Musulmanlaryň baýramçylygy mynasybetli hökümet 10 müňden gowrak tussagy boşatdy - synçylar muny türkmen adalat ulgamynyň aşa “öndürijiligi” sebäpli mejbury çäre hasaplaýarlar.
1999-njy ýyldan bäri Türkmenistanyň häkimiýetleri şu ýyl 19-20-nji oktýabr aralygynda boljak Gadyr gijesinde meýilleşdirilýän tussaglaryň her ýyl köpçülikleýin amnistiýasyny amala aşyrýarlar. Bu ýyl, bir aý öň habar berlişi ýaly, 10056 adam amnistiýa hukugyna eýe bolar.
Iň uly günä geçişlik çäresi 2002-nji ýylda bolupdy, şonda 16200 adam türkmen türmelerinden boşadyldy. Indiki ýyl bu görkeziji takmynan 7 müň, 2004-nji ýylda - 9 müň, 2005-nji ýylda bolsa 8 müň adam boldy. Baş prokuraturanyň habaryna görä, geçen ýylky amnistiýadan soň ýurduň türmelerinde amnistiýa sezewar edilmedik 4137 tussag bardy. Bular dönüklikde günäkärlenýänler, halkyň duşmanlary, adam öldürenler we ýurda uly derejede zyýan ýetiren öňki döwlet işgärleri.
Bu maglumatlary deňeşdireniňde, NBCA synçylary: beýle köp jenaýatçy nireden gelýär? diýip geň galýarlar.
Türmeleriň umumy sany barada resmi maglumatlar aýan edilmeýär, ýöne garaşsyz çeşmeler türmede hemişe 18000 töweregi tussagyň bardygyny çaklaýarlar. Alty million ilaty bolan Türkmenistanda bu türme ilaty takmynan bir ilaty bolan Merkezi Aziýanyň beýleki ýurtlaryndaky sanlar bilen deňeşdirilýär. Şeýle-de bolsa, Türkmenistandan tapawutlylykda beýle uly amnistiýalar amala aşyrylmaýar, bu ýurduň her ýyl adalat ulgamyndan geçýän müňlerçe raýatyň subutnamasydyr.
Merkezi Aziýa hünärmeni Muhammet Tahyryň pikiriçe, 2005-nji ýyldaky amnistiýadan soň takmynan 6 müň adam türmede galyp biler, bu bolsa soňky amnistiýadan bäri 10 müňe golaý adamyň tussag edilendigini aňladýar.
“Her ýyl müňlerçe tussag boşadylýar, ýöne belli bir wagtdan soň kazyýet işinde aç-açanlygyň bolmazlygy we hukuk goraýjy edaralar tarapyndan töhmet atylan aýyplamalar sebäpli türmeler ýene-de doldurylýar. Şonuň üçin Türkmenistan amnistiýa ylgamaga mejbur bolýar "-diýip, adam hukuklary aktiwisti Täjigül Begmedowa NBCA-a gürrüň berdi.
(NBCA sebitdäki dürli syýasy teswirçilerden teswirleri we derňewleri berýär.) IWPR
