“ÝHHG-nyň başlygyna.
Hormatly jenap Solomon Passy,
Türkmen Helsinki gaznasy diňe bir ýurduň içindäki raýatlaryň däl, eýsem Türkmenistandan gidýänleriň hem Nyýazowyň şahsy häkimiýetiniň ýaramaz täsirini başdan geçirýändiklerini subut edýär. Elbetde, täze ýerde, ähli zerur resminamalary doldurmak üçin, irki ýaşaýan ýerinden dürli şahadatnamalar berilmeli. Şeýle-de bolsa, bu adamlaryň Türkmenistanyň degişli edaralaryna eden köp ýüzlenmeleri jogapsyz galýar. Maglumatlarymyza görä, syýahatçylara wepaly bolmakda aýyplanmakdan gorkýan türkmen häkimýetleri şuňa meňzeş haýyşlaryň hemmesini äsgermezlik edýärler. Netijede, müňlerçe adam ägirt uly kynçylyklary başdan geçirýär. Şeýle adamlara kömek etmek baradaky gaýta-gaýta synanyşyklarymyz gorky atmosferasyna gaçýar. Türkmen işgärleri hatda raýatlaryň beýannamalaryny bellige almaga-da het edip bilmeýärler standart şahadatnama bermek aňyrda dursun. (Şeýle ýüzlenmeleriň biri goşulýar.)
Ýokardakylary göz öňünde tutup, gynansak-da, biziň ýurdumyzda bolup geçýän pajygaly ýagdaýy göz öňünde tutup, Türkmenistandan gelen adamlara kömek etmek baradaky teklipler bilen ÝHHG-a agza ýurtlaryň arasynda ýüz tutmagyňyzy haýyş edýäris.
Hormatlamak bilen, Türkmen Helsinki gaznasynyň başlygy T. Begmedowa. "
- - - - - - - - - - - - -
Goşundy:
"Hanymlar we jenaplar! Diňe meni däl, eýsem beýleki köp sanly watandaşymy hem gyzyklandyrýan bir meselä ünsi çekmek isleýärin. Men, 1960-njy ýylda doglan rus, Moşew Waleriý Iwanowiç, serhet gullugynyň işgäriniň maşgalasynda 1960-njy ýylyň 22-nji ýanwarynda Türkmenistan SSR, Gyzyletrek şäherinde doguldym. Häzirki wagtda Latwiýada, Riga şäherinde ýaşaýaryn. Latwiýa Respublikasynyň raýaty bolmadyk (hemişelik ýaşaýan) statusym bar.
Gynansagam, şeýle boldy welin, dogluş şahadatnamam ýitdi. Şunuň bilen baglylykda, Litwa Respublikasynyň kanunlaryna laýyklykda öýlenip bilmerin, bu resminama munuň üçin zerur, ýa-da Russiýanyň raýatlygy üçin ýüz tutup, Russiýada hemişelik ýaşamaga göçüp bilemok. SSSR pasporty esasynda berlen raýat däl pasportym bar, islendik işe, Awstraliýa çenli islendik iş saparyna gidýärin, ýöne ne öýlenip, ne-de rus raýatlygyny alyp bilerin.
Hasaba alyş bölüminiň Latwiýa arhiwi hiç hili kömek edip bilmeýär, sebäbi olar Latwiýanyň çäginde dogulmadyklar bilen iş salyşmaýar. Latwiýa Respublikasynyň Daşary işler ministrliginiň konsullyk bölümi maňa soňky 10 ýylda Türkmenistana edilen haýyşa ýekeje-de jogap bermändiklerini aýtdy. Hasaba alnan poçta bilen Türkmenistanyň dürli edaralaryna birnäçe gezek şahsy soragnamalary iberdim, ýöne jogap hem almadym. Şol bir wagtyň özünde, iň bolmanda Türkmenistandan resmi taýdan ýüz öwürmezden ýa-da iň bolmanda haýsydyr bir jogap bermezden, pasportymdaky we SSSR-iň harby şahsyýetnamasyndaky maglumatlar esasynda bu meseläni çözmek haýyşy bilen kazyýet işi edip bilmerin, şeýle hem doglan ýeri we wagty barada orta bilim şahadatnamasy, şeýle hem ene-atalar hakda (harby kartada) maglumatlar. Ene-atam hem Rigada ýaşaýarlar, ýöne näme üçindir şahadatnamalary öz ogluna degişlilikde kanuny taýdan hasap edilmeýär.
Russiýanyň ilçihanasy hem öz gezeginde Türkmenistandan hiç hili jogap almazdan meniň işime seretmekden ýüz öwürdi. Türkmenistandan, hatda Latwiýa Respublikasynyň Daşary işler ministrliginiň konsullyk bölüminde-de jogap almak mümkin däl.
Türkmenistan bilen beýle kynçylyk çekýän ýeke-täk däldigime ynanýaryn. Bu meseläni nädip çözmelidigini teklip edip bilersiňizmi? Maslahat üçin gaty minnetdar bolardym.
Hormatlamak bilen, Waleriý Moşew. ”
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.
