyz Adalat ministri tarapyndan tassyklanan sanawda takyk görkezilen käbir şahsy zatlara hukugyňyz bar (adalata, adalatly jeza...). Işden we dynç alyşdan boş wagtyňyzda administrasiýa tarapyndan gurnalan medeni, sport we beýleki çärelere gatnaşyp bilersiňiz. Göçme telewizorlary we radiolary alyp bilersiňiz. Olary otagdaky galan adamlaryň razylygy bilen belli bir wagtda ulanyp bilersiňiz, ýöne 8 sagatlyk dynç alşyna päsgel bermezden. Ýerli we daşary ýurt dillerinde gazetleri, magazin žsurnallary we kitaplary alyp bilersiňiz, eger olar pornografiki mazmuny öz içine almasa, milli, etnik, jyns ýa-da dini ýigrenji wagyz etmese. Daşary ýurt dillerini öwrenip, awtoryň eserlerini döredip we neşir edip bilersiňiz. Boş wagtyňyz döredijilik işleri bilen meşgullanyp bilersiňiz. MLS-iň ýolbaşçysynyň rugsady bilen jurnalistler bilen duşuşyp bilersiňiz.

Şahsy zatlar.

Türmede oturan wagtyňyz Adalat ministri (adalata, adalatly jeza ...) tarapyndan tassyklanan sanawda takyk görkezilen käbir şahsy zatlara hukugyňyz bar. Şeýle hem şahsy zerurlyklar üçin belli bir mukdarda pul almaga hukugyňyz bar. Açyk we geçiş görnüşli MLS-de bolanlar - iň pes aýlyk hakynyň 50 göterimine çenli, ýapyk görnüşli MLS-de bolanlar bolsa iň pes aýlyk hakynyň 30 göterimine çenli. Erkinlikden mahrum edilenleriň zyýanly we howply işler üçin goşmaça haklary bar. Agyr fiziki zähmet bilen meşgullanýan, göwreli we emdirýän aýallaryň şahsy zerurlyklary üçin goşmaça mukdary bar. Türmäniň ýolbaşçysy zähmet borçlaryny yzygiderli ýerine ýetirýän beýleki tussaglara şahsy zerurlyklar üçin has köp mukdarda pul ulanmaga rugsat berip biler. Günäkärlenýänleriň we tussaglaryň daşardan pul almaga hukugy bar, ýöne iň pes aýlykdan köp bolmaly däldir.

Dykgata alyň! Dolandyryş edaralary, döwletiň peýdasyna ýanyňyzda saklap bolmajak zatlary we pullary alyp biler.

Ýadyňyzda saklaň! Bu zatlaryň sizden alnan tertibi gözden geçirmek üçin size berilmelidir we özüňiz gol çekýärsiňiz we bu buýrugy 14 günüň içinde MLS başlygyna ýazmaça ýüz tutup bilersiňiz. MLS-iň başlygy bu ýüzlenmeli etrap kazyýetine ibermeli. Kazyýet karar berýänçä, bu buýruk ýerine ýetirilip bilinmez.

Iýmit we azyk önümleri.

Sagdyn bolmak üçin ýeterlik ýokumly iýmit almaga hukugyňyz bar. Önümler ýokary hilli, gowy taýýarlanan we laýyk gaplanan bolmaly. Mümkin boldugyça iýmit, dini endikleriňize laýyk bolmalydyr. Şeýle hem, günüň islendik wagtynda agyz suwundan peýdalanmaga hakyňyz bar. Aýratyn iýmitlenişe mätäç adamlar lukmanyň görkezmesine laýyklykda iýmit almaly. MLS-de hödürlenýän iýmitlerden başga-da, aýda iki sany iýmit posylkasy bar, eger ýörite rejimde bolsaňyz, her alty aýda bir iýmit bukjasy. Täze ýyl we beýleki günlere görä, ýerli däp-dessurlara, dynç alyş günlerine görä, tussag edilenleriň hemmesine adatdan daşary iýmit almaga hukugy bar. Rejimi asyl rejimden has aňsat birine üýtgedeniňizde, goşmaça bir iýmit almaga hukugyňyz bar. Azyk önümleriniň mukdary we mazmuny barada ýakynlaryňyza duýduryş beriň! Has köp mukdarda alnan önümler, siziň islegiňiz boýunça indiki döwre yza süýşürilip ýa-da siziň adyňyzdan iberijä gaýtarylyp bilner.

