Türkmen ýolbaşçylary gadagan edilen keselleriň sanawyny giňeltdi.
1-nji maýdan başlap, Türkmenistanyň ähli lukmançylyk işgärlerine inçekesel, gyzamyk, dizinteriýa, holera, gepatit we köpçülikleýin epidemiýa öwrülip bilýän beýleki keseller ýaly diagnozlary lukmançylyk kartlary we býulletenlerde görkezmegi gadagan edýän Saglyk ministrliginden aýdylmadyk görkezme berildi. Maksady: Türkmenistanda mutlak abadançylygyň bardygyny, wirus ýokanç keselleriniň ýokdugyny we ýokuşan hassalary bejermekde hiç hili päsgelçiligiň ýokdugyna halkara jemgyýetçiligini ynandyrmak.
Saglygy goraýyş ministrliginiň adynyň tutulmazlygyny haýyş eden bir işgäri şeýle diýýär: “Sowet döwründe gyzzyrma keselini birnäçe gezek anykladym, ýöne bu diagnoz pnewmoniýa ýa-da dümew diýip üýtgedildi. Soňra Türkmenistanda gyzzyrma keseliniň bardygyny aýtmak gadagan edildi, sebäbi SSSR-iň Saglygy goraýyş ministrligi bu gyrgynçylygyň ýeňşi barada dabaraly habar berdi. Indi türkmen ýolbaşçylary gadagan edilen keselleriň sanawyny hasam giňeltdi. Olary resminamalaýyn ýatlamak düýbünden gadagan".
Marydaky poliklinikalaryň biriniň maşgala lukmany: “Çagalar we mekdep okuwçylary üçin gynanç. Ilki bilen gyzamyk, dizenteriýa bilen kesellemek howpy bar ... Bolgusyz, ýöne şeýle ýagdaýlarda ORZ ýazýarys.
Geldýewa D., 10 aýlyk çaganyň ejesi: “Olar meni we çagamy ýokanç keseller keselhanasynda birnäçe hepde sakladylar. Çaga boşadylanda henizem gyzzyrma we içgeçme bardy. Lukman menden gözüni gizleýär we "dümewden soň ýüze çykýan kynçylyk" barada aýdýar. Men sowatly adam we nädogry diagnoz goýýandygyna ynanýaryn".
Talyp Muradow S. gepatit A. bilen keselläpdi, klasdaşy keseliň inkubasiýa döwründe mekdebe gitdi, soň bolsa keselledi. Emma ene-atalara-da, onuň bilen aragatnaşyk saklan okuwçylara-da synpda adaty aragatnaşyk arkaly ýokuşyp boljak gepatit keseliniň bardygyny duýdurmadylar. Öňüni alyş çäreleri görülmänsoň, ýene birnäçe okuwçy keselhana ýerleşdirildi.
Lukmançylyk enjamlarynyň, dermanlaryň, sanjymlaryň ýiti ýetmezçiligine garamazdan, hassahananyň işgärleri dolandyryşyň görkezmesine salgylanyp, näsag çagalara zerur dermanlary we bir gezek ulanylýan sanjymlary getirmäge rugsat bermeýärler. Myradow S.-nyň ene-atasy şepagat uýasyny möhletiniň gutarýan senesini syzýan damar ulgamyny, adaty birine çalyşmak üçin şepagat uýasyny yrmak kyn: “Birinjiden, baryp görmek gaty kyn. Ikinjiden, oglumyň damar infuziýa ulgamyndan damýan çygly düşekde ýatandygyny görenimde, şepagat uýasy sanjymlary we meniň getiren ulgamymy almaga mejbur boldy. Şol bir wagtyň özünde, ol hassahananyň ýolbaşçylaryna bu barada aýtmazlygy haýyş etdi."
K.T. Aşgabat poliklinikasynyň lukmany: “Ýakyn wagtda türkmenlere asgyrmak gadagan ediler. Ýokardakylara gadagan etmegiň däl-de, öňüni alyş işleriniň zerurdygyny düşünip bolanokmyka? "
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.
