NBCA synçylarynyň pikiriçe, türkmen hökümeti dini ynançlar sebäpli goşuna goşulyp bilmeýän raýatlara liberal ädim ätmeli.
15-nji awgustda Ynsan hukuklaryny goraýjy “Amnesty International” guramasy Iýegowa şaýatlary Süleýman Udaýew hristian dini jemagatynyň agzasy hökmünde “wyždan ýesiri” hökmünde ykrar edildi, Türkmenistanyň kazyýeti dini sebäplere görä harby gullugy ret edendigi üçin 7 aý azatlykdan mahrum etdi.
Amnistiýanyň pikiriçe, Udaýewden başga-da, ýene-de iki Iýegowa şaýady iki ýyl şertli höküm aldy, üçünjisi üçin 18 aý azatlykdan mahrum etmek bilen 1 ýyl şertli azatlykdan mahrum edildi.
2002-nji ýylda kabul edilen "Harby borçlar we harby gulluklar" kanuny Türkmenistanda goşmaça gullugy aradan aýyrýar we dini ýa-da ideologiki sebäplere görä goşunda gulluk etmekden ýüz öwürmegi göz öňünde tutmaýar.
Türkmen kanunçylygynyň din azatlygyny kepillendirýändigine garamazdan, wyždany sebäpli ýarag bilen harby kasam etmekden ýüz öwürýänler yzarlanýar we ýurtdan çykarylýar. Harby gullukdan gaça durýanlar düzediş zähmeti ýa-da iki ýyla çenli azatlykdan mahrum etmek görnüşinde jenaýat jezasyna höküm ediler.
NBCA-nyň synçylary harby gulluga garşy harby gullukdan boýun gaçyranlygy üçin berk jeza çäresi ynanýanlaryň hukuklaryny bozýar diýip hasaplaýarlar.
Hünärmenleriň pikiriçe, amal bar bolan goşmaça hyzmat kanunlaşdyrylyp bilner, bu bolsa dini raýatlara saýlamak hukugyny berer. Harby işgärleriň ýarysyndan gowragy söweş däl bölümlerde, hassahanalarda sanitar, gurluşyk meýdançalarynda we oba hojalygynda işleýärler.
Aşgabatda ýaşaýan NBCA synçysy: "Aslynda, türkmen goşunynda goşmaça hyzmat eýýäm bar" -diýdi. "Ýene bir zat, bu hyzmatyň öz-özüni düzgünleşdirmegi we islendik hyzmatyň, Iýegowa şaýatlarynyň garşy çykýan eli ýaragly döwlete kasam etmegini öz içine alýar".
Aşgabatly synçy, ýakyn wagtda hökümetiň ätiýaçlykçylaryň paralel çagyryşy bilen hünärmen goşun döretmek üçin mümkinçilikleri gözleýändigine garamazdan, hökümetiň goşmaça gullugy kanunlaşdyrmak mümkinçiligine garamajakdygyny aýtdy.
Türkmenistanyň Raýat Demokratik Bileleşiginiň lideri Wýaçeslaw Mamedow häkimiýetleriň alternatiw gulluk barada diňe goşunyň “düýpgöter üýtgedilip gurulmagyndan” soň ep-esli serişde we uzak wagt talap edip biljekdigini aýtdy.
Mamedow: "Ýaragly güýçleriň umumy özgertmeleri nukdaýnazaryndan goşmaça hyzmat girizilip bilner, emma häzirki döwürde bu mümkin däl" -diýdi. "Häkimiýetler ýaragly güýçler bilen baglanyşykly iň esasy meseleleri entek çözmedi."
NBCA
