“Amnesty International” aktiwistleri tussag edilen türkmen adam hukuklaryny goraýjylary goramak üçin Germaniýada 13,512 gol ýygnady. Müňlerçe gladiolus gülleri Berlindäki türkmen ilçihanasynyň binasynda goýuldy.
2006-njy ýylyň 14-nji sentýabrynda halkara adam hukuklary guramalary türkmen adam hukuklary aktiwisti we žurnalist Ogulsapar Myradowanyň türmedäki syrly ölüm habaryna haýran galdy. Bir ýyl mundan ozal "Serhetsiz habarçylar" Pariždäki Türkmenistanyň ilçihanasyna piket gurady we ÝHHG we BMG gynamalardan ölen 58 ýaşly aýalyň ölüminiň ýagdaýlary barada derrew garaşsyz derňew talap etdi.
Türkmen häkimiýetleri bu çagyryşlara jogap bermediler.
Takmynan bir ýyl geçdi. Halkara jemgyýetçiliginiň gahary azaldy we olar eşidilmedi. Ogulsapar Myradowanyň nähili ölendigi we beýleki iki türkmen adam hukuklaryny goraýjy Annagurban Amanglyjow we Sapardurdy Hajyýewiň nähili ýagdaýdadyklary entek belli däl. Üçüsi hem daşary ýurtly žurnalistlere izolirlenen respublikadaky durmuş barada hasabat taýýarlamaga kömek etdi, olar jenaýat işi açylandan soň tussag edildi. Bikanun ýarag saklamakda, içaly ulgam döretmekde we türkmen prezidentine garşy dildüwşük taýýarlamakda aýyplandylar.
Ýatlama bagyşlanan ýörüş
2007-nji ýylyň 14-nji sentýabrynda, Türkmen adam hukuklary aktiwistiniň ölüminden bir ýyl soň, “Amnesty International” guramasynyň German bölümi resmi Aşgabat şäherine türkmen adam hukuklaryny goraýjylaryň ykbaly barada ýatlatmak kararyna geldi. Olar Berlindäki türkmen ilçihanasynyň diwarlarynyň golaýynda demonstrasiýa geçirildi.
Bu çärä gatnaşan nemes hukuk goraýjy aktiwistleri: "Adam hukuklary ugrunda göreşiň" diýen ýazgyly ýaşyl we mämişi futbolkalar geýdiler. Ellerinde Ogulsapar Myradowanyň, Annagurban Amanglyjowyň we Sapardurdy Hajyýewiň uly suratlary bar. Awtoulaglarda türkmen häkimiýetleriniň henizem ker bolup eşitmeýän çagyryşlary bar: “Türkmenleriň adam hukuklaryny goraýjylary üçin azatlyk!”, “Türkmen türmelerinde gynamalara ýok!”
Ilçihana jogap bermedi. Adaty ýagdaý
Ýörüşüň lideri Sabine Wessels ilçihananyň gapysyna wagtal-wagtal seredýärdi. Ol türkmen resmilerinden biriniň henizem aktiwistleriň ýanyna çykyp, “Amnesty International” tarapyndan Germaniýanyň hemme ýerinde toplanan 13,512 goly kabul etjekdigine umyt bildirdi. Germaniýanyň ýaşaýjylary 13,512 adam, Türkmenistanyň Prezidentine Annagurban Amanglyjowy we Sapardurdy Hajyýewi boşatmak we Ogulsapar Myradowanyň ölüminiň ýagdaýlaryny anyklamak baradaky teklibe gol çekdi. Ilçihananyň diwaryndaky ýalpyldawuk nyşanda olçihananyň iş sagatlary bardy. Nemes hukuk goraýjy aktiwistleriniň hereketi iş wagty boldy. Emma täsir ýok. Köp sanly gol sahypasy ilçihananyň iki poçta gutusyny çalt doldurdy. Sabine Wessels: "Ogulsapar Myradowanyň hatyrasyna hormat goýmak we türkmen häkimiýetleriniň bikanunlygyna garşy nägilelik bildirmek üçin has köp adam geler" diýip pikir etdi. Amnesty International aktiwistleri hem nemes metbugatynyň has işjeň gatnaşmagyna umyt bagladylar.
Oksana Ýewdokimowa.
"Nemes tolkuny”.
