Türkmenistan ýene işçileri işden aýyrýar. Bu gezek häkimiýetler paýtagtda ýaşamak üçin rugsady bolmadyklary nyşana aldy.

Döwlet edaralaryna ähli işgärleriň pasport maglumatlaryny ýygnamak we Türkmenistanyň beýleki şäherlerinde hasaba alnanlardan dynmak tabşyryldy. Döwlet edaralarynyň we hususy kärhanalaryň müňlerçe işgäri köçede.

Düzgün bolşy ýaly, beýleki şäherleriň ýaşaýjylary iş tapmak üçin Aşgabat şäherine yzygiderli gelýärler, sebäbi sebitlerde işsizlik häsiýetlidir. Şu wagta çenli şäherde ýaşamak üçin rugsatnamanyň ýoklugyna gaty pes seredilýärdi, ýöne indi häkimiýetler kanunyň “harpyny” ýerine ýetirmäge borçlandy.

Şemşat Allabediýewa ýaşamak üçin ygtyýarnamanyň ýoklugy sebäpli Aşgabat keselhanalarynyň birinde şepagat uýasy wezipesini ýitirdi.

“Men bu ýerde dört ýyl bäri ýaşaýaryn. Adamym Aşgabatda dünýä indi we ýaşaýar, biziň iki çagamyz bar. Öýlenenimde tebigy ýagdaýda bu ýere göçdüm, emma Daşoguzdaky ene-atamyň öýünde hasapda durdym. Näme üçin işden kowlandygyma düşünemok; biz hemmeler ýaly Türkmenistanyň raýatlarydyrys "-diýdi.

Bu täzelik, döwlet edaralary tarapyndan Aşgabatly däl işgärlerden "dynmak" tabşyrylan hususy guramalara-da täsir etdi.

Paýtagtdaky hususy kompaniýanyň eýesi Eldar K.: "Ýörite hyzmatlardan meniň kuratorym, meni ýörite çagyrdy we Aşgabatly dälleriň bu kompaniýada işleýändigini sorady."

"Ol maňa mümkin boldugyça gysga wagtda dynmagy maslahat berdi, sebäbi ýylyň ahyryna çenli ähli firmalar barlanar we resminamalar tabşyrylanda kynçylyklar ýüze çykyp biler".

“Sürüjim Marydan. Ol gowy adam we köp ýyl bäri bilelikde işleýäris, ýöne onuň bilen aýrylyşmaly boljaga meňzeýär.

Häkimiýetler, şeýlelik bilen, ähli býudjet sebitlerinde 50% arzanlatmak barada buýruk beren Türkmenbaşynyň kararyny ýerine ýetirýän bolsa gerek.

Soňky iki ýylda türkmen dilini bilmeýänler, Ruhnama hünär synagyndan geçmedik we diplomlary türkmen uniwersitetlerinde alynmadyk adamlar eýýäm işden aýryldy. Mundan başga-da, döwlet baştutanynyň ýörite buýrugy bilen 15 000 saglyk işgäri we 11 000 mugallym işinden boşadyldy we saglyk işgärlerini harby gulluga çagyrylanlar çalyşdy, mugt zahmet diýen ýaly.

Tebigy baýlyklaryň iň baý gorlaryna garamazdan, Türkmenistan diýseň garyp ýurt bolmagynda galýar. Hünärmenler döwlet sektorynda köpçülikleýin işden çykarylmagynyň sebäbiniň artýan býudjet defisitine bagly diýip hasaplaýarlar.

Käbir bilermenleriň pikiriçe, şeýlelik bilen häkimiýetler iň bolmanda paýtagtda işsizlik derejesini peseltmäge synanyşýarlar. Işsiz raýatlaryň hatary her gün doldurylýandygy sebäpli, ony gizlemek kynlaşýar. Iş tapmak isleýän türkmen ýaşlarynyň arasynda jenaýat, neşekeşlik we neşe gaçakçylygy artýar. Ýaşaýjylary bolmadyklary Aşgabatdan gitmäge mejbur etmek bilen, häkimiýetler "paýtagt" işsizleri üçin iş boşadýarlar.

Ýerli jemgyýetçilik aktiwistlerinden biri bu ýagdaýa teswir berdi: "Ýurtdaky işsizlik iň ýokary derejä ýetdi, ýöne täze iş orunlaryny döretmegiň ýerine, döwlet azaltmak arkaly zähmet bazaryny emeli usulda höweslendirýär".

“Bu, döwlet işgärleriniň aýlyklaryny iki esse ýokarlandyrmak niýeti bilen çerçewelenýär. Şol bir wagtyň özünde, türkmen häkimiýetleri bu adamlar başga bir döwletiň raýatlary ýaly köçä taşlanan adamlaryň ykbaly bilen gyzyklanmaýar.”

Myrat Nowruzow.

Aşgabat IWPR jurnalistiniň lakamy