Hat alyşmak we telefon arkaly gepleşik hukugy

MLS-de bolanyňyzda garyndaşlaryňyza, ýakynlaryňyza we dostlaryňyza çäksiz mukdarda hat almaga we ibermäge hukugyňyz bar. Kazyýetiň kararynyň güýje girendigine ýa-da ýokdugyna garamazdan, şahsy hatlaryňyzy MLS administrasiýasy barlaýar! Käbir hatlaryňyzyň adrese iberilmezligi ähtimal. Şeýle ýagdaýda size bu barada habar berilmelidir we iberilmedik hat faýlyňyza berkidiler. Halkara hukugynyň talaplaryna laýyklykda, hat alyşmalar türmeleriň howpsuzlygyna, üçünji taraplaryň howpsuzlygyna ýa-da günäkärlenýän we tussaglara päsgel berip biljek maglumatlaryň bolup biljekdigine ynanmak üçin çynlakaý esaslar bar bolan ýagdaýynda derňew bilen barlanýar. Emma hat alyşmagyň hökmany barlanmagy senzurany aňlatmaýar. Ýokardaky sebäpler sebäpli zerurdyr.

Ýadyňyzda saklaň! Arza we şikaýat bilen möhürlenen bukjany derrew degişli edaralara iberip bilersiňiz. Möhürli görnüşde iberilen we Halk mejlisine, ýurduň prezidentine, ministrler geňeşine, Adalat ministrligine, Içeri işler, prokuratura, kazyýet, derňew we BMG-nyň adam hukuklary guramalaryna iberilen hatlar we şuňa meňzeş guramalar administrasiýa tarapyndan tassyklanmaly däldir. Hiç kimiň bu hatlary bahana bilen barlamaga ýa-da saklamaga hukugy ýok. Şeýle hem jemgyýetçilik guramalaryna, syýasy partiýalara, gazetleriň, teleýaýlymlaryň, radioýaýlymlaryň we ş.m. redaksiýalaryna hat iberip bilersiňiz. Netijede, size peýdaly bolup biljek käbir salgylaryň sanawyny hödürleýäris. Öz hasabyňyza ýerli ýa-da uzak aralyk jaňlary üçin telefon ulanmaga hakyňyz bar.

Duşuşyk hukugyňyz.

Aýda azyndan bir duşuşyga hukugyňyz bar. Duşuşyklar MLS-iň başlygy tarapyndan tassyklanan dürli toparlaryň meýilnamasyna laýyklykda geçirilýär. Eger tertip üýtgese, ýakynlaryňyza wagtynda habar bermek üçin administrasiýa size bu barada duýduryş bermeli. Duşuşyklar administrasiýanyň wekiliniň gatnaşmagynda geçirilýär. Haryt almak we geçirmek gadagandyr. Ene-atalardan, çagalardan, doganlardan we är-aýallardan başga 4 adamdan köp adam gatnaşyp bilmez. Duşuşyklar azyndan 30 minut dowam edýär. Isleseňiz wagty azaldyp bilersiňiz, administrasiýa tarapyndan däl, duşuşyklaryň tertibini eýerýän bolsaňyz. Är-aýalyň, garyndaşlaryň, doganlaryň we ýakynlaryň arasynda olardan biri günäkär bolsa, baryp bolýar. Bu duşuşyklar Içeri işler ministrliginiň "Düzediş we jeza" bölüminiň müdiriniň rugsady bilen mümkindir.

Üns beriň! Günäkärlenýäniň ýa-da tussagyň aklawçysy bilen, ýöne administrasiýanyň iş gününiň çäginde çäksiz sanly duşuşyga hukugy bar. Aklawçy hut özi talap etmese, administrasiýa wekilleriniň hiç biriniň bu duşuşyklara gatnaşmaga hukugy ýok. Aklawçy bilen günäkärlenýäniň (tussagyň) arasyndaky söhbetdeşligi diňlemek gadagandyr. Gepleşik wagtynda kazyýet işi bilen baglanyşykly ýazmaça görkezmeleri alyp bilersiňiz. Administrasiýa tarapyndan tassyklanmaly däl.

Lukmançylyk hyzmaty

Türmelerdäki adamlar lukmançylyk kömegine haklydyr. Her türmede özüňiz ýa-da başga bir adam üçin lukmançylyk kömegi sorap boljak saglyk merkezi bolmaly. Keseliň agyrlygyna baglylykda lukmanyň pikirine görä hassahana ýerleşdirilip bilner. Saglyk merkeziniň lukmançylyk işgärleri saglyk ýagdaýyňyz üçin jogapkärdir.

