Synçylaryň pikiriçe, Türkmenistanyň täze prezidenti üçin esasy kynçylyk dolandyryşyň ykdysady netijeliligini ýokarlandyrmak bolar.

Şu gün Aşgabatda geçen ýekşenbe güni 89% ses alan Türkmenistanyň täze prezidenti Gurbanguly Berdimuhammedowyň kasam kabul ediş dabarasy geçirildi.

49 ýaşly diş lukmany Berdymuhammedow, Saparmurat Nyýazowyň hökümetinde Saglyk ministri we premýer-ministriň orunbasary bolup işledi we 2006-njy ýylyň dekabr aýynyň ahyrynda diktator ölenden soň, Howpsuzlyk Geňeşiniň karary bilen Türkmenistanyň ýerine ýetiriji prezidenti bellendi.

Dabara, bu hökümet edarasynyň 2600 agzasynyň we 30 ýurtdan gelen daşary ýurt wekiliýetleriniň gatnaşmagynda türkmen Halk Maslahatynyň (Halk geňeşi) ýygnagynda geçirildi.

Saýlawyň netijeleri yglan edilenden soň, Halk Maslahaty Berdymuhammedowyň dalaşgärligini tassyklady, şondan soň täze türkmen prezidenti Konstitusiýa kasam edip, resmi taýdan bäş ýyl işe başlady.

Prezident öz çykyşynda türkmen halkynyň öňküsi ýaly mugt gazdan, elektrik energiýasyndan, suwdan we duzdan, arzan çörek we benzinden peýdalanjakdygyny aýtdy. Emma Berdymuhammedow interneti, öýjükli aragatnaşygy elýeterli etmegi we mekdeplerde we uniwersitetlerde doly okuw möhletini dikeltmegi hem wada beripdi.

Berdimuhammedow ýygnananlaryň hemmesini Türkmenistanyň halkara borçnamalaryny ýerine ýetirjekdigine we energiýa çeşmelerini dünýä bazarlaryna çykarmak syýasatyny dowam etdirjekdigine ynandyrdy.

Türkmenistanyň konstitusiýasyna laýyklykda, ýurduň prezidenti şol sanda hem premýer-ministr bolup, işe girişeninden bir aýyň içinde täze ministrlik döretmeli we şol wagta çenli häzirki hökümet agzalary öz borçlaryny ýerine ýetirer.

NBCA-nyň Aşgabatdaky çeşmeleri täsirli güýçleriň we sebitleriň wekilçilik balansy ýaly köp faktorlary göz öňünde tutup, güýçleriň we pozisiýalaryň paýlanyşy barada eýýäm "çynlakaý geňeşmeleriň" geçirilendigini aýdýarlar.

Şol bir wagtyň özünde, NBCA hünärmeni Gurban Ýuwşanowyň belleýşi ýaly, bar bolan tejribede düýpgöter üýtgeşiklik döretmek mümkin däl we Berdymuhammedow ministrlik bukjalaryny paýlanda “öňki rejimiň usullary bilen şahsy wepalylyk ýörelgesine laýyklykda işgärleri saýlar.”

Aşgabat NBCA synçysy hem bu pikir bilen ylalaşýar we ministrleriň we olaryň orunbasarlaryny bellänlerinde häkimiýetleriň işgärleriň “dowamlylygyny” synlajakdygyny aýtdy.

Emma Berdymuhammedowyň hökümeti üçin esasy wezipäniň ykdysadyýetiň işini dikeltmek bolmalydygyny, wezipeli adamlara gözegçilik etmegiň berk usullarynyň mundan beýläk ulanylmajakdygyny ýatdan çykarmaly däldir.

“Ýokary derejeli döwlet işgärleriniň işden aýrylmagy we döwlet işgärleriniň yzygiderli gezekleşmegi bes ediler. Başga iş bermezden işden aýrylmagy hem bes ediler "-diýip synçy aýdýar.

Beýleki teswirçiler syýasy däl-de, “tehniki” ministrler kabinetini döretmek iň amatly boljakdygyny, ýöne şeýle gurluşyň döremeginiň kynçylyklydygyny aýdýarlar.

Aşgabatdan bir hukuk goraýjy aktiwist: "Türkmenistanda bu derejedäki ýolbaşçylar ýok, käbirleri häkimiýet başynda, käbirleri türmede ýa-da sürgünde, beýlekileri uzakdan bäri daşary ýurtlarda" -diýdi.

NBCA