Jurnalist Nikolaý Gerasimow Türkmenistandan gitmegine kömek bermek haýyşy bilen adam hukuklary guramalaryna ýüzlendi.
Ondan öň, jurnalist 2000-nji ýylyň awgust aýynda syýasy garaýyşlary we ynançlary, şeýle hem garaşsyz jurnalistika işleri üçin jenaýat işinde kezzaplykda aýyplandy (1995-nji ýylda galplyk bilen 3 500 000 manat aldy) we 5 ýyl azatlykdan mahrum edildi.
2000-nji ýylyň awgustyndan 2003-nji ýylyň 23-nji awgustyna çenli Günbatar Türkmenistanyň Krasnowodsk şäheriniň golaýynda BL-K / 6 Balkan 5-nji türmesinde berk gözegçilik astynda saklandy.
Gerasimow N. iş kesileninden bäri, Türkmenistanyň Prezidentiniň karary bilen günä geçiş diýlip atlandyrylýan amnistiýa jurnaliste täsir etmedi, ýöne bu döwürde zorlamak, talaňçylyk, garakçylyk, ogurlyk we hatda adam öldürmek ýaly has möhüm jezalar bilen birnäçe gezek iş kesilenler hem amnistiýa edildi. Kazyýetde N. Gerasimowa amnistiýa hereketlerini 1998-nji ýylyň 5-nji oktýabrynda we 1999-njy ýylyň 5-nji fewralynda Türkmenistanyň Prezidentiniň karary bilen jenaýat jogapkärçiliginden boşadyp boljak kararyny ulanmaga mümkinçilik berilmedi, çünki oňa 1995-nji ýylyň sentýabr aýynda amala aşyrylan günä ýüklendi.
N.Gerasimowyň hatyndan: “2001-nji ýylda türme rejim kamera türmesine üýtgedildi, gynamalar ulanyldy, Türkmenistan KNB-nyň ýörite gulluklary tarapyndan fiziki we ahlak taýdan basyş çäreleri ulanyldy. Dört ýyldan gowrak wagt bäri “galplyk” sebäpli galplaşdyrylan “jenaýat” diýlip atlandyrylýan türmede oturanymdan soň, Türkmenistanyň häkimiýetleri meni türmeden boşatdylar.
Bu meniň üçin gaty kyn we agyr. Tutulan ýerlerinden gaýdyp gelensoň, uzak wagtlap Aşgabadyň merkezindäki öýüne göçüp bilmedi. Mundan başga-da, ýyllaryň dowamynda gazanylan maddy gymmatlyklar düýbünden talandy. Öýüm düýbünden boş galdy. Türmede oturan ýyllarymyň hemmesini Türkmenistandaky ýetimler öýlerinde geçiren 1992-nji ýylda doglan gyzym Tanýa bilen hatda ýatjak ýerimizem ýokdy (çaganyň ejesi Azerbaýjan Agdamda 1994-nji ýylda öldürildi). Häzirki wagtda bar zatlarymyzyň hemmesini goňşular, hoşniýetli adamlar bagyşlady. Biz işsiz, eklençsiz, garyplykda galýardyk, köplenç açlyk çekýärdik.”
Gerasimow we gyzy çynlakaý kynçylyklary başdan geçirýärler we kömek soraýarlar: "Maňa we gyzyma gaçybatalga berjek ýurtlaryň haýsydyr birine Türkmenistandan gitmäge kömek ediň".
THF, N. Gerasimowyň halkara adam hukuklary guramalarynyň gatyşmazdan ýurdy özbaşdak terk edip biljekdigine ynanmaýar. Öň çykyş wizalarynyň ýatyrylmagynyň yglan edilmeginden iki gün öň ýanwar aýynda geçirilen ministrler kabinetiniň mejlisinde Nyýazowyň beýle talapyň asla ýokdugyny öňe sürüpdi, indi bilşimiz ýaly giriş-çykyşlara has berk gözegçiligi girizildi. Ýurtdan habarçymyz: “Häzirki wagtda Aşgabat howa menzilinde bäş adamdan ybarat bir komissiýa işleýär: polisiýa işgäri, Milli howpsuzlyk ministrliginiň işgäri, serhetçi, prokuror we häkimlik işgäri. Komissiýanyň agzalary "islenmeýän we ygtybarsyz" adamlar barada hasabat taýýarlaýarlar, soň bu teswirnama Daşary işler ministrligine iberilýär. Şondan soň Daşary işler ministrligi bu ýa-da beýleki raýata girmek ýa-da çykarmak kararyna gelýär. "
Salgylanma. Nikolaý Gerasimowyň ene-atasy 1960-njy ýylda Sowet häkimiýetlerine we SSKP-nyň organlaryna garşy alyp baran işleri üçin atylyp öldürülipdi. Gerasimowyň özi ýetimler öýünde ene-atasyz terbiýelendi. 1985-nji ýylda Daşkent uniwersitetiniň hukuk fakultetini hormat bilen gutardy. Karýerasyna sebitdäki "Maryskaýa Prawda" gazetiniň tälimçi habarçysy hökmünde, respublikan "Türkmenskaýa Iskra" gazetiniň baş redaktorynyň kömekçisine syýasy we hukuk meseleleri boýunça işe başlady. Uzak wagtlap Türkmenistanyň Kommunistik partiýasynyň Merkezi komitetiniň neşirýatynyň erkin partiýa guramaçysy bolup işledi. 2000-nji ýylyň aprelinde Türkmenistanyň "Demokratiýa we adam hukuklary hereketi" atly bikanun jemgyýetçilik-syýasy hereketiniň başlygynyň döremegi we saýlanmagy bilen baglanyşykly düşünişmezlikler sebäpli işinden boşadyldy we ähli wezipelerden aýryldy. 5 dokumental we jurnalistik kitabyň awtory.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.
