Berdimuhammedowyň Guterres bilen duşuşygy üçin “Olary diri görkeziň” Kampanýasy beýanat berdi
Adam hukuklary boýunça "Olary diri görkeziň!" halkara kampaniýasy BMG-nyň Baş sekretary António Guterresiň 2018-nji ýylyň 29-njy sentýabrynda Nýu-Ýorkda iş sapary bilen ABŞ-a gelen Türkmenistanyň prezidenti Gurbanguly Berdimuhammedow bilen duşuşygy bilen baglanyşykly beýannama berdi.
Beýannamada bellenip geçilişi ýaly, BMG-nyň Baş sekretary Berdimuhammedow bilen bolan söhbetdeşlikde adam hukuklary meselelerini gönüden-göni gozgamak we BMG Adam Hukuklary Geňeşiniň, şeýle hem BMG şertnama komitetleriniň birnäçesiniň tekliplerine laýyklykda türkmen türmelerinde ýitirim bolmagyny duruzmaga yrmak üçin seýrek bir mümkinçilik bar.
Crude Accountability kampaniýasynyň başlygy Keýt Wattersiň belleýşi ýaly, mejbury ýitirim bolmak BMG-nyň adam hukuklary guramalarynyň bes edilmegini talap eden Türkmenistanda iň çynlakaý hukuk bozulmalardyr. Watters: "Baş sekretar Guterres Prezident Berdimuhammedowa göni BMG-nyň tekliplerini ýatlatmak üçin bu seýrek pursatdan mahrum bolmaly däldir" -K. Watters nygtady.
Şeýle hem beýannamada, "Olary diri görkeziň!" halkara kampaniýasy tarapyndan taýýarlanan zor bilen ýitirim bolanlaryň sanawynyň täzelenendigi, türkmen häkimiýetleriniň azyndan 121 adamy ýurduň jeza çäresiniň çuňlugynda gizländigini, şol sanda öňki iki daşary işler ministri Boris Şyhmyradow we Batyr Berdiýewiň bardygyny görkezýär. Kampaniýanyň çaklamalaryna görä, Türkmenistanda zor bilen ýitirim bolanlaryň umumy sany birnäçe ýüz adamyň tertibinde.
Soňky ýyllarda BMG şertnama komitetleri we Adam hukuklary geňeşi mejbury ýitirim bolmak Türkmenistanda çynlakaý mesele diýen netijä geldiler, ýöne häkimiýetler muny kabul etmeýärler we bu baradaky soraglara jogap bermekden saklanýarlar. 2014-nji ýylda BMG Adam Hukuklary Komiteti (AHK) öňki Daşary işler ministri Boris Şyhmyradowyň zor bilen ýitirim bolmagyň we beýleki köp sanly hukuk bozulmalarynyň pidasydygyny anyklady we hökümeti ony boşatmaga çagyrdy. Şeýle-de bolsa, bu maslahat dykgata alynmady. Ýaňy-ýakynda, 2018-nji ýylyň aprelinde AHK Türkmenistany tussag edilen pursatyndan tä ölýänçä üznüksiz tussaglykda saklanýan žurnalist we raýat jemgyýeti aktiwisti Ogulsapar Myradowanyň tussag edilmeginde jogapkärçilige çekdi.
Şeýle-de bolsa, 2018-nji ýylda halkara basyşynyň ýokarlanmagyna jogap hökmünde türkmen häkimiýetleri zor bilen ýitirim bolan tussaglaryň köpüsiniň saklanýan ýeri hasaplanýan Owadan Depe türmesine birnäçe garyndaşyna duşuşmaga rugsat berdi. "Olary diri görkeziň!" Kampanýasynyň beýanynda bu oňyn, ýöne çäkli ädim hasaplanýar.
Ýene-de bir oňyn ädim, Türkmenistanyň BMG Adam Hukuklary Geňeşine agza döwletleriň, hususan-da, ýitirim bolanlaryň pidalarynyň maşgalalaryna maglumat bermek, şeýle hem BMG-nyň mejbury ýa-da mejbury ýitirim bolmak boýunça iş toparynyň hünärmenlerine çakylyk ibermek baradaky teklipleriniň kabul edilmegi hasap edilip bilner.
Demokratiýa we Adam Hukuklaryny Ösdüriş Merkeziniň prezidenti Ýuriý Djibladze: "Türkmenistanyň türmelerinde mejbury ýitirim bolmaklygyň manysy durmuş we ölüm meselesidir" -diýdi. "Berdimuhammedowy häzir herekete çagyrmak bilen Guterres bu adamlary halas edip biler".
