Aşgabatdan gelen habarlara görä, türkmen häkimiýetleri 21-nji fewraldan bäri Lebap welaýatynyň Seýdi şäherindäki 12-nji türmede oturan Akmuhammet Baýhanowyň garyndaşlaryny görmekden ýüz öwürýärler.
A.Baýhanowyň 2003-nji ýylyň 18-nji iýulynda tussag edilendigini ýatladýarys. Soň, sentýabryň başynda Türkmenistanyň Jenaýat kodeksiniň 210-njy maddasynyň birine laýyklykda "Beýik Türkmenbaşy syýasatynyň dogrulygyna şübhelenýän üçünji tarapyň aýdanlaryny habar bermezlik görnüşinde watana dönüklik üçin" 5 ýyl azatlykdan mahrum edildi. Akmuhammet Baýhanowyň tussag edilmeginiň sebäbi, ODOT-nyň lideri Awdy Kuliýew bilen 2002-nji ýylyň noýabr aýynyň ahyrynda dekabr aýynyň başynda Russiýada bolan duşuşygydy.
Ondan öň A.Baýhanow Tejen türmesindedi, ýöne garyndaşlarynyň habar berşi ýaly: “A.Baýhanowyň işi S.Nyýazowyň gös-göni gözegçiligi astyndady, şertleri oturymly ýerlerden uzaklygy we ýowuzlygy bilen tanalýan türmä salnypdy..”
Türkiýede ýaşaýan Döwlet Baýhanow garyndaşlarynyň “çölüň ortasynda ýerleşýän türme meýdanynyň öňünde bütin gün umyt edip, garaşandyklaryny habar berdi. Akmuhammet bilen duşuşmaga rugsat berilmedi, boýun gaçyrmagyň sebäpleri hem düşündirilmedi. Hatda Akmuhammet Baýhanowyň saglyk ýagdaýy barada-da maglumat bermediler. Aýratyn-da agyr jenaýat işlerinde günäkärlenenleriň garyndaşlaryna hem ýakynlaryny görmäge erkin rugsat berildi.
Garyndaşlarym Akmuhammediň saglygyndan gorkýarlar. Özümem günäkär hasaplanan doganym üçinem, çynlakaý yzarlamalara sezewar edilýän garyndaşlarymyň howpsuzlygy üçinem gaty alada edýärin. Halkara adam hukuklary guramalaryny maşgalamyzy goramaga çagyrýaryn "-diýdi. Döwlet Baýhanowy ozal Türkmenistanyň Türkiýedäki ilçihanasyna çagyrylyp, maşgaladan kimiň oppozisiýa hereketleri bilen meşgullanýandygy we ondan güwälik talap edýändigi barada sorag berdiler.
Ýadyňyzdan çykarmaň, Baýhanowlaryň kiçi dogany Nazar, ýörite hyzmatlaryň talap etmegi bilen işden boşadyldy we iki gezek Milli howpsuzlyk ministrligine çagyryldy, şol ýerde “ony ýenjdiler, zäherli maddalar ulanyldy, şondan soň ol gaty kynçylyk bilen gürleýär, görnüşine görä, dem alyş ulgamy zäherlendi". Oňa Türkmenistanyň Milli howpsuzlyk ministrliginde soraglaryň nähili geçirilendigi barada gürleşmek gadagandyr.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.
