Redaksiýa makalasy
Şu hepde Ýewropa Bileleşigi Ýewropanyň soňky diktatory Aleksandr Lukaşenko garşy sanksiýalar meselesinde möhüm ädim ätdi, Belarusyň prezidentine we 30 kömekçisine we syýasy goldawçylaryna 25 ÝB ýurtlaryna girmegini gadagan etdi. Lukaşenka geçen aý galp saýlawlar geçirip, iş möhletini uzaltdy we garşy çykmaga synanyşanlaryň köpüsini tussag etdi. Brýusseliň basyşy bilen Lukaşenkanyň rejiminiň dargamagy ähtimal bolmasa-da, ÝB-niň daşary işler ministrleri iň bolmanda ÝB-niň diktatorlary izolirlejekdigini aç-açan aýtdylar.
Ýa-da bolmazmy? Ýewropaly syýasatçylar gahar-gazaplaryny Belarus zalymyna açanlarynda-da, Merkezi Aziýa ýuwaşlyk bilen hökümdar Saparmyrat Nyýazowyň ýa-da Beýik Türkmenbaşynyň watany Türkmenistan bilen söwda şertnamasyny tassyklamaga taýýarlandy, mutlak güýjüň fonunda, şahsyýet kulty we repressiýalary Lukaşenkonyň ýanynda kiçijik Lukaşenko bolup göründü.
Nyýazow saýlawlar bilen asla gyzyklanmaýar. Ömürboýy özüni prezident diýip yglan etdi. Oppozisiýa demonstrantlaryny tussag etmegiň zerurlygy ýok, sebäbi ähli dissidentler paýtagtda ýygnanyşmazdan has öň tussag edilýär, deportasiýa edilýär ýa-da psihiatrik keselhana ýerleşdirilýär. Ýylyň aýlaryny öýtgedip adyny we ejesiniň adyny dakdy, fonogramma aýtmagy gadagan etdi, paýtagtyň daşyndaky hassahanalaryň köpüsini ýapdy we kitaplaryndan we bilim ulgamyndan kitaplaryň hemmesini diýen ýaly çykardy.
Jenap Nyýazowyň Lukaşenkada ýok başga bir zady bar: tebigy gaz köp we köp mukdarda. Munuň bir bölegi eýýäm Russiýanyň üsti bilen Ýewropa eksport edilýär we gaz importyna ep-esli garaşly Ýewropa hökümetleri soňky döwürde Merkezi Aziýadan getirilýän önümlere bolan gyzyklanmanyň artýandygyny görkezdiler. Bu, Ýewropa Komissiýasynyň Ýewropa Parlamentiniň täze söwda şertnamasyny tassyklamagy baradaky haýyşyny düşündirip bilermi? Türkmenistana ÝB-de iň amatly ýurt söwda statusyny berjek bu teklip geçen aý Ýewropa Parlamentiniň halkara söwda komiteti tarapyndan tassyklandy. Indi umumy mejlisde ses bermeli.
Ýewropaly resmiler bu teklibiň has köp türkmen gazyny ýalan sözlemek üçin niýetlenmändigini aýdýarlar. Olaryň pikiriçe, diktator ýakynda Ýewropa bilen adam hukuklary meselesinde gepleşik geçirmäge razylyk bermek ýaly käbir oňyn ädimleri ätdi. Her niçigem bolsa, Nyýazowy izolirlemegiň konstruktiw däldigini bellediler. Çyndanam? Lukaşenka, bu bahana ynanmakda kynçylyk çeker.
“The Waşington Post”
Inopress.Ru tarapyndan terjime edildi.
