1-nji awgustda, öýlän sagat 4-de, Türkmenistanyň Stambuldaky konsullygynyň öňünde türkmen migrantla ry prezident G. Berdimuhamedowyň awtoritar syýasatyna garşy protest geçirmäge synanyşdylar.
Aktiwistler türk häkimiýetlerine öňünden duýduryş berdiler, ýöne iň soňky pursatda Stambul şäher häkimliginden goşmaça rugsat almak talap edilipdir.
Şaýatlaryň habar bermegine görä, konsullyga tarap 50-100 çemesi türkmen migranty nägilelik bildirmek üçin uly bolmadyk topar bilen protest bilen ýöremäge başlapdyrlar.
Konsullygyň işgärleri tarapyndan çagyrylan türk polisiýasy Jumasapar Dädebaýewi (35 yaş), Nurmuhamed Annaýewi (40 yaş), Halnazar Gaýipowy (29 ýaş), Gadam Täçnazarowy (37 ýaş), Gowşut Orazgulyýewy (30 ýaş), Döwran Annaýewi (31 ýaş) tussag etdi. Olaryň üçüsi şahsyýetini anyklaýan resminamalaryny görkezip bilmediler.
Tutulanlaryň ählisi deportasiýa merkezine äkidildi.
Şol bir wagtyň özünde, iki awtoulag aktiwistleriň ýanyna gelip, ondan rejimi goldaýanlar böküp çykdylar (hökümetiň dürli hüjümler üçin hakyna tutulan adamy "tituşka") märekä hüjüm etdi we demonstrantlardan birini gazaply ýençdi. Pida bolany tiz kömek ulagy alyp gitdi.
Aktiwistler awtoulaglaryň birini surata düşürmegi başardylar: 34 BNZ 674 belgili belgili “Ford Transit” ýük awtoulagy.
Galplyk bilen awtoulaga münmegi teklip eden "tituşki" blogçy Farhad Durdiýewy aldaw bilen äkidip, türkmen konsullygynyň territoriýasynyň çägine girdi.
“Tituşki” aktiwisti diplomatik missiýanyň işgärleriniň eline berdi.
Konsullygyň işgärleri blogçy Farhad Durdiýewi diplomatik missiýanyň binasyna süýräp salyp, birnäçe sagatlap şol ýerde bikanun sakladylar. Farhad Durdyýewiň sözlerine görä, konsullygyň binasynda diplomatik missiýanyň işgärleri ozal ýazgyly CCTV kameralaryny öçürip, türkmen migrantlaryny näletläp we oňa psihologiki basyş edip başladylar.
Olar sekiz töweregi adamlardy.
"Şondan soň kamerany açdylar we maska geýmän türkmen rejimini aç-açan tankytlap başlanymdan, Arkadagdan bagyşla diýip, ötünç soramagymy islediler".
Bunu ret edendigini eşiden diplomatik missiýanyň binasynda bolan bäş sany näbelli şahslar:Vepa, Merdan we Pena atly üç diplomat bu ýigidi ýençdiler.
Şol wagt türk polisiýasynyň işgärleriniň biriniň gatyşmagy F. Durdyýewi diplomatik missiýadan çykmaga mümkinçilik berdi. Lukmanlar Durdiýewiň gapyrgalarynyň döwülen bolmagynyň mümkindiginden şübhelenýärler.
Demonstrantlara "tituşki" hüjümi edilen wakadan soň aktiwistler dargap başladylar. Rejimi goldaýanlaryň biriniň hüjüm pursatyny we gödek sözlerini jübi telefony bilen wideo ýazgy etmegi başaran Eziz Mämmedowyň yzyndan kowalady.
Bu wideo “YouTube” kanalynda çalt ýaýrady. E.Mämmedowyň yzyndan ýeten “tituşki” aktiwistden el telefonyny bermegini talap etdi. Ol ýüz öwürenden soň, oňa hüjüm edip, urup başladylar. Hüjüm edenleriň biriniň elinde pyçak bardy. Ýakalaşma wagtynda aktiwist sag elinde we garnynda birnäçe pyçak ýara yzyny aldy.
Hüjümçiler aktiwisti zor bilen ulaga mündürip, köçeden daşlaşdylar. Görnüşi ýaly, ony şäherden çykaryp, şol ýerde urmagy dowam etdiripdirler. Aktiwisti alyp gaçanlar onuň jübi telefonyny we 300 dollaryny alyp, telefonyny türkmen diplomatik missiýasyna berdiler we ony “özüň bararsyň” diýip şäheriň daşynda goýup gitdiler.
Eziz Mämmedow ýerli polisiýa gitdi, ýöne ol ýerde hüjümçileriň hereketlerine garşy şikaýat etmäge rugsat bermedik näbelli türkmenler bardy.
Häzirki wagtda pidalaryň ikisi-de howpsuz ýagdaýda. Tiz kömek kömegi bilen ewakuasiýa edilen aktiwistiň ykbaly derňelýär.
1-nji awgustda hüjüm edilenlere we tussag edilenlere hukuk kömegini bermek üçin aklawja ýüz tutulandygy habar berildi.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki Fondy.