13-nji iýundan bäri 2002-nji ýylda Norwegiýada bosgun statusyny alan dissident Gulgeldi Annaniýazow bilen aragatnaşyk kesildi.
Maý aýynyň ahyrynda, täze türkmen lideri G.Berdimuhammedowyň aýdanlaryndan ylham alyp, Türkmenistana girmek üçin rugsat almak üçin synanyşmaga Gazagystana gitdi. Gulgeldiniň sözlerine görä, "bilimi we lukmançylygy gowulaşdyrmak meselesinde watanyna tüýs ýürekden kömek etmek isleýär, şeýle hem “Neşekeşlige, inçekesele garşy göreşmek we olary bejermek” atly Norwegiýalylar bilen bilelikdäki taslama barada resminamalar bukjasyny özi bilen alyp barýar.
Annaniýazow Gazagystandaky türkmen ilçihanasynyň iki wekili bilen duşuşyp, näme üçin Türkmenistana gitjekdigini düşündirmegi başardy. Muňa ugurdaş Annaniýazow gündelik Norwegiýadaky maşgalasy bilen habarlaşyp, nirededigi we soňraky hereketleri barada habar berdi. Annaniýazowyň ogly Nurberdi: "Ilki bilen türkmen diplomatlary: “Siziň demokratiýaňyz gerek däl" diýdiler, ýöne söhbetdeşligiň ahyrynda Gulgeldä Aşgabadyň jogabyna garaşmagy teklip etdiler. Kakasynyň köp günläp garaşmagy we ilçihananyň wekillerinden jogap almak synanyşygy netije bermedi. Türkmen resmileriniň bu başlangyç barada ýurduň ýokary ýolbaşçylaryna habar bermändiklerini çaklamak bilen, kakam Prezident Berdimuhammedowyň, türkmen dissidentiniň Türkmenistana girmegine ýol açar diyen umyt bilen “Azatlyk Radiosy” we “Doýçe Welle” bilen söhbetdeşlik geçirdi.”
Indi Annaniýazow maşgalasy, Gulgeldiniň Gazagystanda we Türkmenistanda aragatnaşyk belgileriniň 10 gün bäri hiç hili jogap bermeýänligi, türkmen ýörite gullugynyň işgärleri tarapyndan tussag edilendigi barada alada edýärler. Mälim bolşy ýaly, 10-njy iýunda uly gyzy Ýazgül Annaniýazowa we Aşgabatda ýaşaýan adamsy, wizasynyň bardygyna garamazdan daşary ýurda gitmäge rugsat berilmedi. Bikanun syýahat gadagançylygyna jogap almak üçin synanyşyklarynyň şowsuz bolandygy mälim. Täze ýolbaşçy häkimiýet başyna gelenden soň, türkmen häkimiýetleriniň Konstitusiýany bozup, aktiwistleriň garyndaşlaryna daşary ýurda gitmegini gadagan eden ýeke-täk ýagdaý däl.
Annaniýazow maşgalasy türkmen ýolbaşçylaryndan hökümetiň jemgyýeti liberallaşdyrmak baradaky yglan eden islegini durmuşa geçirmegini, türkmen aktiwistleriniň we maşgala agzalarynyň yzarlamalaryny bes etmegini we daşary ýurda gitmek gadagan edilenleriň “gara” sanawlaryny ýatyrmagyny soraýar.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy halkara jemgyýetçiligini, şol sanda Norwegiýanyň we Gazagystanyň hökümetlerini Gulgeldi Annaniýazowyň ykbalyny anyklamak üçin elinden gelenini etmäge çagyrýar. Şu hepde türkmen ýolbaşçylarynyň agzalary bilen duşuşmak isleýän Ýewropa Bileleşiginiň wekilleriniň, ýurtda hereket azatlygyna adam hukuklaryny bozmak tejribesine Prezident Berdimuhammedowyň aýratyn ünsüni çekjekdiklerine umyt edýäris.
Türkmen Helsinki gaznasy.
