Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň ÝHHG-nyň hemişelik wekiliniň orunbasary Duglas Deýwidson 25-nji martda Wenadaky hemişelik geňeşde "Türkmenistandaky adam hukuklarynyň umumy ýagdaýy barada alada bildirýär" -diýdi.
ILÇI BADESKA JOGAP, MERKEZ ÝOLBAŞÇYSY, AŞGABAT
Şeýle hem, şu gün Aşgabatdaky ÝHHG-nyň ofisiniň başlygyny hemişelik geňeşde mähirli garşylamak isleýäris we şeýle seresaplylyk bilen taýýarlanan hasabaty üçin sag bolsun aýdýarys. Hemişe bolşy ýaly, hanym Badeskunyň özüne hyzmat edýän sebäbine wepalylygy we bu kyn şertlerde iň oňat netijeleri gazanmak ugrundaky tagallalary bizi haýran galdyrýar.
Türkmen häkimiýetleriniň ýakynda 11-nji martda "raýatlaryň Türkmenistandan çykmagy tertibini gowulandyrmak" we "raýatlar üçin din azatlygyny kepillendirmek" ýaly birnäçe oňyn ädim ädendigini bellemekden hoşal. Elbetde, bu kararlar doly ýerine ýetirilmese hiç zady aňlatmaz.
Bizi aladalandyrýar, ýanwar aýynda çykyş wiza düzgüniniň ýatyrylmagyna we 11-nji martda geçirilen prezidentiň kararyna garamazdan, ilatyň ep-esli bölegine Türkmenistanda hereket azatlygy, şeýle hem ýurtdan çykmak azatlygy berilmeýär. Bu toparlara jurnalistler, hökümete dahylsyz guramalaryň agzalary we dissidentleriň maşgala agzalary, tussaglar ýa-da öňki hökümet işgärleri we hasaba alynmadyk dini jemagatlaryň içinde işleýänler girýär, ýöne olar bilen çäklenmeýär.
Dini azatlyk karary bilen, geçen hepde Türkmenistanda hasaba alnan prawoslaw hristian we sünni musulman dini toparlarynyň sany barada geçen hepde beren maglumatlary üçin türkmen wekiliýetine minnetdarlyk bildirýäris.
Şeýle-de bolsa, biz iki resmi dine degişli bolmadyk toparlary hasaba almak bilen has gyzyklanýarys. Şol sebäpden, türkmen kärdeşlerimiziň 11-nji mart kararyndan soň azlyk dini toparlaryň hasaba alynmagy barada maglumat berip biljekdigini ýa-da ýokdugyny soraýarys.
Jenap başlyk, Amerikanyň Birleşen Ştatlary Türkmenistandaky umumy adam hukuklary ýagdaýy barada alada edýär. Merkeziň Aşgabatdaky möhüm tagallalaryna, ilçihanalaryň özara alyş-çalşygyna, Prezident Ahtisaariniň we beýleki görnükli halkara şahsyýetleriniň tagallalaryna garamazdan, türkmen häkimiýetleri Halkara Gyzyl Haç guramasynyň wekillerini tussaglar üçin elýeterlilikden mahrum edýär.
Daşarky dünýä bilen aragatnaşyk gurup bilmeýän köp sanly türkmen raýatynyň, esasanam 2002-nji ýylyň 25-nji noýabryndaky hüjüm bilen baglanyşykly tussag edilenleriň ýagdaýy barada aladalanýarys. Türkmen häkimiýetlerine bu tussaglara päsgelçiliksiz giriş mümkinçiligini bermäge çagyrýarys.
Merkeziň ileri tutýan ugurlaryny doly goldaýarys we ilçi Badeskuny we onuň aýratyn toparyny möhüm taslamalaryň makullanmagy üçin türkmen häkimiýetleri bilen işlerini dowam etdirmäge çagyrýarys. Serhet howpsuzlygy, kiçi ýaraglar we ýeňil ýaraglar, kiçi we orta kärhanalary ösdürmek, adam hukuklaryny we raýat jemgyýetini ösdürmek, ýaşlar we aýallar üçin bilim we tälim bermek boýunça şu wagta çenli edilen işleri makullaýarys we we merkezi bu çäreleri mundan beýläk-de ösdürmäge höweslendirmäge çagyrýarys.
Waşington faýly.