Ýadyňyzda saklaň! Aýda azyndan bir gezek keselleriň öňüni alyş barlagyndan geçýärsiňiz. Öz hasabyňyza töleg tölenip, islegiňiz boýunça lukmançylyk barlagyny geçirmäge hakyňyz bar. Alkogolizmden ýa-da neşekeşlikden ejir çekýän bolsaňyz, ýaramaz endikleriň öňüni alyş programmasyna girip bilersiňiz. Lukman işe wagtlaýyn ukypsyzlygyňyzy kesgitlän bolsa, size iş ýa-da iýmitleniş iýmitini bellän bolsa - bu reseptleriň her biri administrasiýa üçin hökmanydyr. MLS lukmançylyk edarasynyň lukmanynyň görkezmesi boýunça daşardan derman alyp bilersiňiz. Akyl hassalygyndan ýa-da inçekeselden ejir çekýänler beýleki tussaglardan üzňe bolmaly. Akyl taýdan näsazlykdan we dowamly hroniki keselden ejir çekýänler üçin aýratyn ideg zerur.

Din.

MLS-de öz diniňizi amal etmäge hakyňyz bar. Siziň degişli dini jemagatyňyz resmi taýdan hasaba alnan bolsa, türme administrasiýasy dini hyzmatlara we dabaralara gatnaşmak, şeýle hem degişli edebiýatlary ulanmak arkaly dini zerurlyklaryňyzyň kanagatlandyrylmagyny üpjün etmeli. Dolandyryş, azatlykdan mahrum edilenler bilen duşuşmak üçin ruhanylaryň elýeterliligini üpjün etmeli. Başga bir tarapdan, ruhanylar muny kabul etmeýänleri ybadat etmäge gatnaşmaga mejbur etmeli däldir. Türkmenistanda hereket edýän dinleriň hemmesi hasaba alynmaýar. Şeýle-de bolsa, halkara hukugyna laýyklykda dinleriň hasaba alnandygyna ýa-da ýokdugyna garamazdan dinler we ynanýanlar kemsidilmeýär.

Tertibi we tertip-düzgüni saklamagyň serişdeleri.

MLS-de tertibi we tertip-düzgüni berjaý edenler sylaglanýar we olary bozanlar jezalandyrylýar.

Höweslendiriş çäreleri: köpçüligiň öwgüsi, adatdan daşary sapar ýa-da azyk önümleriniň geçirilmegi, açyk howada geçirilen wagtyň köpelmegi, şahsy çykdajylar üçin rejimde berilmeli pul mukdarynyň köpelmegi, ozal berlen düzgün-nyzam temmisiniň ýatyrylmagy, öý rugsady - 5-e çenli günler we edaranyň görnüşine baglylykda beýleki höwesler.

Jeza: duýduryş bilen bellik, arassalygy saklamak, adatdan daşary borjy - 7 güne çenli, telewizion programmalara tomaşa etmek ýa-da sport çärelerine gatnaşmak hukugyndan mahrum etmek, şahsy çykdajylar üçin rejimde berilmeli pul mukdaryny azaltmak, jeza çäresinde izolýasiýa etmek, işe girmek mümkinçiligi bolan öýjük - 14 güne çenli, işe girmezden jeza kamerasynda izolýasiýa - 14 güne çenli, öýe dynç almaga gitmek hukugyndan mahrum etmek we heniz ulanylmadyk baýragyň ýatyrylmagy.

Ýadyňyzda saklaň! Türmäniň kadalarynda sanalan we Içeri işler ministrliginiň “jeza we düzediş” bölüminiň başlygy tarapyndan tassyklanan jezalardan başga, size başga jeza ulanylyp bilinmez. Jeza MLS başlygynyň buýrugy esasynda ulanylýar. Jeza ýerine ýetirilmezden ozal, jeza baradaky buýruga gol çekmäge hukugy bolan administrasiýa başlygyny diňlemeli bolarsyňyz. Sargyt höwesli bolmaly.

