Türkmen pensionerleri üçin täze ýyl biynjalyk habarlar bilen başlandy: ýanwar aýynyň ilkinji günlerinde ýa-da türkmenbaşy - şu ýyl türkmen senenamasynda ýylyň ilkinji aýy şeýle atlandyrylýar - garrylar pensiýa almadylar. Şu wagta çenli beýle zat diýen ýaly bolup geçmedi, sosial üpjünçilik guramalary we banklar her aýyň başynda pensionerler bilen hasaplary yzygiderli hasaplaýardylar.
9-njy ýanwardan başlap, ýagdaý ýuwaş-ýuwaşdan anyklanyp başlandy. Hasaplaşyk üçin gelenlere 20 göterim azaldylan pul berildi, 500 000 manatdan az pensiýa alanlara mundan beýläk hiç hili pensiýa ýokdugyny eşitdiler. Pensiýa alýanlaryň geň galdyryjy soraglaryna bank işgärleri diňe eginlerini gysdylar we garrylara sosial üpjünçilige ugratdylar.
Geçen hepde ähli etrap we welaýat merkezlerinde pensionerler bilen duşuşyklar geçirildi. Gurnanlar ýerli häkimýetler bilen bilelikde Durmuş üpjünçiligi ministrligi boldy. Şeýle-de bolsa duşuşyga hemmeler çagyrylmady, nägilelik bildirýänler öz-özünden ýöriş gurmazlygy üçin, ýörüte sanawa görä çagyryldylar.
Şeýle ýygnaklara gatnaşanlaryň aýtmaklaryna görä, musulmanlaryň garry adamlara uly ýaşly çagalara ideg edişimiz ýaly adatydygy aýdylýar, şonuň üçin pensiýasy az bolanlaryň hemmesi indi asla pensiýa almazlar - goý çagalar ene-atalaryna goldaw bersinler. Kollektiw fermada ýa-da daýhan birleşiginde azyndan bäş ýyl iş tejribesi bolanlar hem pensiýalaryndan mahrum. Bu kararyň sebäbi belli däl ...
Pensiýa mowzugy, intensiwligiňiz we betbagtlygyňyz sebäpli mugallymlaryň arasynda işden çykarylmak temasyna kölege saldy. Garrylar ýokardaky kararlara haýran galýarlar. Repressiýa edilenler, çagalary aýratyn ýaşaýan ýa-da Türkmenistany terk eden ýalňyz pensionerler: şol ýygnaklara salgylanyp, şeýle garrylardan kwartiralaryň konfiskasiýa ediljekdigi we özleri garrylar öýlerine göçüriljekdigi barada myş-myşlar ýaýrady. "Mundan beýläk döwlet size alada eder" diýip, Durmuş üpjünçiligi ministrliginiň wekili Daşoguz welaýatynyň mejlisleriniň birinde pensioneriň soragyna jogap berdi.
Käbir maglumatlara görä, Daşoguz we Lebap welaýatlarynyň käbir etraplarynda nägileligiň aýry-aýry ýagdaýlary bar. Ýöne adamlar muny köpçülige görkezmekden gorkýarlar, sebäbi ilatyň arasynda az pul üçin nägilelere “zerur ýerlerde” habar bermäge taýyn meýletin agentler köp, raýat eşiklerini geýen ýörite hyzmatlaryň wekilleri köp adamly ýerlerde galýarlar, kimiň nädip gürleýänini diňleýärler.
Emma Nyýazow näme? Ol hiç haçan meşhur çäreleri açmaýar. Bilýard topy ýaly başga bir pikiri öňe sürüp, köpçüligiň rezonansynyň nähili boljakdygyny synlaýar. Eger-de pikiriň içinden geçse - ajaýyp, ýok bolsa ýa-da Günbatar gaty güýçli bassa, repi alyp barjak adam hemişe bolar. Bu, hususan-da, 1993-nji ýyldan soň daşary ýurt uniwersitetleriniň diplomlary bilen birnäçe gezek bolup geçdi: Bilim ministrligi tarapyndan başlanan kazyýet işini ýuwaşlyk bilen durdurdular. Indi müňlerçe pensionerleri kanuny pensiýalaryndan mahrum etmek ideýasyny köpçülige ýaýratmak mümkin bolmasa, Durmuş üpjünçiligi ministrligi kezzap bolar.
Maryam Idrisowa.
"Prima-News"
