Özbek Bosgun, Moskwada adam hukuklary guramasy “Raýat kömek komitetiniň” ofisinde tussag edildi.
Özbegistanyň raýaty Rustam Muminow, geçen aý Russiýanyň Baş prokuraturasy tarapyndan ekstradisiýa haýyşy ret edilipdi, şu gün Russiýanyň ýörite gullugy tarapyndan Moskwada adam hukuklary guramasynyň Raýat kömegi komitetiniň ofisinde tussag edildi. Adam hukuklaryny goraýjylar ozal BMG BBÝK-yň Moskwa ofisine halkara goragy üçin ýüz tutan bosgunyň Özbegistana bikanun deportasiýa edilmeginden gorkýarlar we bu ýerde ol gynamalara sezewar ediip biler.
Muminow 2005-nji ýylyň aprelinde “Hizb ut-Tahrire” degişlidigi baradaky aýyplamalar bilen Özbegistanda gözlenýänleriň sanawyna girizildi. 2006-njy ýylyň Baýdak aýynda FSB we Guramaçylykly Jenaýat Dolandyryş Bölüminiň bilelikdäki işi wagtynda Lipetsk sebitinde tussag edildi, wekilleri Russiýanyň metbugatynda tussagyň Andijan wakalaryna gatnaşygy barada ýalan habar berdiler. 2006-njy ýylyň sentýabr aýynyň ahyrynda Russiýa Federasiýasynyň Baş prokuraturasy ony Özbegistana ekstradisiýa etmekden ýüz öwürdi.
2006-njy ýylyň 29-njy sentýabrynda Grýazinskiý şäher kazyýeti ýerli prokuraturanyň Muminowy deslapky tussaglykda wagty Özbegistana deportasiýa etmek baradaky haýyşyny ret etdi. Prokuratura, hususan-da, Lipetsk sebiti üçin Russiýa Federasiýasynyň Federal Howpsuzlyk Gullugynyň "Muminowyň Russiýa Federasiýasynyň çäginde wagtlaýyn ýaşamagyny inkär etmek" kararyna salgylandy.
Muminow boşadylandan soň Lipetsk sebitinde hasaba durmaga synanyşdy, ýöne polisiýa işgärleri FSB-iň basyşyna yşarat edip, resminamalaryny kabul etmekden ýüz öwürdiler. Watanyna deportasiýa edilmeginden gorkup, Muminow Moskwa gitdi we 2006-njy ýylyň 5-nji oktýabrynda BMG BBÝK-nyň ofisine halkara goragyny bermek haýyşy bilen ýüz tutdy. 2006-njy ýylyň 12-nji oktýabrynda Lipetskde raýat kömek gullugyndan aklawçy çagyrdy. Elbetde, gepleşikler diňlenildi, sebäbi ýarym sagatdan soň aklawçy bosgunyň nirededigi we oňa kömek edýän adam hukuklary guramasynyň aragatnaşyk maglumatlary bilen gyzyklanýan FSB işgäri bilen habarlaşdy. 2006-njy ýylyň 17-nji oktýabry, sagat 11:45 töweregi ýerli polisiýa işgäri resminamalary barlamak bahanasy bilen “Jemgyýetçilik kömegi” ofisine (Nowoslobodskaýa metrosynyň golaýynda) geldi. Özbek syýasy emigranty Bahrom Hamroýewiň sözlerine görä, etrap polisiýa işgäri bilen jenaýat derňewçisi hökmünde şahsyýetnamasyny görkezen eşikli polisiýa işgäri bolupdyr. Gelenler diňe Hamroýewiň we Muminowyň resminamalaryny barladylar, ofisdäki galan işgärler we myhmanlar bilen olar gyzyklanmaýardylar. Barlag wagtynda ofisiň golaýyndaky köçede azyndan 5 howpsuzlyk işgäri bardy.
Muminow hasapda durmaýanlygy sebäpli tussag edildi. Tussag edilen adamdan soň köçä çykan Hamroýewe "raýat eşikli adamlar" tarapyndan "hyzmatdaşlyk" teklip edildi, oňa onuň işlerini (internetden diýýärler) bilýändiklerini mälim etdi we ýakyn wagtda ýene-de duşuşjakdyklaryna söz berdi . Muminowyň nirededigi entek belli däl. Günüň dowamynda polisiýa wekilleri bu meselede gapma-garşy çykyşlar etdiler, hususan-da, sagat 16:00-a çenli tussagyň entek içeri işler edaralaryna eltilmändigini öňe sürdüler.
Takmynan 17:00 töweregi Federal Migrasiýa Gullugynyň ýolbaşçylaryndan Muminowy ýurtdan çykarmak barada kazyýetiň karary kabul edildi. Raýat kömek komitetiniň başlygy Swetlana Gannuşkina aklawça ýüz tutup bilmeýän Muminowyň, FSB käbir Özbek raýatlarynyň deportasiýa edilmegi bilen gyzyklanýan beýleki ýagdaýlarda bolşy ýaly, deportasiýa baradaky karara şikaýat etmek mümkinçiliginden mahrum edilip bilner diýip gorkýar. Aslynda, Russiýa FSB administratiw kowulmagy bahanasy bilen özbek bosgunyny gizlin ekstradisiýa etmäge synanyşýar. Şeýle ekstradisiýa milli kanunçylyga we Russiýa Federasiýasynyň halkara borçnamalaryna ters gelýär.
Witaliý Ponomarew, Merkezi Aziýadaky Adam Hukuklaryna Gözegçilik Maksatnamasynyň müdiri, “Memorial” Adam Hukuklary Merkezi.
