Türkmenistanyň prezidenti S.Nyýazow öňki prokuror G.Atajanowanyň işini derňemek üçin ýörite komissiýa döretmegi buýurdy. Türkmenbaşy duşenbe güni Atajanowa we onuň gol astyndakylar tarapyndan bikanunçylyk faktlarynyň paş edilendigini aýtdy.
Respublikanyň güýç gurluşlarynyň ýolbaşçylary bilen giňişleýin ýygnak geçiren S.Nyýazow ýakynda kazylaryň, Içeri işler ministrliginiň, Milli howpsuzlyk ministrliginiň we beýleki hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň prokurorlar bilen bilelikde jenaýat edip başlandyklaryny aýtdy. Prezident her hepde bir kazyny işden aýyrýandygyny, indi nobatyň prokuratura gelendigini aýtdy.
"Men Atajanowa tükeniksiz ynanýardym, ýöne kanun bilen baglanyşykly problemalary öz öýünde başlandy. Jaý iki gatly bolup, onlarça otaglydy. Bu jaýy ýykmagyňyzy haýyş etdim" – diýip, Türkmenbaşy Atajanowa ýüzlendi we döwletiň özüne täze binada gowy öý berendigini, emma Aşgabat mineral suw çeşmesiniň golaýynda gizlinlikde üç gatly jaý gurandygyny aýtdy. Şondan soň, alty aý mundan ozal oňa garşy biwepalyk etmek şübhe döräpdi.
Soňra S.Nyýazow Atajanowanyň nädip jenaýat işini dowam etdirendigi, prezident apparatynyň öňki başlygy R.Saparowa, premýer-ministriň öňki orunbasary Ý.Gurbanmyradowa we başga-da köp adamlara garşy gozgalan işleriň derňewini nädip yza süýşürendigi barada gürrüň berdi. Türkmen lideri, 2002-nji ýylda döwlet agdarylyşygy amala aşyrmakda aýyplanýan oppozisiýa lideri B.Şyhmyradowyň derňewine Atajanowanyň ýolbaşçylyk etmegini ynanmakda ýalňyşandygyny aýtdy. Ýeri gelende aýtsak, G.Atajanowanyň ady dünýäde meşhurlyk gazandy, sebäbi 2002-2003-nji ýyllarda Türkmenistanda prezidente edilýän agdarlyşyk synanyşygy bilen baglanyşykly geçirilen ýokary derejeli synaglar bilen baglanyşyklydy. Netijede, oppozisiýa bilen arabaglanyşygy bar diýlip güman edilýän onlarça oppozisiýa we adamlar galp aýyplamalar bilen uzak möhletleýin azatlykdan mahrum edildi, ýüzlerçe garyndaşlary we dostlary hem tussag edildi ýa-da sürgün edildi. Indi, Türkmenbaşynyň pikiriçe, Atajanowanyň para almak üçin öz wezipesinden peýdalanandygy ýüze çykdy, ýöne hakykatda B. Şyhmyradowyň we beýleki esasy günäkärlenýänleriň işi boýunça derňew, şol wagtky baş prokuroryň orunbasary şu wagtky prokuror Ogşukow tarapyndan geçirildi.
Duşuşykda Ogşukowyň özi hem çykyş etdi we Atajanowa garşy geçirilen derňewiň gidişi barada birnäçe anyk maglumat berdi. Onuň sözlerine görä, öňki Baş prokuroryň emlägi ele salnypdyr: 13 ýaşaýyş jaýy, kerpiç zawody, tüwi fabrigi, bäş awtoulag, üç traktor, buldozer, iki gurluşyk kran diňi, 40 gektar ýer, 6 million dollardan gowrak pul we ş.m. Mundan başga-da, Türkmenistanyň häzirki Baş prokurory Atajanowanyň garyndaşlarynyň jenaýat işleri barada çykyş etdi. Ol Atajanowanyň ogullyga alnan oglunyň 2002-nji ýylyň oktýabr aýynda 16 kilogramdan gowrak geroin satjak bolanda tussag edilendigini aýtdy. Atajanowanyň dogany, ondan 100,000 dollar alansoň, bu pullary şol wagtky baş prokuroryň ady bilen neşe söwdasy üçin kanal guramak üçin ulandy.
G. Atajanowa garşy bildirilýän aýyplamalary diňläninden soň, günäsini boýun aldy we S.Nyýazowdan ýeňillik sorady. "Beýik ýolbaşçym, meni bagyşlaň, meni türmä salmaň, meni boşadyň" -diýdi.
Prezident munuň üçin öň özüne ynanandygyny we erkinlige çykandygyny aýtdy, ýöne ol derňew işine kömek etmedi. S.Nyýazow: "Men sizi bagyşlap bilmerin, ýöne bize kömek etseňiz, size näme etmelidigimizi göreris" -diýdi.
Bu çykyşlaryň hemmesini ýerli telewideniýe görkezdi. Şeýle-de bolsa, duşuşygyň käbir möhüm pursatlary telewideniýe çarçuwasynyň aňyrsynda galdy we şoňa laýyklykda halk köpçüliginiň dykgatyna ýetirilmedi. Duşuşyga gatnaşan hukuk goraýjy edaralaryň biriniň ýokary derejeli işgäri NW habarçysy Oraz Saryýewe habar berşi ýaly, S.Nyýazow täze prokuror Ogşukowy Atajanowanyň jenaýat işlerine gatnaşmakda aýyplady. Çeşme, Ogşukowyň ýakyn wagtda welaýata gitjekdigine ynanýar. Howpsuzlyk güýçleri prezidentiň howpsuzlyk gullugynda Atajanowanyň we onuň ýaranlarynyň işine seredýän derňew toparynyň bardygyny bilýärler. Bar bolan maglumatlara görä, Ogşukowyň işi aýratyn kazyýet işine bölünipdir.
Sişenbe güni halkara adam hukuklary guramasy Türkmen Helsinki gaznasynyň "Türkmen adalatynyň bumerangy" atly metbugat beýanatyny berendigini goşmak gerek. Bu resminama, 2002-nji ýylyň 25-nji noýabrynda häkimiýetleriň prezidentiň janyna kast etmek synanyşygyny yglan eden wakalardan peýdalanyp, K.Atajanowyň maşgala degişliligi, watandaşlygy bir ýa-da başga birine wepalylygy esasynda ýarym resmi döwlet syýasatynyň bir bölegi yzarlama tejribesini edendigini aýdýar. Atajanowanyň gönüden-göni ýolbaşçylygynda, emläk, töleg talaplary we ş.m. bahanalar bilen on müňlerçe bigünä adam erkinligini ýitirdi. Türkmenleriň “demir zenany” tarapyndan seresaplylyk bilen howandarlyk edilýän garyndaşlyk yzarlama ulgamy, şu günler awtorlarynyň birine gaýdyp geldi. Aşgabat şäheriniň ýaşaýjylarynyň pikiriçe, Atajanowanyň garyndaşlaryny tussag etmek eýýäm başlandy "-diýdi.
W.Wolkow, O.Saryýew
"Doýçe Welle"