Ýadyňyzda saklaň! Jezany buýrugyna garşy şikaýat edip bilersiňiz. Bir düzgün bozulandygy üçin iki jeza berip bilner, ýöne iki gezek jezalandyrylyp bilinmez. Düzgün bozulmakdan alty aý geçen bolsa ýa-da aýan edilenden bir aý geçen bolsa, hiç hili düzgün-nyzam temmi berilmeýär. Berlen düzgün-nyzam jezasy buýruk berleninden üç aý geçen bolsa ýerine ýetirilmez. Jeza wagtynda öz günäňize düşünendigiňizi görkezen bolsaňyz, degişli ýolbaşçy sizi jezany dowam etdirip biler. Düzgün-nyzam temmi berleninden soň bir ýylyň içinde düzgün-nyzam düzgünini bozmadyk bolsaňyz, size berlen jeza ýatyrylýar.

Fiziki jeza

MLS-de bolanyňyzda, içindäki içerki düzgünleri berjaý etmelisiňiz. Bu düzgünleri meýletin ýerine ýetirseňiz, garawullaryň size garşy fiziki güýç, kömekçi serişdeleri we ýaraglary ulanmaga hukugy ýok. Diňe size degişlilikde kesgitlenen ýagdaýlarda ulanylyp bilner:

Fiziki güýç - aç-açan boýun egmedik ýagdaýynda kanuny buýrugy ýa-da gadaganlygy ýerine ýetirmek; - fiziki garşylyk, ofiserleriň ýa-da seržantlaryň durmuşyna ýa-da başga biriniň durmuşyna hüjüm edilen ýa-da basgyn edilen ýagdaýynda; - garşylyk ýa-da boýun egmezlik görkezilse, azatlykdan mahrum edilen adamy tussag etmek ýa-da alyp gitmek wagtynda gaçmagyň öňüni almak.

Fiziki güýç ulanmak kömekçi enjamlary ulanmagy öz içine alýar. Aşakdaky ýagdaýlarda fiziki güýç ulanyp, netijä ýetip bolmaýan bolsa, gurallary ulanmaga rugsat berilýär:

zamun alnanlaryň boşadylmagy wagtynda; ele salnan binalary we jaýlary, desgalary we ulaglary boşatmak wagtynda; toparlaýyn hüjümi we barrikadany duruzmak ýa-da bidüzgünçiligi duruzmak; azatlykdan mahrum edilen adamy alyp baranda ýa-da tussag edende; azatlykdan mahrum edilen adamyň agyr akyl bozulmalarynda, durmuş we saglyga howp abananda.

Kömekçi serişdeler Saglygy goraýyş ministrligi tarapyndan tassyklanan we ýurduň Içeri işler ministrligi bilen hyzmat edýänleri öz içine alýar. Görkezilen çäreleriň maksadyna ýetilen badyna fiziki güýç we gurallary ulanmak derrew bes edilýär. Erkinlikden mahrum bolan göwreli aýallar, garrylar ýa-da göze görnüp duran fiziki taýdan kemisli adamlar bilen baglanyşyklylykda, diňe birden hüjüm edilen, tussag edilen, zamun alnan we boşadylan ýerleri boşatmak, toparlara boýun bolmazlyk ýagdaýynda, beýleki ähli usullar tükenende fiziki güýç we kömekçi serişdeleri ulanmaga rugsat berilýär.

Erkinlikden mahrum edilen ýerlerde iň soňky ýol hökmünde ýarag aşakdaky ýagdaýlarda ulanylyp bilner:

uçuşy togtatmak; girew alnanlaryň boşadylmagy wagtynda hüjümden, jana ýa-da saglyga howp salmakdan goramak; topary ýa-da ýaragly hüjümi yzyna almak.

Erkinlikden mahrum edilen kämillik ýaşyna ýetmedikler ýa-da göwreli aýallar barada aýdylanda bolsa, ýarag diňe ýaragly hüjüm bolan ýagdaýynda ulanylyp bilner. Kömekçi serişdeler we ýaraglar diňe göni duýduryşdan soň ulanylyp bilner. MLS işgärleri ýaralananlara we jebir çekenlere kömek bermäge borçly. Zerur bolsa, türmäniň degişli ministrliginiň buýrugy bilen beýleki adamlaryň durmuşyna we saglygyna howp salmagyň, köpçülikleýin çärelere gatnaşan beýleki jenaýatlaryň öňüni almak üçin, iki aýa çenli ýeke adamlyk kamerada izolýasiýa edilip bilner. Bu ýagdaýda, mümkin bolsa, öýjükde ýa-da başga bir ýerde iş berilýär. MLS başlygynyň höwesli buýrugy bilen, berk ýa-da güýçlendirilen re onimde bolsaňyz, Bellenen tertibi gödek ýa-da yzygiderli bozsaňyz ýa-da beýleki tussaglara ýaramaz täsir edip, edara howp salýan bolsaňyz, güýçlendirilen gözegçilik we howpsuzlyk bilen hemişelik ýapyk desga geçirilip bilner. Her üç aýdan, berlen jezany dowam etdirmegiň zerurlygyna täzeden baha berilýär.

