BMG-nyň kararlarynda garaşsyz bilermenler tarapyndan hemişe bellenen aç-açan tarapgöýlik, derňewiň tarapdarylygy we Prezident Nyýazowyň janyna kast etmäge edilen synanyşykda günäkärlenýänleriň aňsatlaşdyrylan kazyýet işi, ÝHHG-nyň materiallarynda, şeýle hem halkara adam hukuklary guramalarynda adam hukuklarynyň gödek bozulmagy hökmünde görkezilýär.
Görnüşinden, şu sebäpden Aşgabat çeşmesiniň habaryna görä, 2002-nji ýyldaky wakalar bilen baglanyşykly ähli işlere seredýän Türkmenistanyň Baş prokuraturasynda ýörite komissiýa işe başlady. Bu, düýbünden gizlinlikde amala aşyrylýar, hatda prokuraturany goramak üçin hyzmat eden esgerler hem kazarma iberildi.
Türkmen ýolbaşçylary Atajanowa G.-ä birnäçe ýüz adamy derňemek we tussag etmek wagtynda öz bölüminiň eden ähli "ýalňyşlyklaryny" arassalamagy tabşyrandygy çak edilýär. Hökümet tarapyndan 2002-nji ýylyň noýabr aýynda bolan hüjüme gatnaşandygy sebäpli 56, 61 ýa-da 63 adamy günäkärläp, azatlykdan mahrum etmek barada dürli beýanatlar berildi. Beýleki synçylaryň pikiriçe, olaryň hakyky sany has köpdi. Iş kesilenleriň näçesiniň bu hüjüme gatnaşandygy, bu çärä gatnaşyjylara maşgala degişliligi sebäpli näçe adamyň ejir çekendigi we türkmeniň hukuk goraýjy edaralarynyň işgärleriniň adaty ukypsyzlygy sebäpli näçe adamyň ejir çekendigi entek belli däl.
Mundan başga-da, bu hüjüm bilen baglanyşykly adamlary derňemekde we yzarlamakda prosessual talaplaryň yzygiderli bozulmagy, syýasy, oppozisiýa garaýyşlary üçin günäkärlenenleri tanamaklygy kynlaşdyrdy.
Ygtybarly çeşmelerden şol wagt Milli howpsuzlyk ministri bolan Batyr Busakowyň häzirki wagtda Baýram-Aly şäherçesinde ýerleşýändigi mälim boldy. Munuň sebäbi daşary ýurt kompaniýasyndan alnan (talap edilýän) ýüz müň dollar para boldy. Öňki içeri işler ministri A. Kakabaýew we general A. Allakow öý tussaglygynda.
Öňki içeri işler ministri Poran Berdiýewiň 23 ýyl azatlykdan mahrum edilendigi baradaky habarlar tassyklandy. Derňewçiniň agzyndan çykan Berdiýew P ýazgarylmagynyň sebäpleriniň biri "birnäçe oppozistiň Türkmenistandan gitmegini sypdyrdy".
Häkimiýetleriň hemmesi mahabat bermezlige synanyşýarlar. Halkara jemgyýetçiliginiň adam hukuklarynyň bozulmagyny bes etmek baradaky çagyryşlaryna jogap edip, türkmen ýolbaşçylary repressiw hereketlerine kanunylyk kölegesini bermäge synanyşýar, emma hakykatda bu olaryň ýollaryny ýapýar we jenaýatlaryň düýbüne girýär.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.
