ÝHHG-a gatnaşýan döwletler, doly işleýän demokratik institutlar we öz içine alýan karar bermek prosesleri üçin amatly şertlerde hakyky demokratik saýlawlary yzygiderli geçirmäge borçlandy.
Gynansagam, Türkmenistanda 2022-nji ýylda geçirilen prezident saýlawlary häkimiýetiň atadan ogluna dinastiýa geçirilmegine öwrüldi.
2023-nji ýylyň mart aýynda parlament deputatlarynyň saýlawlary hem demokratiýa esasynda geçirilmedi. Dalaşgärleriň hemmesi, saýlawlaryň berk gözegçilikde saklanýan syýasy atmosferada geçirilendigini görkezýän demokratik saýlawlaryň merkezi bolan esasy azatlyklara hormatsyzlyk bilen häsiýetlendirilen degişli güýç gurluşlary arkaly wepalylyk üçin süzüldi.
Tehnologiýanyň ösen zamanynda, prezidentiň agzyndan elektron hökümet guruljakdygyna kepil geçýän sözler çyksada, Türkmenistanyň raýatlary wezipeli adamlaryň eden-etdiliklerinden ejir çekmegini dowam edýärler. Zalda Türkmenistanyň Ombudsmeni bar. Siziň dykgatyňyza: arz-şikaýat bermek ulgamy size gowulyk dilemekde galýar. Ombudsmeniň web sahypasynda raýatlaryň poçta arkaly arz-şikaýatlaryny ugradyp biljek e-poçta ýa-da onlaýn ýüzlenip biljek kabul edişlik ýok, raýatlar henizem kagyz hatlaryny ibermäge mejbur bolýarlar; Şeýle-de bolsa, poçta bölümleriniň hemmesinde poçta işgärleri tarapyndan raýatlaryň arzalary kabul edilmeýär. Türkmenler köplenç şikaýat bermek üçin paýtagta gitmäge mejbur bolýarlar.
Demokratik jemgyýetiň (hereket azatlygynyň) esasy bölegi bolan hökümet edarasy Migrasiýa gullugynyň hem e-poçta salgysy ýok. Hereket meselesi bilen baglanyşykly şikaýatlary bolan raýatlar ýaşaýan ýerlerindäki migrasiýa gullugynyň sebit bölümlerine iberilýär. Ol ýerde bolsa hemme şikaýatlar korrupsiýa we rugsat berişiň gülläp ösmeginde saklanýar.
Iň gynandyryjy zat. Konstitusiýanyň kepili bolan Türkmenistanyň prezidentiniň asla web sahypasy ýok, bu bolsa türkmen raýatlarynyň ýüz tutup biljek köpçülikleýin kabul ediş kabulhanasynyň hem ýokdugyny aňladýar.
Ýokardakylaryň hemmesi Türkmenistanda demokratik institutlaryň ýoklugyny görkezýär.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.