Şu günler türkmen migrant işçileri, talyplar we Türkiýede ýaşaýan maşgalalar pasportlaryň uzaldylmagy we bu ýurtda ýaşamagy kanunlaşdyrmagyň zerurlygy bilen baglanyşykly düşünişmezlikler we soraglar sebäpli gapma-garşylykly duýgulary başdan geçirýärler.
Habar berşimiz ýaly 29-njy martda türk migrasi ýa hyzmatlary biometrik pasportlarynyň möhleti geçen, ýöne 2024-nji ýylyň dekabr aýyna çenli uzaldylan konsullyk möhüri bolan Türkmenistanyň raýatlaryna wagtlaýyn ýaşamak üçin ygtyýarnamanyň (Kimlik) uzaldylmagy baradaky resminamalary kabul etmekden ýüz öwrüp başlady. Birnäçe migrant dürli migrasiýa hyzmatlarynda muňa duş geldi. Bu habar köp habar beriş serişdeleri tarapyndan alyndy we sosial ulgamlarda gyzgalaňly çekişmeler başlandy.
Bu habardan bir hepde geçmänkä, türk blogçysy Murat Erşahin öz YouTube sahypa synda türk migrasiýasynyň uzaldylan möhletli pasportlary kabul edip başlandygyny habar berdi.
5-nji martda Stambulyň Merkezi Migrasiýa Bölümindäki çeşmämiziň habaryna görä, onlarça türkmen munuň hakykatdanam dogrudygyny ýa-da däldigini anyklamak üçin migrasiýa hyzmatlaryna ýüz tutdy. Garawullar gelen raýatlary köşeşdirdiler we pasportlaryny barlap, türkmenleri migrasiýanyň resmi işgärlerine resminamalaryny tabşyrmaga göýbermäge başladylar.
30-njy martda Stambulyň Fatih etrabynda resminamalary kabul edilmedik bir migrant THF bilen gowy habar paýlaşdy: şu gün ony ret eden şol bir türk migrasiýa işgäri resminamalary kabul edip işlenmegine rugsat berdi.
Başga bir migrant, nobata garaşýan märekäniň arasynda duran gartaşan türkmen aýal gözýaşlary bilen: “Geçen ýyl ogluma beýin operasiýasyny geçirmek üçin geldim. Iki çagam bar. Operasiýa edilen ogluma henizem lukmanlar tarapyndan uçmaga rugsat berilmeýär we 15 ýaşly gyzymyň uzaldylan pasporty bar, ýöne ýaşamak üçin ygtyýarnamanyň möhleti birnäçe günüň içinde gutarýar. Türkiýäniň ýaşamak üçin ygtyýarnamanyň resminamalaryny kabul etmegini bes edendigini bilip, howsala düşdüm: gyzym täze pasport almak üçin Türkmenistana gitmeli bolar, oglum bilen men uçup bilmerin. Mensiz gitse-de (kimdir birine hossarlyk edip biljek resminama resmileşdirsem hem), 18 ýaşyna çenli Türkmenistandan göýberilmez. Näme etmeli?”. Soň bolsa nobaty geldi we migrasiýanyň içine girdi.
30 töweregi ýaşly ýaş ýigit ozal Esenyurtda resminamalary kabul edilmedi. “Düýn ýene Esenýurda bardym we maňa resminamalrymy merkezi migrasiýa tabşyrmalydygmy aýtdylar. Şeýdip, şu gün resminamalarym kabul edildi "-diýip, aktiwistimiz bilen paýlaşdy.
Käbir synçylar Türkmenistanda "çep el sag eliň näme edýändigini bilenok" diýip hasaplaýarlar. Aslynda, türkmen häkimiýetleri hünärleriniň ýoklugyny we watandaşlaryň konstitusion hukuklaryna hormat goýmazlygyny daşary ýurtlaryň egnine atmagy dowam etdirýärler. Bu ýagdaýda türk häkimiýetleri hem türkmenleriň özleri ýaly paýyny alýarlar.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.