Ýadyňyzda saklaň! Giňeldilen gözegçilik we gorag şertlerine türmäniň ýerleşýän ýerinde etrap kazyýetine geçirmek barada buýruga şikaýat edip bilersiňiz. Açlyk yglan edilse we bu siziň janyňyza ýa-da saglygyňyza howp döredýän bolsa, lukmanyň görkezmesi boýunça zerur lukmançylyk çäreleri görülýär.

Kämillik ýaşyna ýetmedikler üçin käbir aýratyn düzgünler.

Kämillik ýaşyna ýetmedikler diňe uly ýaşly tussaglardan izolirlenen düzediş öýlerinde jezalandyrylýar. Bilimini ýa-da kärini tamamlamak üçin zerur bolanda, ýigrimi ýaşyna ýetýänçä ýetginjekler öýünde galyp bilerler. Düzediş öýüne kabul edilenden soň, kämillik ýaşyna ýetmedikler mugallym, lukman we psihologyň gözegçiligi astynda 14 günden bir aýa çenli kabul ediş bölüminde saklanýar. Ilkinji gezek girýänler galanlardan aýratyn otaglarda saklanýar. Okuw sapaklarynda hünär okuwyny geçýän kämillik ýaşyna ýetmedikler, okuw meýilnamasynyň daşynda her gün üç sagada çenli durmuş taýdan peýdaly işe gatnaşyp bilerler. Okuw gündelik okuw jaýlarynda geçirilmelidir. Kämillik ýaşyna ýetmediklere her gün açyk howada azyndan iki sagat oturmak üpjün edilmelidir. Kämillik ýaşyna ýetmedikleriň hat alyşmak üçin çäklendirilen hukugy bar. MLS-iň başlygy, adama zyýanly täsir etmek howpy bar bolsa, kämillik ýaşyna ýetmedik adamyň ýanyna baryp görmegi we hat alyşmagy gadagan edip biler, şeýle hem kämillik ýaşyna ýetmediklere oňyn täsir edip biljek adamlardan has köp baryp görmegine rugsat berip biler.

MLS-de rejimiň iki görnüşi ulanylýar - umumy we berk. Bu kämillik ýaşyna ýetmedik üçin ilkinji iş bolsa, umumy rejim kesgitlenýär. Mundan başga-da, kazyýet eýýäm iş kesilen ýa-da 5 ýyldan gowrak azatlykdan mahrum edilen kämillik ýaşyna ýetmedikler üçin berk düzgün kesgitläp biler. Kämillik ýaşyna ýetmediklere uly ýaşlylar üçin berilýän höweslendirişiň ähli görnüşleri berlip bilner, öý rugsady höweslendirmelerinden başga. MLS-iň başlygy höküm edilen kämillik ýaşyna ýetmedikleriň bir toparyna teatra, konserte, taryhy ýa-da möhüm ýere baryp görmegine rugsat berip biler.

Kämillik ýaşyna ýetmediklere aşakdaky jeza çäreleri ulanylyp bilner:

duýduryş belligi; Arassaçylygy saklamak adatdan daşary borjy - üç güne çenli; şahsy çykdajylar üçin rejimde berilmeli serişdeleriň mukdaryny bir aýa çenli -50% -e çenli azaltmak; ekskursiýa gatnaşmakdan, MLS-den başga bir teatra ýa-da konserte baryp görmekden, şeýle hem käbir sport we oýunlara gatnaşmakdan mahrum etmek; jeza kamerasynda işe ýa-da okuwa gitmezden izolýasiýa - umumylykda bäş güne, berk düzgün üçin on güne çenli.

Düzgün-nyzam temmi MLS başlygy tarapyndan girizilýär. Kämillik ýaşyna ýetmedik türmäniň ýolbaşçysynyň türme ýerleşýän etrap kazyýetinde “jeza kamerasynda izolýasiýa” baradaky düzgünine garşy şikaýat edip biler. Kämillik ýaşyna ýetmedik “köpçülikleýin çärelere gatnaşmaga hukugy bolmazdan iki aýa çenli kamerada izolýasiýa edilmeli däldir”.

