2023-nji ýylyň 1-nji noýabrynda türkmenleriň milli walýutasy manatyň girizilmeginiň 30 ýyllygy bellenilýär. Bu wakanyň şol ýyllarda Türkmenistanyň Döwlet Merkezi Bankynda jogapkär wezipeleri eýelän Annadurdy Hajyýewiň ýatlamalarynyň dördünji bölümini neşir edýäris. Hajyýew häzirki wagtda Bolgariýada ýaşaýar we watanyndaky yzarlamalar sebäpli gaçybatalga aldy. Ýatlamalaryň üçünji bölümi, 2024-nji ýylyň 29-njy fewralynda çap edildi.

Komissiýa

1993-nji ýylyň başynda Saparmyrat Nyýazowyň karary bilen Maliýe ministrliginiň, Döwlet Ykdysady Ösüş we Söwda Merkeziniň işgärlerinden we iki sany türkmen alymy - Ykdysadyýet ylymlarynyň doktory Jumadurdy Baýramow we Nury Halowdan bir komissiýa döredildi. Gynansagam, olar ilkinji ýygnakda komissiýada işlemekden ýüz öwürdiler. Jogapkärçilikden gorkan Baýramow, hatda: "Siz bir zat edersiňiz, biz jogap bermeli bolarys!" diýip gygyrdy. Netijede, olar hiç haçan Komissiýanyň mejlisine gelmediler.

Komissiýanyň başlygy Batyr Baýryýew (Maliýe ministriniň orunbasary), men bolsa onuň orunbasary wezipesine bellendim. Komissiýa degişli kadalaşdyryjy resminamalary, ykdysady hasaplamalary we manata geçmek üçin teklipleri öwrenmeli we taýýarlamaly boldy.

Manat girizmegiň tehniki we guramaçylyk meselelerini çözmekde, ykdysady nukdaýnazardan pul özgertmesiniň amala aşyrylyp bilinjekdigine baha bermeli, girizilen walýutanyň hümmetini kesgitlemeli we döwletiň ykdysady ýagdaýyny göz öňünde tutmaly.

Geňeşiň işine görä, walýuta biržasynyň işini gurnamak we walýuta bazaryndaky teklibe we islege esaslanyp ýüzýän walýuta hümmetini kesgitlemek göz öňünde tutulypdyr. Manat konwertirlenýän walýuta öwrülmelidi, ýagny ýurduň içinde söwda eksport-import amallaryny we tölegleri amala aşyrmak üçin ýurduň içinde beýleki walýutalara erkin çalşylýar. Bu ýagdaýda manata milli walýutanyň satyn alyş güýji ýaly köp faktor täsir eder; ýurduň töleg balansynyň ýagdaýy; inflýasiýa derejesi; ýurtdaky işewürlik; daşary ýurt walýutasynyň islegi bilen isleginiň arasyndaky baglanyşyk; syýasy wakalar; milli harytlaryň dünýä bazarlarynda bäsdeşlik ukyby; milli girdejiniň ösüş depgini; bank göterim derejeleriniň derejesi; gymmatly kagyzlar bazarynyň ösüş derejesi; telekommunikasiýany ösdürmek; ýurduň dünýä walýuta bazaryna goşulmagy we başgalar. Geňeş daşary ýurt we içerki bazardaky önümleriň käbir görnüşleriniň bahasyny, zähmet öndürijiliginiň görkezijilerini, kärhanalaryň we ilatyň girdejilerini deňeşdirdi.

Ministrlige ýa-da bölüme garamazdan harytlary, çig mallary we hyzmatlary satmakdan alnan ähli walýuta girdejilerini ýeke-täk döwlet walýuta gaznasyna, soňra bolsa zerur bolanda belli bir pudagyň ösüşi, olary milli walýutanyň hümmetini saklamaga sarp etmek üçin döwletiň ykdysady syýasatyna laýyklykda merkezleşdirmek teklip edildi. Şol bir wagtyň özünde, Döwlet Merkezi Banky ministrliklerden we pudak edaralaryndan eksport amallaryndan alnan manatlar üçin daşary ýurt walýutasyny satyn almaly boldy we öz gezeginde alnan manatlary häzirki tölegler, býudjetden salgyt aýyrmak, aýlyk tölemek we ş.m. üçin sarp edýärler.

Soňra bolsa, häzirki wagtda türkmen manatynyň durnuklylygynyň esasy we ygtybarly kepili, nebit, gaz, pagta we beýleki eksport harytlarynyň eksportyndan daşary ýurt walýuta girdejisi hasaplandy. Önümlerini eksporta satmak bilen, degişli pudaklar artykmaç girdeji aldylar. Artykmaç girdejisi bolan pudaklarda has ýokary salgyt teklipleri bolmalydy. Ýönekeý sözler bilen aýdylanda, eksport pudaklarynda ykdysady ösüşiň netijesinde milli walýutanyň aşa güýçlenmeginiň öňüni almak üçin daşary ýurt walýutasyndaky artykmaç girdejiniň bir bölegini býudjetden çykarmak teklip edildi. Artykmaç girdejileri Norwegiýanyň Milli abadançylyk gaznasyny döretmek bilen edişi ýaly aýratyn durnuklaşdyryş gaznasyna gönükdirmek teklip edildi.

Geňeş hökümetiň eksport amallary, ýurda girýän walýutanyň mukdary we ileri tutulýan tölegler barada ähli maglumatlary aljak walýuta komitetini döretmegi teklip etdi.

Döwletiň şeýle berk walýuta hümmetini saklamak üçin ýeterlik walýuta ätiýaçlyklarynyň bardygynyň ýa-da ýokdugynyň köp soraglarymyza hökümet "bar" diýip jogap berdi. Şol bir wagtyň özünde, haýsy hasaplar, haýsy banklarda, haýsy mukdarda we haýsy walýutalarda bize habar berilmedi.

Manatyň dollaryň hümmeti üçin birnäçe görnüşüni hasapladyk we manatyň alyş-çalyş hümmetini nädip saklamalydygy barada köp teklipler berdik. Komissiýanyň ähli teklipleri premýer-ministriň orunbasary Waleriý Otçertsowyň stolunda goýuldy. Şahsy tarapdan, Batyr Baýryýew bilen 1993-nji ýylyň maý aýynda Gyrgyzystana baryp gördük, haçan-da Gyrgyz somy girizilende, ilkinji walýuta hümmeti 1 ABŞ dollary - 4 som boldy. Estoniýada kron nemes nyşanyna, walýuta hümmeti 1 marka - 8 kron boldy. Geňeşiň teklibi 1 ABŞ dollaryna 6-8 manat boldy.

Gynansagam, Geňeşiň ähli teklipleri hökümet tarapyndan çynlakaý kabul edilmedi we ret edildi. Nyýazowyň islegi bilen hökümet agzalary soňra manatyň hümmeti barada öz pikirlerini döretdiler. Mundan başga-da, beýlekileriň hemmesi Türkmenleriň mentaliteti sebäpli Nyýazowyň pikirinden tapawutly teklipler milli bähbitlere dönüklik hasaplandy. Mümkin, Nyýazowyň we onuň töweregindäkileriň tekepbirligi, şeýle hem garaşsyzlyk gazanmak şadyýanlygy netijesinde 1 dollardan 1 manat 98 teňňä çenli bolan walýuta hümmeti döredildi.

Komissiýanyň jogap alyp bilmedik ähli tekliplerimizi indiki HPG (Halkara Pul Gaznasy) missiýasy bilen ara alyp maslahatlaşdym. