Türkmenistanda esgerleriň köçelerde ýalbarmagy ýa-da öýleriň gapysyny kakmagy, çörek üçin iýmit ýa-da pul soramagy ýygy-ýygydan ýüze çykdy.
Türkmenistanyň prezidenti Saparmurat Nyýazow ýurduň goranyş güýjüni güýçlendirmek barada yzygiderli gürleýär, ýöne goşuna gidenlerinde harby gulluga çagyrylmaýar, ýöne hassahanalarda, gurluşyk meýdançalarynda, nebit-gaz we dokma senagatynda arzan ýa-da erkin iş hökmünde işleýärler.
Harby işgärleriň ýerleşmegi we iýmitlenmegi jogapkärçiligi, gulluk edýän ministrlikleri we bölümleri, şeýle hem raýat iş berijileri bilen baglanyşykly, ýöne hakykatda esgerleriň pikiriçe, olar ykbalyna galýarlar.
Paýtagtyň keselhanasyna iberilen tertip harby gullukçysy: "Biz mugt işleýäris, bu döwlet üçin pul tygşytlaýarys we bu döwlet hatda adamkärçilikli iýmitlendirip bilmeýär" -diýdi. Bizi garyndaşlary iýmit getirýän hassalar iýmitlendirýär. "
"Prezidentimiz, bellenen pudaklarynda esgerlere aýlyklarynyň 30 göteriminiň tölenýändigine sadalyk bilen ynanýar" -diýdi. "Emma hakykatda ökde işçilere hak töläp bilmeýän kärhanalar esgerleri erkin iş hökmünde ulanýarlar."
“Günüň dowamynda işledik - bir administratiw binanyň töweregini gowulaşdyrdyk we iş gününiň ahyryna çenli birimiz ýolbaşçydan gizlinlikde ýaşaýyş jaýlarynyň öýlerinde aýlanyp, bizi iýmitlendirmegi haýyş etdik: kimdir biri iýmit berdi , kimdir biri pul berdi "-diýip, Mary şäheriniň ýaşaýyş we jemgyýetçilik hyzmatlarynda işlemek üçin paýlanan esger aýtdy. "Açlyk duýgusy şeýle bir güýçlüdi welin, getirilen naharlaryň hemmesini derrew iýdik we pullary jübimize gizledik".
Esgerleriň iýmiti esasan suwda gaýnadylan galla ýa-da makarondan, tagamsyz, çalt zaýalanýan gara çörekden we suwuk çaýdan, köplenç şekersiz bolýar. Şeýle az iýmitlenmek we başlangyç arassaçylyk düzgünlerini berjaý etmezlik bilen, türkmen goşunynyň esgerleri, harby gulluga alynandan birnäçe aý soň, gepatit we inçekesel ýaly dürli ýokanç keselleri anyklaýan hassahana ýerleşdirilýär. Gastrit we ganazlyk adatydyr.
Harby hassahananyň lukmanlary “watany goraýjylaryň” keselleriniň sebäbine düşünip, eginlerini gysdylar. “Keselhana ýerleşdirilen esgerleriň ýüz göteriminde hroniki iýmitlenmezlik sebäpli saglyk problemalary bar. Immunitet peselýär, hatda güýçli ýaş organizmler hem dürli kesellere sezewar bolýarlar "-diýýärler.
Baý maşgalalaryň ogullary goşun gullugyny “taşlamagy” makul bilýändigi geň däldir.
Bu aralykda, Türkmenistanyň prezidenti Saparmyrat Nyýazow esgerleriň durmuşy barada hiç zat bilmeýän ýaly. Esgerleriň raýat hünärlerini öwrenýän gullugynyň, soňraky durmuşa gowy taýýarlyk görýändigine we ýurduň ykdysadyýetini goldaýandygyna ynanýar.
“Bu arzan zähmet. Tygşytlylyk nireden gelýär "-diýip, türkmenbaşy begenýär we esgerleriň aýlyklarynyň üçden ýarysyna çenli tölenýändigine, ýene 25-30% -iniň Goranmak ministrligine gidýändigine ynanýar.
Esgerler betbagt durmuşy başdan geçirenlerinde, ofiserler gurluşyk meýdançalarynda, hususy fermalarda işlemek, mal bakmak ýa-da hususy howlulary arassalamak üçin şahsy işgärleri hakyna tutup, zähmetine pul harçlaýarlar.
Lebap welaýatynda gulluk eden esger: "Biz bölüm komandiriniň doganoglanynyň gurluşyk meýdançasynda gul bolduk diýen ýaly " -diýdi. "Günde 16 sagat üç gatly köşk gurduk we howlyny goraýan itden has erbet iýmitlendirildik."
Pensiýa çykan goşun polkownigi: "Häzirki şertlerde doly hukukly milli ýaragly güýçleriň döredilmegi barada gürleşmek hökman däl" -diýdi. "Resmi taýdan hemme zat ýerinde - Goranmak ministrligi, Baş ştab we harby bilim edaralary, ýöne harby goşunyň ýerine aç garakçylar bar".
IWPR
