2022-nji ýylyň 21-nji iýulynda Stambul halkara howa menzilinde üçünji aý Türkmenistana uçmak mümkinçiligine garaşýan türkmen migrantlary köpçülikleýin nägilelik bildirdiler.
Çeşmeleriň habar bermegine görä, migrantlar "Türkmenistan howa ýollarynyň" 21-nji iýulda sagat 22:00-da Stambul - Türkmenbaşy uçuşynyň meýilleşdirilendigini bilip, iki gün oňünden petek satyn almak umydy bilen howa menziliniň awiakassasyny gabap başladylar. Türkmen häkimiýetleri ýakynda Türkiýeden Türkmenistana birnäçe eksport uçuşyny gurnady, ýöne bu watanyna gaýdyp gitmek isleýän türkmenler üçin ýeterlik däl, käbir maglumatlara görä ýüzlerçe müň türkmen öz watanyna dolanmak isleýär.
Düýn müňe golaý ýolagçy (käbir çeşmelere görä 1,5 müň) bu uçuşa gitmek üçin howa menziline geldi. Elbetde hemmeler üçin petek ýeterlik däldi. Şaýatlaryň aýdyşlaryna görä: “Şol bir wagtyň özünde, konsullygyň howandarlygynyň arkasynda gizlenen binamys araçylar 1,5-3000 dollar aralygynda para almak üçin petek satyn almaga kömek bermegi teklip etdiler. Bu araçylar uzak wagtlap betbagtçylygymyzy işewür düşewünde öwürdiler. Toplananalar Türkmenleriň konsullyk işgärlerine we "Türkmenistan howa ýollary" kompaniýasyna nägilelik bildirip başladylar we gaharlanyp galmagal etdiler. Konsullyk işgärleri hemişe bolşy ýaly howa menziliniň howpsuzlyk gullugyna we polisiýa jaň edip, bizi zor bilen dymdyrmak islediler ".
Wideoýazgylarda türk polisiýasynyň surata düşürilmegini gadagan edýändigi görkezilýär. Goh-galmagaly ýatyrmak maksady bilen türk häkimiýetleri birnäçe türkmeni tussag etdi. Ikisi, bize aýdylyşy ýaly eýýäm boşadyldy, beýlekiler bilen näme boldy we näçesi tussagda-biz anyklajak bolýarys.
Ondan öň, aprel aýynda "Türkmenistan howa ýollarynyň" kassasynda-da köp adam bardy. Emma migrantlar, täze saýlanan prezidentiň daşary ýurtlardaky türkmenleriň köp sanly kynçylyklaryna üns berjekdigine umyt edip, “Arkadagly Serdara Şohrat” diýip gygyrdylar. Görnüşine görä, sabyr käsesi doldurylan türkmen ýaşlary hereket azatlygynyň bozulmagyna üns bermek üçin sosial ulgamlarda häkimiýetlere yzygiderli ýüz tutup başlady. Çykyşlarda "Ýollary aç" diýen ýazgy bar.
Howa menzilinde türkmen migrantlarynyň özlerini sabyrly alyp barandyklaryny bellemelidiris, polisiýa konsullyk işgärleriniň buýrugy bilen açgöz araçylaryň bikanun hereketlerine watandaşlarynyň ünsüni çeken ýaş ýigitleri märekeden çykardy.
Ondan öň, 18-nji iýulda iki uçar Stambuldan Türkmenistana uçdy. Ilki bilen diňe bir uçuş meýilleşdirildi, ýöne ikinji uçar gelende ýüzlerçe adam awiakompaniýanyň kassasyna ylgady. Ýörite uçuşyň "ýokary wezipeli adamlar" we olaryň garyndaşlary üçin niýetlenendigi aýdylýar. Şaýatlaryň sözlerine görä, konsullykdan araçylaryň “ellerini doldurmagy” başaranlar hem “şowly” bolup çykypdyrlar.
Ondan öň ýüzlerçe türkmen migrantynyň üçünji aýy Stambul howa menzilinde öýlerine uçmak mümkinçiligine garaşýandyklary habar berildi. Düýn migrantlaryň biri, gözlerinden ýaş döküp, üç gün ozal aradan çykan kakasynyň jaýlanyşyna gatnaşmaga ýetişmändigini aýtdy. Biz bilen söhbetdeş bolanlaryň arasynda garry, syrkaw we kiçi çagaly aýallar hem bar. Olar su satyn almak, iýip-içmek üçin howa menzilinde iýmitiň bahasy adatdakysyndan birnäçe esse ýokary bolmagyna garamazdan iň soňky serişdelerini ulanmaga mejbur bolýarlar.
Ynsan hukuklary barada Türkmen Helsinki Fondy.
