NBCA bilermenleriniň pikiriçe, ilkinji alternatiw prezident saýlawlaryna çäkli mukdarda halkara synçylaryň kabul edilmegi, bütinleý demokratik däl saýlawlary kanunlaşdyrmak üçin ulanylar.
Ýurduň taryhynda ilkinji gezek, 11-nji fewralda geçiriljek prezident saýlawlaryndan birnäçe hepde öň, türkmen häkimiýetleri daşary ýurtly synçylaryň olara gatnaşmagynyň mümkindigini habar berdiler.
2-nji fewralda ÝHHG-nyň Demokratik Guramalar we Adam Hukuklary Edarasy (DGAHB) bu saýlawlara uly bolmadyk bilermenler toparynyň iberilendigini habar berdi. DGAHB saýlaw gullugynyň gysga wagtyň içinde gözegçilik missiýasyny ibermäge mümkinçiligi bolmansoň, saýlaw hasabatynyň çap edilmegi bilen doly gözegçilik edilmejekdigini aýtdy.
NBCA Türkmenistanyň žurnalisti Mars Saryýew muny köp sanly synçy ibermegiň saýlawy halkara ülňülerine laýyk getirmejekdigini tassyklamak hökmünde görýär.
“Saýlawyň netijeleri öňünden kesgitlenildi we hemmeler muňa düşünýär. Şoňa görä-de, daşary ýurtly synçylaryň bolmagy diňe bir daş-töweregindäkilerden başga zat däl "-diýip Saryýew aýdyňlaýar. “Şonuň üçin hünärmenleriň bu sapary gepleşikleri dowam etdirmek synanyşygy hökmünde kabul edilmegi we başga hiç zat däl.”
Saýlawlarda türkmen halky alty dalaşgärden ýurduň täze baştutanyny saýlamaly bolar, olaryň arasynda häzirki lider şübhesiz halanýan prezidentiň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetirji Gurbanguly Berdimuhammedow.
Beýleki synçylar daşary ýurtly synçylara diňe seresaply gözegçilik edilýän ýerlere ygtyýar beriljekdigine ynanýarlar.
NBCA hünärmeni Oleg Gant: "Bu synçylar topary" toý generallary "roluny ýerine ýetirýär ... olara nusgawy saýlaw meýdançasy görkeziler" -diýdi.
Muňa garamazdan, Türkmen Helsinki gaznasynyň başlygy Täjigül Begmedowanyň pikiriçe, çäkli ygtyýarly synçylaryň uly bolmadyk toparyna garamazdan, Türkmenistana kabul edilmegi möhüm syýasy mysaldyr.
"Hat-da çäkli mukdarda daşary ýurtly synçynyň bolmagy ýadyňyzda bolsun, ilkinji gezek Türkmenistany haýran galdyryjy bir zat hökmünde kabul etmezlik, ýöne tebigy proses hökmünde kabul etmek pikirine öwrenişer" -diýip ol aýdýar.
Şeýle-de bolsa, Begmedowanyň pikiriçe, bu mysaldan iň uly peýda raýat sektory ýa-da saýlaw ulgamy däl-de, eýsem häkimiýeti kanunlaşdyrmak üçin synçylaryň gatnaşmagyndan has köp peýdalanmaga synanyşjak täze saýlanan syýasy medeniýet bolar.
“Türkmen hökümeti halkara derejesinde ykrar edilmäge çynlakaý gyzyklanýar, şonuň üçin synçylaryň sapary doly derejede ulanylar. Türkmen häkimiýetleri muny halkara derejesinde Türkmenistan tarapyndan öňe gidişlik hökmünde görkezer we bu ýurduň içinde giňden wagyz ediler "-diýip bilermen aýdýar.
NBCA
