Korrupsiýa bilen baglanyşykly ýagdaý Ýewropanyň we Merkezi Aziýanyň birnäçe ýurdunda gowulaşan hem bolsa, bu giň territoriýadaky umumy ýagdaýy durgun diýip häsiýetlendirip bolar diýip, 2015-nji ýylyň 27-nji ýanwarynda korrupsiýa düşüniş indeksini neşir eden “Transparency International” ähliumumy raýat jemgyýeti guramasynyň sebit müdiri Anna Koç aýtdy. (The Corruption Perceptions Index 2015).
“Transparency International” -yň ýyllyk reýtinginde Merkezi Aziýa ýurtlarynyň eýeleýän ýerleriniň tertibi birneme üýtgedi: şu ýyl Gyrgyzystan ýüzden 28 bal toplap, Gazagystan bilen deňleşdi, Gambiýa, Gwatemala, Liwan, Madagaskar we Timor-Leste ýaly ýurtlar bilen 123-nji ýeri eýeledi. Şol bir wagtyň özünde, geçen ýylky reýting bilen deňeşdirilende, Gazagystanyň ýagdaýy bir nokada ýaramazlaşdy we Gyrgyzystanda iki esse gowulaşdy.
Täjigistan soňky gezekden üç bal köp almagy başardy: 26 bal toplap, Nigeriýa we Komor adalary bilen 136-njy ýeri eýeledi.
Özbegistan şu ýyl 19 bal toplady, üstesine-de geçen ýylky netijä görä bir bal gazandy we reýtingde 153-nji orny eýeledi.
Türkmenistan diňe bir bal yzda we Eritreýa, Siriýa we Ýemen bilen bile 154-nji ýerde durýar.
Geçen ýyl Gazagystan, Gyrgyzystan, Täjigistan, Özbegistan we Türkmenistan degişlilikde “Transparency International” reýtinginde 126-132, 136-141, 152-153, 166-168 we 169 orny eýeledi. Emma 2014-nji ýylda korrupsiýa garşy guramanyň görkezijisine 175 ýurt, 2015-nji ýylda bolsa bary-ýogy 168 ýurt girdi.
“Transparency International” reýtingi, döwlet ulgamyndaky korrupsiýanyň derejesine bilermenleriň baha bermegine esaslanýar. Iň oňat ýurtlar esasy aýratynlyklary paýlaşýarlar: metbugat azatlygynyň ýokary derejesi; halk puluň nireden gelýändigini we nämä sarp edilendigini bilmek üçin býudjet maglumatlaryna girmek; häkimiýet başynda bolanlaryň ýokary ygtybarlylygy we bitewiligi; baý we garyp adamlary tapawutlandyrmaýan we hökümet ulgamynyň beýleki böleklerinden garaşsyz işleýän kazyýet ulgamy.
Iň erbet netije berýän ýurtlar, gapma-garşylyk we uruşdan başga-da, dolandyryşyň pesligi, polisiýa we kazyýet ýaly gowşak döwlet edaralary we metbugat garaşsyzlygynyň bolmazlygy bilen häsiýetlendirilýär.