Forum 18-iň habaryna görä, Türkmenistanda hasaba alnan dini azlyklar döwlete boýun bolmaly we köplenç ýurduň baýdagyny we gerbini namaz okalýan jaýlarda (namaz okalýan jaýlary bar bolsa), şeýle hem prezident Saparmyrat Nyýazowyň portretini asmaly.
Prezident Nyýazowyň ajaýyp şahsyýet kultyndan soň, musulman jemagatlary prezidentiň iki tomluk Ruhnamany okamak islegine duçar bolýarlar we prawoslaw ybadathanalarynda Ruhnamanyň azyndan iki nusgasy klise kitaphanalarynda bolmaly.
Prezidentiň doglan ýeri bolan Gypjakda salgyt töleýjiler tarapyndan maliýeleşdirilýän iň uly metjit, kitabyndan sitatalar bilen bezeldi we Gurhan ýaly bellenen kitap tekjelerindäki ýeriň dörtden birine çenli Ruhnama we beýleki prezident neşirleri eýeleýär. Aşgabadyň golaýyndaky Gökdepe obasyndaky uly Saparmyrat Hajy metjidinde doly işleýän işgäri, ybadat wagtynda bu eseriň haýsy sahypalaryny okamalydygyny ymama "ýatlatmaly".
Prezidentiň şahsyýet kulty, şol sanda Aşgabatdaky "güne eýerýän" altyn heýkel we Ruhnama ýadygärligi 1990-njy ýyllaryň ortalarynda başlansa-da, bu kult 2001-nji ýylda çap edileninden soň hasam güýçlendi. Nyýazow Ruhnamanyň tanyşdyryş dabarasynda "mukaddes kitap" diýip belledi. Resmiler muny köplenç Gurhan bilen deňeşdirýärdiler. Ruhnamanyň ikinji tomy 2004-nji ýylyň sentýabr aýynda gaty uly tanyşdyryş bilen çap edildi.
11-nji fewralda ýurduň dürli künjeginden gelen musulman liderler Aşgabatda hökümetiň Geňeşi tarapyndan Dini meseleler boýunça müftiniň edarasy (aslynda Geňeşiň aýrylmaz bölegi) Nyýazow ruhanylaryň hakyky goragçysydyr şygary bilen gurnalan ýygnaga gatnaşdy." Bu ymamlar Ruhnamadan bilelikde okamaga mejbur boldular.
Prezidentiň mekdeplerde eserlerini öwrenmäge (ep-esli wagt Ruhnamanyň iňlis dilinden terjime edilmegi bilen öwredilýär) göz öňünde tutulsa, ymamlaryň şeýle öwgüleri diňe prezidentiň peýdasyna. Döwlet tarapyndan ykrar edilen metjitlerde ymamlaryň hemmesi Geňeş tarapyndan bellenilýär.
18-nji forumyň habar berşi ýaly metjitleriň biri Ruhnamany Gurhanyň ýanynda görkezmeýändigi üçin Döwlet howpsuzlyk ministrligi tarapyndan ýapyldy. Ýerli bir musulmanyň pikiriçe, 2004-nji ýylyň güýzünde metjitleri ýok etmek kampaniýasy wagtynda ýykylan dört metjit, ymamlarynyň metjiddäki Ruhnamany okamakdan ýüz öwürendigi sebäpli saýlandy. Şeýle hem, Nyýazowyň 2003-nji ýylyň ýanwar aýynda baş müftini wezipesinden aýyrmagynyň we 2004-nji ýylyň mart aýynda 22 ýyl türmä iberilmeginiň Ruhnamany metjitlerde ýaýratmak üçin işjeň kampaniýa alyp barmaýandygy baradaky çaklama bar. Bu barada "JesusChrist.ru" tarapyndan habar berilýär.
Din we metbugat.