Döwlet edaralaryna, jemgyýetçilik guramalaryna, habar beriş serişdelerine arz etmek we signal bermek hukugy

Türme administrasiýasynyň wekilleri ýa-da beýleki tussag edilenler siziň hukuklaryňyzy haýsydyr bir derejede bozýar diýip pikir edeniňizde, türmäniň başlygy bilen duşuşygy talap edip, gorag sorap bilersiňiz. Prokuratura we kazyýete türme administrasiýasynyň hukuklarynyň artykmaçlygy ýa-da beýleki tussaglaryň çeken jenaýatlary barada signal iberip bilersiňiz.

Ýadyňyzda saklaň! Jezaňyz bilen çäklendirilenlerden başga, erkin raýatyň ähli hukuklaryndan peýdalanýarsyňyz. Durmuşyňyza, saglygyňyza, abraýyňyza we mertebäňize edilýän islendik jenaýat jenaýatdyr. Hukuklaryňyzyň bozulandygyny pikir edýän bolsaňyz, adam hukuklaryny goramak üçin jogapkär edaralardan we jemgyýetçilik guramalaryndan kömek sorap bilersiňiz. Aşakda käbir peýdaly salgylary berýäris:

TÜRKMENISTANYŇ BAŞ PROKURATURASY, Türkmenistan, 744000 Aşgabat; Seýidi köç., 4 Faks: + 993 12 35 44 82 Prokuratura jeza ýerine ýetirilende kanunyň berjaý edilişine gözegçilik etmeli. Hatyňyzy şu adrese möhürlenen bukjada iberiň.

TÜRKMENISTANY IÇERI IŞLER MINISTRLIGI, Türkmenistan, 744000 Aşgabat; Magtymguly şaýoly, 85 tel. 35 59 23 Türkmenistanda azatlykdan mahrum edilen ýerler bu ministrligiň ygtyýaryndadyr. Bu adrese möhürlenen bukjada hat ýazyp bilersiňiz.

TÜRKMENISTANYŇ ADALAT MINISTRLIGI (öňki Ýustisiýa ministrligi) Türkmenistan, 744000 Aşgabat; k. 2022 (öňki A.Nawoýy), 86 tel. 38 04 11 Bu adrese möhürlenen bukjada hat ýazyp bilersiňiz (Maglumatyňyz üçin köp Ýewropa ýurtlarynda tussag ýerleri Adalat ministrliginiň (Ýustisiýa, Adalat) ygtyýaryndadyr.

PRESIDENT OF THE EUROPEAN COMMITTEE FOR THE PREVENTION OF TORTURE Secretariat of the CPT Human Rights Building F-67075 Strasbourg Cedex FRANCE. Ýaşaýyş şertleriňiz we MLS-de sizi yzarlamak bilen baglanyşykly ähli meseleler boýunça bu adrese möhürlenen bukjada hat ýazyp bilersiňiz.

ÝEWROPA YNSAN HAKLARY GEŇEŞI 67075 Strasburg Cedex FRANCE. Adam hukuklary boýunça Ýewropa konwensiýasy tarapyndan kepillendirilen hukuklaryňyzyň bozulmagy barada şu adrese ýazyp bilersiňiz, eger Türkmenistanda ähli ýagdaýlary başdan geçiren bolsaňyz we kararlaryndan kanagatlanmasaňyz.

AMNESTI INTERNATIONAL 1Easton Street London WC1XDJ UNITED KINGDOM , fiziki taýdan zorlugyň pidasy bolsaňyz ýa-da wyjdanyňyz ýa-da ynanjyňyz bilen baglanyşykly bir sebäp bilen günäkärlenen bolsaňyz, şu adrese ýazyň - syýasy, dini ýa-da başga bir zat.

TÜRKMENISTANYŇ DEMOKRATIÝA WE ADAM HUKUKLARY INSTITUTY Türkmenistan, 744000 Aşgabat; Magtymguly şaýoly, 83, Türkmenistan Daşary işler ministrligi Faks: + 993 12 511 430 Demokratiýa we Adam Hukuklary Instituty ýurtda adam hukuklarynyň we azatlyklarynyň berjaý edilişine gözegçilik etmeli.

TÜRKMEN HELSINKI FOND Bolgariýa, 9000, Warna, Primorskiý 61, a.4 Faks: + 359 52 61 71 58 Türkmen Helsinki gaznasy tussag astyndaky adam hukuklary bilen ýagdaýy yzygiderli gözegçilik edýän hökümete degişli bolmadyk adam hukuklary guramasydyr.

Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.