Ynsan hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasynyň başlygy Täjigül Begmedowanyň ÝHHG-DGAHB ýygnagynyň çäginde Warşawadaky ýygnakda eden çykyşy.

10.09.2018ý. Mowzuk: Demokratik institutlar: milli, sebit we ýerli derejede demokratiýa; demokratik saýlawlar.

Gadyrly hanymlar we jenaplar,

Resmi türkmen wekiliýetini garşylamaga rugsat beriň (bu ýygnagy ençeme ýyl bäri äsgermezlik eden) we ahyrynda gönümel gepleşiklere başlamak baradaky çyn ýürekden islegimizi ynandyrýarys.

Ýakynda Türkmenistanyň prezidenti türkmen raýatlarynyň hukuklaryny goramak üçin jogapkär iki gurluşy birleşdirmek barada karara gol çekdi: “Türkmen milli demokratiýa we adam hukuklary instituty” we “Türkmenistanyň prezidentiniň ýanyndaky Döwlet we hukuk instituty”. Indi bu gurluşa “Türkmenistanyň döwlet, hukuk we demokratiýa instituty” diýilýär.

Gowy habar ýaly. Wagtyň geçmegi bilen derňeýän bolsaňyz, resmi Aşgabat kartlary çalşýar, has dogrusy, biti sabyna çalyşýar. Siz soraýarsyňyz: näme üçin? Hawa, sebäbi garaşsyzlyk döwründe bu gurluşyň ady köp gezek üýtgedildi we biz sanyny ýitirdik. Mazmuny öňküligine galýar we hut şu howsala düşýär. Hökümetiň hakyky özgertmeleri amala aşyrmak islemeýşi ýaly, henizem islemeýär. Öňküsi ýaly şöhrat gazanmagy bilen meşgullanmagyny dowam etdirýär. Ýalta bolmaň, BMG-nyň tomusky ýygnagynda bu gurluşyň wekilleriniň özüni alyp barşyna serediň. Muny gören her kim tassyklar: uly göwünsizlik, gaharlanma we öňünden bellikler bilen. Duşuşyga taýýarlyk görmek üçin türkmen resmileri resmi jogaplar bilen başladylar ... Jogaplarynyň köpüsi ýüzleý bolup, prezidentiň şahsyýet kultyny öwmäge ünsi çekdi. Bu, halkara guramalarynyň ähli ýygnaklarynda sessiýadan sessiýa ýyl-ýyldan gaýtalanýar ..., ýagny, halkara jemgyýetçiliginiň milli adam hukuklary institutlarynyň ulgamyny halkara talaplaryna laýyk getirmek baradaky köp sanly çagyryşyna jogap edip, türkmen işgärleri olary gaharly çybynlar ýaly ýok edýärler.

Türkmen diplomatlarynyň täze taktikalaryna üns beriň. Nyýazow mekdebinden tapawutlylykda häzirki işgärleriň halkara hünärmenleriniň ähli çagyryşlaryna bir jogap bar: biz gepleşiklere taýýar. Has gowy, onda öňe gideliň! Şeýle-de bolsa, hakykat hakyky ädimler ýa-da deliller barada aýdylanda, derrew, iň bolmanda, birkemsiz dymmak we iň ýokary derejede ret etmek, gaharlanmak ýa-da oňaýsyzlyk bolýar. Şuňa meňzeş täsir her bir döwlet işgäri tarapyndan aýratynlykda ýa-da has gynandyryjy ýagdaýda olaryň hemmesiniň bilelikde alynmagy mümkin. Häzirki türkmen resmilerine çydamlylyk, düşünje we häsiýet aýratynlygy hökmünde kabul edip bolmajak ýagdaýda näme etmeli? Türkmen häkimiýetleri halkara guramalarynyň köp sanly haýyşlaryna anyk, jikme-jik jogap bermedi diýen ýaly. Onda näme galýar?

Bu ýerde moderator gürleýjilere yzygiderli ýatladýar: "Bu ýygnakda çykyş edýänlere berlen wagtyň çäklidigi sebäpli, maslahat bermegiňizi haýyş edýäris." ÝHHG-nyň, türkmen işgärleriniň halkara guramalarynyň adam hukuklary bilen baglanyşykly soraglaryna beren köp sanly resmi jogaplaryny göz öňünde tutmaýandygyny maslahat berýäris. Bu ýerde hatda türkmen wekiliýetiniň sabotažy ýaly resmi jogaplary göz öňünde tutmak üçin tekliplerem bar. Ýagdaýy çözmek üçin beýleki mehanizmleri gözlemegiň wagty geldi.

Diňe belli wezipeleri we teklipleri kesgitlemek bilen çäklenmän, möhletleri berk kesgitlemegi we olaryň ýerine ýetirilişine gözegçilik etmegi maslahat berýäris. Müňlerçe we müňlerçe türkmen raýatlarynyň adyndan sizi Türkmenistanyň halkara borçnamalaryny ýerine ýetirmek baradaky talaplaryňyza has tutanýerli bolmaga çagyrýarys.

Üns bereniňiz üçin sag boluň.