Türkmen häkimiýetleri hukuk goraýjy edaralary özgertmäge borçlanýar we synçylar polisiýanyň roluna düýpli garalmasa polisiýanyň döwletiň has repressiw guraly bolup biljekdigini aýdýarlar.

8-nji maýda Türkmenistanyň Içeri işler ministrligi Aşgabatda 800 okuwçy üçin niýetlenen we häzirki zaman kompýuterleri we bilim enjamlary bilen enjamlaşdyrylan polisiýa akademiýasynyň guruljakdygyny habar berdi.

45 million dollar türk maýa goýumyny özüne çekjek bilim edarasy, tehnologiýanyň soňky gazananlaryna esaslanýan iş usullaryny bilýän täze nesil türkmen polisiýasyny taýýarlar.

Bu, prezident Gurbanguly Berdimuhammedowyň Içeri işler ministrliginiň köne stereotiplerden ýüz öwürmegiň we polisiýanyň işini gowulandyrmagyň zerurlygy baradaky soňky tankytlarynyň ulgamynda ýüze çykdy. Şonda, aprel aýynda Berdimuhammedow Içeri işler ministrliginiň başlygy Akmämmet Rahmanowy bölüminde korrupsiýa we işgärleriň hünär derejesi pesligi sebäpli işinden aýyrdy we reformalar üçin üç aý berdi.

Ondan öň, mart aýynyň ahyrynda, işe girişen badyna hukuk goraýjy meseleler boýunça ýörite komissiýa döreden prezident, hukuk goraýjy edaralaryň käbir wezipelerini paýlady we Içeri işler ministrliginiň ygtyýarlyklaryny giňeltdi, hökümetiň desgalary goragyny, Döwlet ýol gözegçilik gullugy we ýangyn söndüriş gullugyny oňa geçirdi.

NBCA-nyň Aşgabatdaky çeşmeleri häkimiýetleriň polisiýanyň işini döwrebaplaşdyrmak isleýändigini aradan aýyrmaýar we köp sanly komissiýanyň polisiýa işgärleriniň işini barlamak üçin birnäçe aý bäri işleýändigini we Içeri işler ministrliginiň ähli bölümlerinde 10-njy maýda işgärleriň hünär barlagynyň başlandygyny habar berýär.

Köpetdag etrap polisiýa bölümüniň işgäri: "Şol günden öň [10-njy maý] işgärleriň haýsydyr birine garşy şikaýatlar gelip gowuşsa, işde galmak mümkinçiligi az, başga bir ýer gözlemeli bolarlar, olar berk gözegçilik edýär" -diýdi.

Muňa garamazdan, beýleki synçylar “howpsuzlygy barada alada edýän” türkmen ýolbaşçylarynyň diňe polisiýanyň maddy we tehniki binýadyny güýçlendirjekdigini we geljekki hukuk goraýjy edaralaryň işgärlerini “ygtybarsyz” raýatlara gözegçilik etmek üçin täze tehnologiýalarda taýýarlajakdygyny bellediler.

“Polisiýanyň iş usulyny üýtgetmek üçin häkimiýetler öňki işiň halka zyýan bermek üçin edilendigini aç-açan boýun almaly. Emma olar muny bidüzgünçiliklere we tolgunyşyklara sebäp bolup biläýjek düýpgöter üýtgemegiň netijelerinden gorkup etmeýärler "-diýip, Türkmen Helsinki Adam Hukuklary Gaznasynyň başlygy Täjigül Begmedowa nygtaýar.

NBCA hünärmeni Oleg Gant, üýtgeşmeleriň netijesinde türkmen polisiýasynyň diňe "demonstrantlary dargatmak, gijeki tussag etmek we gynamak" meselesinde has täsirli bolup biljekdigini aýtdy.

"Ilki bilen, polisiýa öz raýatlaryny goramagy öwretmeli, olaryň jellatlary bolmagy dälde ... Şu wagta çenli polisiýa diktator rejime hyzmat edýär" -diýdi.

Synçylaryň pikiriçe, Polisiýa akademiýasyny döretmekden başga-da, Milli howpsuzlyk ministrligi we prokuratura ýaly beýleki hukuk goraýjy edaralarda-da reformalar zerur.

Türkmenistanyň Raýat Demokratik Bileleşiginiň lideri Wýaçeslaw Mamedow: "Bu bolmasa, polisiýany özgertmek boýunça ähli tagallalar netijesiz" diýýär.

NBCA