Häkimiýetleriň Türkmenistanda döredijilik işgärlerini maddy taýdan höweslendirmek baradaky wadalary hoşniýet bilen kabul edildi.
1-nji aprelden telewideniýäniň, radionyň, gazetleriň we neşirýatlaryň döredijilik işgärlerine awtorlyk haklary tölemek praktikasy giriziler.
Prezident Gurbanguly Berdimuhammedow bu karara 13-nji martda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinden soň gol çekdi, şol ýerde telewideniýäniň we radio ýaýlymlarynyň hiliniň pesligi we döwrüň talaplaryna laýyk gelmeýän teatr eserleri meselesi ara alnyp maslahatlaşyldy.
Berdimuhammedow: "Aýry-aýry awtorlyk haklaryny differentia (tapawut) ulgamy arkaly pikirlenip, iň ökde, zehinli işgärler üçin has ýokary nyrhlary üpjün etmek ýerlikli" -diýdi.
Häzirki wagtda töleg tertibi işlenip düzülýär, iň köp mukdary döredijilik işgärleriniň ortaça aýlygynyň 40% töweregi bolar. Mundan başga-da, teleýaýlym we radio kanallarynyň işgärleri üçin dynç alyş günlerinde işlemek üçin goşmaça töleg giriziler.
Türkmenistanda awtorlyk töleg ulgamy 1990-njy ýyllaryň ahyrynda ýurduň öňki awtoritar lideri Saparmyrat Nyýazow tarapyndan tölegleri "serişde ýitirmek" hasaplany üçin ýatyryldy, suratkeşlere we sazandalaryna mugt çykyş etmegi, žurnalistleriň hünärleri abraýly bolany üçin bolsa arzan bahada işlemegi buýurdy.
Tölegler diňe çap metbugatynda neşirler üçin tölenýärdi we bu maksatlar üçin bir gazet neşiriniň gaznasy ortaça 10 ABŞ dollarydy.
2007-nji ýylda Gurbanguly Berdimuhammedow häkimiýete geleninden soň öňki rejimiň käbir gadaganlyklaryny ýatyrdy, opera we sirki yzyna getirdi we žurnalistleriň, teleýaýlymyň we radionyň beýleki döredijilik işgärleriniň aýlyklaryny ýokarlandyrdy.
Häzirki wagtda telewideniýede žurnalistleriň, režissýorlaryň we beýleki döredijilik işgärleriniň ortaça aýlygy 200 ABŞ dollary; radioda we gazetlerde iki esse pes.
Mundan başga-da, alyp baryjynyň saçyny kadrda nädogry bölmek, “gaty açyk” ýa-da teleýaýlym gepleşiklerine gatnaşyjylaryň penjeklerinde türkmen baýdagynyň şekili bolan nyşanyň ýoklugy ýaly dürli ýagdaýlar üçin maliýe sanksiýalary giňden ýaýrandyr.
Şeýle çäreler işgärleriň aýlyklaryny iki esse azaltdy.
Häkimiýetleriň döredijilik işgärleri üçin maddy taýdan höweslendirmek kararyna gelendigi baradaky habar halk tarapyndan makullandy.
Aşgabatly bir synçy: "Ministrler Kabinetiniň mejlisinden gelen habardan hemmeler hoşal" -diýdi. -"Olar [döredijilik işgärleri] gepleşikleriň pes hili üçin tankyt edildi, indi gowulaşyp biler."
Dördünji döwlet teleýaýlymynyň işgäri öz pikirini şeýle aýdýar: "15 ýyl bäri biz goşmaça töleg hakyny almadyk, bu biziň üçin uly şatlyk". - "Bu ylham beriji."
Muňa garamazdan, beýleki teswirçiler maddy höweslendirmeleriniň girizilmeginden derrew netijelere garaşmazlygy maslahat berýärler. Olaryň pikiriçe, häkimiýetler ýakynda önümleriň kanagatlanarly däldigi sebäpli hökümet tarapyndan tankyt edilýän gazetleriň, radio we telewideniýäniň işini tertipleşdirmeli.
Esasan rus gepleşiklerini ýaýlyma bermek bilen meşgullanýan “Miras” döwlet teleýaýlymynyň žurnalisti, öz önümçiligini “nygtamak” wezipesi goýlandygyna garamazdan, kanalyň ýolbaşçylary gepleşikleriň sanyny köpeltmek barada alada edýär we olardan has köp talap edýär.
Şeýle-de bolsa, munuň üçin şertler döredilmedi, önümçiligiň hiline üns berilmedi, surata düşürmek “howlukmaç” amala aşyrylýar we redaktirleme pes derejede edilýär.
"Öňler aýda bir sagatlyk gepleşik edýärdik, indi bolsa hepdede bir gezek ýerine ýetirýäris we tertip taýdan ýerine ýetirip bolmaýan goşmaça meseleler bar" -diýýär. - "Şeýle şertlerde haýsy hil hakda gürleşip bileris?"
Hünärmenler köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işiniň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak, öz we ýaýlym önümleriniň sanyny kesgitlemek we tomaşaçylar üçin sagdyn döredijilik bäsleşigini döretmek zerur diýip hasaplaýarlar.
Şeýle-de bolsa, erkinligiň ýoklugy sebäpli entek ýerine ýetirip bolmaýar.
Altyn Asyr döwlet telewideniýesiniň işgäri: "Bar bolan bäş sany türkmen teleýaýlymynyň şol bir zady, aýdymlary we tanslary görkezýändigi köplenç tankytlanýar" -diýdi. - “Biz näme edip bileris? Başlyklarymyz muny halaýarlar ".
Gyssanmaň, ýurduň gündogaryndaky çap neşiriniň habarçysy söhbetdeşlige girýär.
“Hemme zat ýuwaş-ýuwaşdan bolmaly, tölegler tölener we ýokary hilli iş üçin höwes dörediler. Ýogsam, muny başgalar eder "-diýip ol nygtaýar.
IWPR
