Bäş ýyl ozal adam hukuklary aktiwisti we žurnalist Ogulsapar Myradowa türkmen türmesinde aradan çykdy. Türkmen häkimiýetleri onuň ölüm ýagdaýy bilen baglanyşykly garaşsyz derňew geçirmekden ýüz öwürýärler.
Erkin Ýewropa radiosy / Azatlyk radiosynyň habarçysy Ogulsapar Myradowa we beýleki iki türkmen adam hukuklary aktiwisti Annagurban Amanglyjow we Sapardurdy Hajyýew daşary ýurtly žurnalistlere izolirlenen Türkmenistanda ýaşaýyş barada hasabat bermäge kömek etdi. Tizara tussag edildi. Ilki bilen içalyçylyk ulgamyny döretmekde we türkmen prezidentine garşy dildüwşük taýýarlamakda aýyplandy. Soň 2006-njy ýylyň 25-nji awgustynda bikanun ýarag saklamakda aýyplanyp, uzak ýyl azatlykdan mahrum edildi.
2006-njy ýylyň 14-nji sentýabrynda Milli Howpsuzlyk Ministrliginiň (MHM) birnäçe işgäri Ogulsapar Myradowanyň öýüne baryp, üç uly çagasyny Aşgabat morgyna eltmezden ozal garyndaşlaryna onuň şlümi barada habar berdi. MHM işgärleri onuň ölüminiň ýagdaýy barada hiç hili maglumat bermekden ýüz öwürdiler we ilki onuň jesedini görkezmek islemediler. Birneme wagt geçensoň, daşary ýurtly diplomatyň ýanynda garyndaşlary morga gelenlerinde, Ogulsapar Myradowanyň jesedini görmäge rugsat berildi.
Soňra "Serhetsiz habarçylar" Pariždaki Türkmen ilçihanasyna piket gurady, ÝHHG we BMG 58 ýaşly aýalyň ölüminiň ýagdaýlary barada derrew garaşsyz derňew talap etdi. Emma Türkmenistanyň häkimiýetleri entek işe başlamady.
Ogulsapar Myradowa, Annagurban Amanglyjow we Sapardurdy Hajyýew "Türkmen Helsinki gaznasy" adam hukuklary guramasynyň agzalarydy. Bu guramanyň başlygy Täjigül Begmedowa "maňlaýynda palta ýarasyna meňzeş ullakan ýarany görendiklerini" aýtdy.
“Türkmen rejimi adamlary etmedik jenaýatlaryny boýun almaga mejbur etmäge synanyşdy. Emma ol bozulmady we aýyplamalaryň hiç birini boýun almady. Megerem, munuň üçin oňa jeza berildi. Halkara guramalarynyň çagyryşlaryna garamazdan kazyýet-lukmançylyk barlagynyň netijeleri hiç wagt çap edilmedi. Ogulsapar ölenden soň, Türkmenistanda häkimiýet prezident Berdimuhammedowa geçdi. Emma häzirem türkmen häkimiýetleri Ogulsaparyň ölümi bilen baglanyşykly garaşsyz derňew geçirmekden ýüz öwürýärler we şeýlelik bilen žurnalistiň ölümi üçin ähli jogapkärçiligi öz üstüne alýarlar"-diýdi Täjigül Begmedowa.
“Wikileaks” web sahypasy 2006-njy ýylyň sentýabr aýyna degişli habarlary çap etdi, onda Amerikanyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň Ogulsapar Myradowanyň ölümi bilen baglanyşykly hatlary bar.
Bu hatlara görä, 2006-njy ýylyň 24-nji sentýabrynda Türkmenistanyň Daşary işler ministri Raşid Meredow bilen geçirilen söhbetdeşlikde Amerikaly diplomat jesediniň netijeleri barada sorady, ministr oňa Türkmenistanyň kanunlaryna laýyklykda jogap berdi, Ogulsapar Myradowanyň jesediniň kazyýet seljerişiniň netijelerini köpçülige ýetirmek gadagandyr.
Şeýle hem Raşid Meredow Amerikanyň ilçihanasynyň wekiliniň jesediň netijelerini yglan etmek üçin Ogulsapar Myradowanyň garyndaşlaryndan rugsat almak baradaky teklibini ret etdi. Soňra Amerikaly diplomat Meredowa Ogulsapar Myradowanyň jesediniň suratynyň bardygyny habar berdi.
Ogulsapar Muradowanyň ady Türkmenistanda ýatdan çykaryldy, ýöne ol nobatçylykda ölen žurnalistleriň sanawynda dünýäniň ýeke-täk Waşington žurnalistika muzeýiniň (Newsium) sanawynda.
2008-nji ýyldan bäri Fransiýanyň Baýuk şäherinde, açyk asmanda muzeýde, dikilen ýadygärlikde, nobatçylykda ölen žurnalistleriň sanawynda erkinligi durmuşyndan has köp gymmatly gören türkmen aýaly Ogulsapar Myradowanyň hem ady bar.
Altyn MAGAUINA
