Amerikanyň Birleşen Ştatlary öz kompaniýalaryny Türkmenistana maýa goýmaga çagyrýar, şol bir wagtyň özünde izolirlenen ýurda girmegi ýeňilleşdirmäge we hususy eýeçiligi kepillendirmek üçin reformalary amala aşyrmaga çagyrýar diýip, Döwlet departamentiniň ýokary derejeli resmisi sişenbe güni aýtdy.

Tebigy gaza baý Türkmenistanyň uzak wagtlap diktatory Saparmyrat Nyýazow geçen ýylyň ahyrynda garaşylmadyk ýagdaýda aradan çykdy we Günbatarda täze ýolbaşçylygyň has liberal boljakdygyna we maýadarlar üçin täze mümkinçilikleriň açyljakdygyna umyt bildirdi.

Fewral aýynda ýurduň prezidenti wezipesine saýlanan Gurbanguly Berdimuhammedow özünden öňki kararlaryň birnäçesine täzeden garady we maýa goýum ýagdaýyny gowulandyrmagy wada berdi, ýöne möhüm meseleler entek çözülmedi diýip Waşington hasaplaýar.

ABŞ-nyň Döwlet sekretarynyň Ykdysady, energiýa we telekeçilik meseleleri boýunça kömekçisi Daniel Salliwan metbugat ýygnagynda "Daşary ýurtlular üçin Türkmenistana wiza almak diýseň kyn. Ykdysady ösüş has aňsat iş syýahaty bolmazdan mümkin bolup bilmez" -diýdi.

"Hususy kompaniýalary çekmek üçin Türkmenistan ykdysady howany, dünýä derejesindäki Amerikan kompaniýalaryny özüne çekmek ukybyny, aç-açanlygy, kanunyň hökmürowanlygyny we emlägi goramagy gowulandyryp biljek reformalary amala aşyrmak üçin öz goşandyny etmeli" -diýip ol belledi.

Döwlet departamentiniň wekili Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Türkmenistanyň kynçylyklary hökmünde görýän zatlaryny sanady.

"Korrupsiýa ..., aşa köp salgyt ýükleri, düşnüksiz, düşnüksiz düzgünler we ýagdaýlar, goşa walýuta hümmeti - bularyň hemmesi maýa goýum ýagdaýyna ýaramaz täsir edýär we maýa goýumlaryny pese gaçyrýar. Bu meseleleri çözmek üçin Türkmenistan hökümeti bilen işleşmek isleýäris " diýip Salliwan aýtdy.

Ondan öň Türkmenistanyň prezidenti goňşy Gazagystanda işjeň işleýän Amerikanyň Chevron-ny hyzmatdaşlyga çagyrdy.

Döwlet departamentiniň metbugat sekretary "Amerikan kompaniýalaryny Türkmenistana maýa goýmaga çagyrýarys ... bu siziň ýurduňyzyň ösüşine goşant goşar" -diýdi.

Aşgabat, Fransiýanyň “Total” kompaniýasynyň türkmen taslamalaryna gyzyklanma bildirýändigini aýtdy.

"Uzak möhletli gyzyklanmalar"

Amerikanyň Birleşen Ştatlary, Türkmenistandan Russiýanyň üstünden geçip, dünýä bazaryna iberilýän gazyň Ýewropanyň Russiýa importyna garaşlylygyny gowşadyp biljekdigine garaşýar, ygtybarlylygy Günbatarda sorag astyna alynýar.

Şeýle-de bolsa, Türkmenistan Russiýanyň Gazprom turbalary bilen eksport ugurlarynda çäklidir. Aşgabat, Astana we Daşkent ýaly ýazda Russiýa arkaly täze gaz geçirijisini gurmak barada Moskwa bilen şertnama baglaşdy. Waşington bu karary Ýewropa üçin amatsyz diýip atlandyrdy.

"Ýurtlar bir bazara, bir söwda hyzmatdaşyna, bir jemgyýet gurluşlaryna bagly bolmaly däldir" diýip, Aşgabatdaky bir amerikan resmisi ABŞ-nyň pozisiýasyny gaýtalady.

"Biz energiýa transport ugurlaryny diwersifikasiýa etmek we alyjylar bilen üpjün edijiler toparyny giňeltmek, Türkmenistanyň energiýa howpsuzlygynyň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyk gelýär diýip hasaplaýarys."

Amerikanyň Birleşen Ştatlary, Eýrandan we Russiýadan aýlanyp geçýän türkmen gazyny iki tarapa - Owganystanyň üsti bilen Päkistana we Hindistana, şeýle hem Kawkazyň üsti bilen Kaspi deňziniň aşagyna Türkiýe we Ýewropa üpjün etmegi teklip edýär. Transowgan taslamasy sebitdäki durnuksyzlyk sebäpli hünärmenleriň arasynda hemişe alada döretdi.

Türkmenistan her ýyl Russiýa takmynan 50 milliard kub metr gaz eksport edýär we az mukdardada Eýrana üpjün edýär. Eýranyň lideri Mahmud Ahmadinejad hem satyn alyşlaryň artmagy barada pikir alyşmak üçin sişenbe güni Aşgabat şäherine geldi.

Reýter