Türkmenistanyň Baş prokurory Gurbanbibi Atajanowa 10-njy aprelde "saglyk sebäpli" pensiýa çykdy, ahyrsoňy ýeňildi, ýazgaryldy, "ýalançy" diýlip atlandyryldy, "ahlak taýdan pese gaçmakda" aýyplandy we türkmen kanunlarynyň güýjüne berildi. 1995-nji ýyldan bäri "milletiň atasynyň" rugsady bilen yzarlaýan şol aýal. Bu wezipäni iki bäş ýyldan köp saklamaga rugsat bermeýän, bir ýyldan gowrak wagt bäri bu işi "Türkmenbaşynyň altyn asyry ýurdy" konstitusiýasyny bozup gelýär.
Şeýle-de bolsa, hanym Atajanowa işinden aýrylandan soň, ykbaly möhürlenen hasap edilip bilner (ser. Wremýa Nowosti, 11-nji aprel). Düýn Baş prokuraturadan birnäçe sagatlap dowam eden telewizion gepleşiginde, Türkmenbaşynyň uzyn çykyş eden ýerinde, bu, ýokary ynamy aklamaýan, "beýik ata-babalardan miras galan hormat we borç kanunlaryny" bozan ýokary derejeli wezipeli adamyň ýene bir gezek urulmagyna meňzeýärdi.
59 ýaşly öňki prokuror, türkmenleriň ýaşyl generalyň eşiginde kellesine ýalpyldawuk egin eşik geýmäge öwrenişen “günäkär”, hatda bir aý mundan ozal türkmen nebit işgärleriniň ýene bir jenaýatyny paş etmek barada habar berişine garanyňda has garry ýalydy. Bu täsir, Atajanowanyň täze eşigi bilen hasam agyrlaşdy, milli eşikli we hijablydy.
Gurbanbibi Atajanowa üç gyzyna salgylanyp, "söýgüli serdaryndan" bagyşlanmagyny isledi. Emma ol gaýrat etmedi. "Seni bagyşlasam, seniň ýaly jenaýatçy bolaryn" -diýip, lider jogap berdi. Telewizor kamerasy kämahal sahnadan daşlaşdyrylyp, obýekti zala geçirdi, şol ýerde "gudratly Bibi" -niň öňki gol astyndakylary, adatça atlandyryşy ýaly, gaty haýran galdyrdy. Ýüzleri mumiýa ýalydy.
Tomaşaçylar öňki baş prokuroryň haýyşlaryny eşitmezden ozal bilýän zatlaryny aýtdylar, ýöne "soramakdan gorkdular". Ilki bilen "beýik serdaryň" özi Atajanowanyň "jenaýatlary" barada "ajy" gürledi. Türkmenbaşy ýokary wezipede otyrka, "hakyky bikanunçylyga sebäp bolan rugsat bermek hukugyny" ulanyp, parahorluk we para bermek praktikasyny, adalat we gumanizm ýörelgelerini aýak astyna alandygyny aýtdy. Görnüşi ýaly, hüşgär lider "köplenç adaty raýatlaryň arzalary bilen özüne iberilen hatlar sebäpli" dogruçyllygyna şübhelenipdi.
Türkmenbaşy jenaýatçynyň öňki prokurorynyň birden açan işleriniň "göze ilmeýän suratyny" jikme-jik suratlandyrdy. Ýöne bir wagtlar ol "ägirt uly kaşaň jaýy ýykylanda paýhaslylykda günäkärlenipdi". Ýöne serdar Atajanowanyň "geljekde şuňa meňzeş bir zada ýol bermejekdigi baradaky wadasyny ýerine ýetirmän, eýsem hakyky köşk däl-de, öýleriň sanyny göz öňüne getirip bolmajak zatlardan hem öňe geçendigini boýun aldy." Türkmenbaşy prokurorlara diňe bir olaryň bilýän däl, eýsem tutuş ýurduň diýen ýaly bilen zadyny aýtdy: “Atajanowanyň ogulluga alnan oglunyň jenaýatlaryny ýapmak üçin nädip ulanandygyny, nädip gaharlandygyny, hatda bigünä adamlary hem jogapkärçilige çekendigini aýtdy”.
Ýeri gelende aýtsak, “milletiň atasyna” aýan edilen “Atajanowanyň ýykylmagynyň esaslary” suratyny gaýtadan dikeltmekden dynç alyp bilersiňiz we Türkmenbaşa garşy iň ýakyn kärdeşleri, ministrler we wise-premýerler, generallar we kompaniýalaryň ýolbaşçylarynyň dildüwşükleriň hemmesini açandygyny ýadyňyzdan çykarmaň. Olaryň köpüsi, şaýatlary bolmadyk kazyýet işlerinden soň ömürboýy ýa-da onlarça ýyllap türmelere girýärler, şondan bäri hiç kim görmedi, ne garyndaşlary, ne-de aklawçylar, ne-de halkara synçylar ...
Elbetde, indi Türkmenbaşy öz töweregindäki "türkmen halkynyň göwher täji" tagtyna abanýan howplaryň Atajanowanyň elleri bilen ýok edilendigine ynanýanlygy sebäpli, Nyýazowyň syýasy aşhanasynyň gowy habarly aşpezi hem gurban edilip bilner. Gudratygüýçli hökümdaryň özi, adalatyň umumy “jeza beriji elini” jezalandyrmaga beýle het edip bilmediginiň sebäbini ähli adamlara aýdyp bilmersiň. Muňa garamazdan, Aşgabatdaky islendik okuwçy munuň sebäbini aýdyp berer. Atajanowa, Nyýazowyň özüne howpsuz ýerlerde gizlenip, özüne hüjüm etmäge het edip bilmejekdigi barada aç-açan öwünýärdi ...
Oturgyjy miras galan öňki orunbasary, soň Atajanowanyň wagşylygy we ogurlygy barada aýdan zatlary indi gyzykly däl. Ýeňilen ýokary derejeli türkmen resmisiniň eýeçiliginde tapylan hazynalaryň sanalmagyna kim geň galar? Pikir edip görüň, alty million dollardan gowrak nagt pul, 36 ýaşaýyş jaýy, 25 daşary ýurt awtoulagy, birnäçe buldozer we ýük awtoulag kranlary, kerpiç zawody, tüwi fabrigi, onlarça gektar ýer eýeçiligi, müňlerçe baş mal we ownuk maldarlar ...
Ýeri gelende aýtsak, mallar hakda. Atajanowa tarapyndan süňküne çenli talanan orta derejeli türkmen telekeçileriniň biri düýn Wremýa Nowosteý-e: öňki baş prokuroryň sahna iberilenden soň we höküm çykarylandan soň näçe ýyl berseler şonça goýun öldürjegini" aýtdy. Türkmenistanda bir goçuň bahasy 20 dollar ...
Jezalandyryşynyň täsirini barlamak üçin düýn Türkmenbaşy töwekgelçilikli ädim ätdi. Zalda bar bolan Baş prokuraturanyň işgärlerine ýüzlenip: "Bu ýerde kim ogurlyk etmeýär we para almaýar?" diýip sorady. Muňa jogap hökmünde birnäçe el yzky hatardan ýokary galdy. Hut şu "korrumpirlenmedikler "lideriň" eşikli möjekleri" kesgitlemek üçin eýýäm yglan eden kampaniýasynyň ilkinji pidalary boljakdygyna meňzeýär.
Arkadiý Dubnow.
"Wremýa Nowosteý"
