Türkmenistanda tussag edilen we içalyçylykda aýyplanýan raýatlaryň ykbaly näbelli.
Respublikanyň Howpsuzlyk ministrligi Annagurban Amanglyjowy, Ogulsapar Myradowany, Ýelena Öwezowany we Sapardurdy Hajyýewi Günbatar jurnalistlerine Türkmenistandaky durmuş barada maglumat we wideo materiallary almaga kömek etmekde günäkärledi. Häkimiýetler muny ilatyň arasynda nägilelik döretmek we döwlet ulgamyny agdarmak üçin töhmetçilikli maglumat ýygnamak diýip düşündirdi. Halkara adam hukuklary guramasy Amnesty International bu adamlary goramak üçin çykyş etdi. Guramanyň wekilleri Türkmenistanyň prezidenti Saparmyrat Nyýazowa hat iberip, tussag edilenleriň ykbaly barada alada bildirdiler. Şeýle hem hatda olaryň gysga wagtda boşadylmagyny aňsatlaşdyrmak haýyşy beýan edilýär. Amnesty International guramasynyň Türkmenistan boýunça hünärmeni Anna Zunder-Plassmandan raýat aktiwistleriniň ykbaly barada bilýänlerini paýlaşmak haýyşy bilen ýüz tutduk:
- Amanglyjow, Myradowa we Hajyýew Aşgabatda bir aýdan gowrak wagt bäri tussaglykda saklanýar. Aklawçylar ýa-da maşgala agzalary entek olar bilen görüşip bilmeýärler. Biz bu barada gaty alada edýäris, sebäbi gynalýandyklary we ýenjilendigi barada maglumat aldyk. Şeýle hem olaryň ikisine psihotropiki dermanlar bilen zor bilen sanjym edilendigi habar berildi.
- Nyýazowa ýazan hatyňyza resmi täsir garaşýarsyňyzmy? Hatlaryňyza öň jogap berildimi?
- Özümiň haýyşlarymyza ýa-da ýüzlenmelerimize ýazmaça jogap alandygym ýadyma düşenok. Emma bu, jogaplaryň ýokdugyny aňlatmaýar. Gytaklaýyn jogaplar, bu ýa-da beýleki täsir, elbetde. Olaryň boşadylmagynda üstünlik gazanarys diýip umyt edýäris. Olar, diňe ynsan hukuklary sebäpli jezalandyrylmak üçin tussag edilen wyždan tussaglary.
- Şuňa meňzeş wakalary ýatlasak, beýleki guramalaryň ýüz tutmalary we haýyşlary türkmen häkimiýetlerine täsir etdimi?
- Basyşyň netijesinde adamlaryň erkinlige çykarylmagy mümkin bolanda oňyn tejribämiz bar. Mysal üçin, psihiatrik keselhana iberilen we iki ýyl şol ýerde geçiren wyždan tussagy Gurbandurdy Durdygulyýewiň ýagdaýyny ýadyňyzdan çykarmaň. Ol hem öz pikirini beýan edendigi we prezident Nyýazowy tankytlandygy üçin tussag edildi. ABŞ kongresmenleriniň haýyşyndan soň boşadyldy. Basyş bilen boşadylmagyň arasynda gaty aýdyň baglanyşyk bardy. Bu ýagdaýda haýsydyr bir zady çaklamak gaty kyn diýip pikir edýärin. Sebäbi köp zat halkara jemgyýetçiliginiň Türkmenistana nähili täsir edýändigine baglydyr. Munuň sebäbi, ýüz tutmagymyzyň sebäplerinden biri, bu ýagdaýlara halkara jemgyýetçiliginiň ünsüni çekmekdir.
Mihail Buşuýew.
"Doýçe welle"
