Din azatlygyny we adam hukuklaryny çäklendirýän Nyýazow rejiminiň berkidilmegi ýakynda Türkmenistanda kabul edilen "Din we dini guramalar azatlygy barada" täze kanunda öz beýanyny tapdy.

Bu ýurtda soňky ýyllarda ýekeje dini topar hem hasaba alnyp bilmedi. Munuň sebäbi, türkmen häkimiýetleriniň bellige alynmak üçin rugsat bermek islemeýänligi. Dini toparlaryň ýolbaşçylarynyň hasaba alynmak üçin resminamalaryň doly bukjasyny iberen we köp ýyllaryň dowamynda haýsydyr bir sebäbe görä soraglary goýulýan halatlary bolýar.

Türkmenistandaky dini azlyklar häkimiýetler tarapyndan yzygiderli yzarlanýar. Türkmen Helsinki gaznasynda Baptistleriň, Bahaýlaryň, Jehovahegowa şaýatlarynyň we beýleki dini toparlaryň hususy öýlerde ýygnak geçirip, dini baýramçylyklary bellänlerinde yzygiderli reýdlere sezewar edilýändigi barada maglumatlar bar. Dini edebiýaty konfiskasiýa etmek ýagdaýlary seýrek däl.

Milli howpsuzlyk ministrliginiň polisiýa işgärleri imanlylary esassyz saklap we tussag edýärler, ynançlaryndan ýüz öwürmäge mejbur edýärler, iş ýerine, okuwlaryna bilgi iberýärler we imanlylaryň işden kowulmagyny talap edýärler. Häkimlik bilen bilelikde imanlylary masgaralap, kemsidýän demonstrasiýa ýygnaklaryny geçirýärler. Dini topar aktiwistlerini hususy öýlerinden kowup, ýurtdan kowlup çykarylýar. Köp imanlylar hasaba alynmadyk toparlary ýygnamak baradaky gadaganlygy bozandygy üçin jerime salyndy.

"Din we dini guramalar azatlygy barada" täze kanunyň din azatlygyny öňe sürmäge däl-de, çäklendirmäge gönükdirilendigine şübhe ýok. Täze kanun ynanýan raýatlaryň hukuklaryny hasam çäklendirýär. Bu, Türkmenistan tarapyndan gol çekilen birnäçe halkara şertnamalaryna ters gelýär.

Biz Türkmenistanyň häkimiýetlerini dünýewi döwlet bolmak niýetlerini iş ýüzünde tassyklamaga we din azatlygyna bolan garaýyşlaryna düýpgöter täzeden garamaga çagyrýarys. Iman edenler öz saýlan imanlaryny erkin ulanmalydyrlar we häkimiýetler tarapyndan yzarlanmaly däldirler.

Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki Fondy.