“Jadygöýler awy” Türkmenistanda şahsyýet kultynyň arasynda ösýär. Düýn bir türkmen jurnalisti, fransuz teleýaýlym film toparynyň “duşman sesi” bilen habarlaşandygy üçin 6 ýyl azatlykdan mahrum edildi. Ol "milletiň atasy" Saparmyrat Nyýazowyň teklibi bilen tussag edildi.
Fransuzlaryň "töhmetçilikli maglumatlary ýygnamak" bilen meşgullanýandygyny yglan edip, "içalyçylyk işleriniň derňelmegini" we "olar bilen hyzmatdaş bolan raýatlary jezalandyrmagy" yglan etdi.
Türkmenistandaky raýat "içalylary" ýurduň prezidenti Saparmyrat Nyýazowa garşy dildüwşük etmekde aýyplandy. Kazyýet "Azatlyk" radiosynyň erkin jurnalisti Ogulsapar Myradowadan başga-da, Türkmen Helsinki gaznasy bilen baglanyşykly iki sany hukuk goraýjy Annagurban Amanglyjow we Sapardurdy Hajyýewi 7 ýyl azatlykdan mahrum etdi. Bu aýyplamalaryň sebäbi, Türkmenistana baran fransuz teleýaýlymlarynyň biriniň kino topary bilen aragatnaşyklarydy. Iýul aýynda tussag edileli bäri aklawçylara günäkärlenýänleri görmäge rugsat berilmedi, kazyýet işi ýapyk geçirildi we 10 minut dowam etdi. Azatlyk radiosynyň habaryna görä, tussag edilenlere psihotrop dermanlar ulanylyp, olary ters hereketleri boýun almaga mejbur edipdirler. Ondan öň türkmen adam hukuklary guramalarynyň işine gatnaşan jurnalistiň üç çagasy hem tussag edildi (soň boşadyldy).
Umuman aýdanyňda, Türkmenistandaky "Azatlyk" radiosynyň habarçylary aýratyn pozisiýada. Mart aýynda jurnalistler Meret Hommadow we Jumadurdy Öwezow tussag edildi. Düzgünsizlikde aýyplanyp, 15 gün mejbury iş kesildi. Jurnalistleri goramak komiteti tarapyndan ýaýradylan sanawa görä (2006-njy ýylyň maý aýy), Türkmenistan iň senzuraly iň güýçli üç ýurtda.
Beýleki gün, Nyýazow Saddam Hüseýine rehimsizlikden pes bolmadyk hökümdarlaryň sanawynda 3-nji boldy. Sanaw Amerikan teleýaýlymynyň ABC jurnalistleri we Human Rights Watch guramasy bilen bilelikde düzüldi. Sanawda 5 diktator bar: Mýanmaryň hökümdary general Than Şwe, Ekwatorial Gwineýanyň prezidenti Odiang Nguema, Türkmenistanyň prezidenti Saparmyrat Nyýazow, Özbegistanyň prezidenti Yslam Karimow we Zimbabweniň prezidenti Robert Mugabe.
Ýöne şu wagta çenli zalym Türkmen şasynyň meselesi esasan jurnalistleriň we adam hukuklaryny goraýjylaryň meselesi bolup galýar. Günbatar hökümetleri öz ýurdundaky adam hukuklarynyň bozulmagyna göz ýumýarlar. Hakykat, Türkmenistandaky ägirt uly gaz gorlary Russiýanyň ätiýaçlyklaryna alternatiwadyr. Näme üçin beýle peýdaly adam bilen ýene bir gezek ownuk-uşak zatlar hakda dawa etjeksiňiz ...
Çeşme: Kiýewdäki gazet.
