NBCA synçylarynyň habaryna görä, Türkmenistanda prezident saýlawy garaşylmadyk ýagdaýda geçirildi.
Awtoritar hökümdar Saparmyrat Nyýazowyň 21-nji dekabrda aradan çykmagyndan soň Türkmenistanda bellenen prezident saýlawlary geçen ýekşenbe güni geçirildi. Resmi maglumatlara görä, ähli saýlawçylaryň 98% -den gowragy olara gatnaşdy.
Saýlawyň netijeleri Merkezi saýlaw topary tarapyndan diňe 14-nji fewralda yglan ediler. Geljekki prezidentiň kasam kabul ediş dabarasy hem şol gün meýilleşdirilýär, ses berişligiň netijelerine görä, ähtimal, häzirki prezidentiň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji Gurbanguly Berdimuhammedow yglan ediler.
Alty dalaşgäriň gatnaşmagynda giňden ýaýran kampaniýa garamazdan, saýlaw meýdançalaryna daşary ýurtly synçylar gatnaşmady, ÝHHG we BMG hünärmenleri diňe Aşgabadyň merkezi saýlaw meýdançalaryna baryp görmek bilen çäklendiler. Ýerli synçylaryň roly wezipeli adamlar we döwlet işgärleri tarapyndan ýerine ýetirildi.
Ikinjisi, Türkmenistandaky 1625 saýlaw meýdançasynyň hemmesine gatnaşanlar saýlaw kampaniýasynyň “ýurtda hereket edýän kanunçylyga we halkara hukugyna laýyklykda” geçirilen “ýokary guramaçylyk derejesini” belläp geçdi.
Muňa garamazdan, NBCA Aşgabat synçylary häzirki saýlawlaryň Nyýazowyň döwründe geçirilen öňki saýlawlardan kän bir tapawudynyň ýokdugyny habar berdiler.
Ilkinji gezek ses beren ýaş saýlawçylara adatça merhum prezidentiň ahlak taglymatlary bolan Ruhnama kitaby berildi, MNB işgärleri ähli saýlaw meýdançalarynda nobatçydy we häkimiýetleriň görkezmesi bilen uniwersitetleriň we mekdepleriň ýolbaşçylary öýme-öý aýlandylar saýlawçylary ses bermäge gatnaşmaga mejbur etdiler.
Aşgabatda ýaşaýan 35 ýaşly ýaşaýjy: "Sagat 11-de meniň gapymy kakdylar we derrew saýlaw uçastogyna gitmegimi talap etdiler" -diýdi.
Oba sebitlerinde aktiwistleri saýlaw uçastoklarynda resmi däl gözegçilik eden Türkmen Helsinki gaznasynyň başlygy Täjigül Begmedowanyň sözlerine görä, saýlaw işjeňligi pesdi.
Saýlawçylaryň pesligi, esasan, öňünden kesgitlemek duýgusyna täsir etdi, Begmedowa bir saýlawçynyň sözlerine salgylanyp: “Gyzyklanma ýok. Hemme zat eýýäm biziň ýerimize karar berildi. Bu dalaşgärleriň kimdigini bilemzok, dalaşgär hödürlemedik. Şonuň üçin men hatda gitjek hem bolmadym. "Men, maşgalam we dostlarym öýde otyrdyk".
Şol bir wagtyň özünde, NBCA bilen söhbetdeşlik geçiren Türkmenistanyň käbir ýaşaýjylary aňly-düşünjeli karar berdiler. "Ol, ýüzünde akyl nyşanyny görýän ýeke-täk adamym" -diýip, garry aýal kitaphanaçy aýtdy.
Beýlekiler, pensiýa we aýlyk haklarynyň ýokarlanmagyna, internete girmegine we bilim ulgamynyň özgerdilmegine umyt edip, saýlaw wadalarynyň ýerine ýetirilmegine garaşýarlar.
Biz "eýýäm şeýle-de ýurdy dolandyrýan birini saýladyk" diýip, saýlawçylar esasy halanýany göz öňünde tutup aýdýarlar.
IWPR
