“Amnesty International” we “Human Rights Watch” guramasynyň bilelikdäki metbugat beýanaty
Türkmenistan: Garaşsyz aktiwistiň maşgalasyna daşary ýurda gitmek gadagan edildi. Bosgunlykdaky hukuk goraýjy aktiwistiň (syýasy emigrant) doganyna howa menzilinde pasport gözegçilinden geçmäge rugsat berilmedi.
Berlin, 2014-nji ýylyň 20-nji maýy. Türkmen häkimiýetleri ýurduň iň görnükli adam hukuklary aktiwistleriniň biriniň maşgalasyna daşary ýurda gitmegini gadagan etdi diýip, Human Rights Watch, Amnesty International we Bolgariýa Helsinki komiteti şu gün bilelikdäki beýanynda aýtdy. Ynsan hukuklaryny goraýjy guramalaryň bir toparynyň aýtmagyna görä, türkmen hökümeti hökümeti tankytlaýan raýatlar we olaryň maşgala agzalary üçin önden bäri tejribe bolup gelýän daşary ýurt syýahatyna girizilen gadagançylygy derrew ýatyrmaly.
2014-nji ýylyň 10-njy aprelinde türkmen hökümeti Ruslan Tuhbatulline dogany Farid bilen duşuşmak üçin Stambula uçmagyna rugsat bermedi. Farid Tuhbatullin, Türkmenistanda işleýän iň görnükli adam hukuklary guramalarynyň biri bolan Türkmen Adam Hukuklary Başlangyjynyň müdiridir. Farid Tuhbatullin Türkmenistanda syýasy sebäpler bilen günäkärlenipdi. 2003-nji ýylda türmeden boşadylandan soň, häkimiýetler ony ýurtdan çykmaga mejbur etdiler. Farid Tuhbatullin Wenada ýaşaýar.
Human Rights Watch Ynsan hukuklaryny goraýjy Ýewropa we Merkezi Aziýa býurosynyň müdiriniň orunbasary Reýçel Denber: "Esasy sebäpsiz daşary ýurda syýahat edip bilmezlik, hereket azatlygynyň bozulmagy we sowet döwrüniň repressiýasydyr" diýdi. -Türkmen häkimiýetleri Ruslan Tuhbattulini ýurtdan çykarmazlyk bilen, adam hukuklary ugrundaky işleri üçin doganyndan ar aljak bolýarlar."
10-njy aprelde Ruslan Tuhbatullin we gyzy Aşgabatdan Stambula uçmalydy. Serhet polisiýa işgäri Tuhbatulliniň gyzyna uçmaga rugsat berdi. Tuhbatulline, pasportyny barlandan soň, ýurtdan çykyp bilmejekdigi aýdylýar, sebäbi dokuz ýaşly ogly bilen daşary ýurda gitmek gadagan edilenleriň sanawynda. Serhet polisiýa işgäri, düşündiriş üçin Tuhbatulline Migrasiýa gullugyna ýüz tutmagy maslahat berdi. 21-nji aprelde Ruslan Tuhbatullin anyklamak üçin Döwlet Migrasiýa gullugyna hat ýazdy, ýöne jogap tapmady.
Türkmen häkimiýetleriniň Farid Tuhbatulliniň maşgalasyna we dostlaryna adam hukuklaryny bes etmegine mejbur etmek üçin eden ilkinji gezek synanyşmagy däl. 2010-njy ýylda häkimiýetler Tuhbatulliniň oglunyň daşary ýurtlarda ýaşaýan öňki synpdaşlaryny we mugallymlaryny sorag etdi. Mundan başga-da, sorag edilenleriň üçüsine Tuhbatulliniň maşgalasy bilen gatnaşyklaryny dowam etdirseler dönüklik aýyplamalary bilen haýbat atyldy. 2005-nji ýylda, goşun gullugynyň işgäri Ruslan Tuhbatulline dogany hökümedi tankytlamagy bes etmese, işinden aýryljakdygy bilen haýbat atylansoň, işden çykmaga we harby bellige alyş gullugynda işini taşlamaga mejbur boldy.
Aprel aýynyň ahyrynda Ruslan Tuhbatullin ozal işlän harby bellige alyş gullugyna çagyryldy we ozal saklan işleri baradaky resminamalary “gaýtadan barlamak” üçin işledi.
Reýçel Denber: "Harby bellige alyş we harby gulluga çagyryşyň wagty, häkimiýetleriň daşary ýurda gitmegini gadagan etmek kararyny yza çekmek üçin toslama sebäp gözleýändiklerini görkezýär" -diýdi.
Türkmen hökümeti syýasy oppozisiýa bilen baglanyşykly adamlara, sürgündäki dissidentleriň garyndaşlary we ş.m. daşary ýurt syýahatyny çäklendirmek üçin resmi däl we esassyz syýahat gadaganlyk ulgamyny ulanýar- diýip, Human Rights Watch we Amnesty International habar berýär. Syýahat gadagançylygynyň aýry-aýry raýatlar üçin 2013-nji ýylda ýatyrylmagyna garamazdan, beýlekiler, şol sanda syýasy tussaglaryň maşgala agzalary üçin güýje girýär. Daşary ýurtda okaýan talyplar hem Türkmenistandan okamak üçin gidenlerinde köplenç päsgelçilikler bilen ýüzbe-ýüz bolýarlar.
Amnesty International Ýewropa we Merkezi Aziýa maksatnamasynyň müdiri Jon Dalhusen: “Türkmenistanyň häkimiýetleri erkin hereket etmek üçin esassyz we resmi däl çäklendirmeleri girizmegi dowam etdirýär -diýdi. - Türkmen hökümeti adalatly hereket edip biler we etmeli, Ruslan Tuhbatulline we maşgalasyna ýurduň daşynda erkin syýahat etmegine rugsat bermeli”
http://www.hrw.org/europecentral-asia/turkmenistan
Has giňişleýin maglumat üçin habarlaşmagyňyzy haýyş edýäris:
Moskwada. Human Rights Watch, Reýçel Denber. (Iňlis, Rus, Fransuz): + 1-917-916-1266 (el telefony); ýa-da + 7-916-913-6239 (el telefony); ýa-da denberr@hrw.org. Twitterde takyp ediň: @Rachel_Denber
Londonda. Amnesty International. Lidiýa Aroý (Iňlis, Rus): + 44- (0) -7771-796-350 (el telefony); ýa-da + 44- (0) -20-7413-5599; ýa-da laroyo@amnesty.org
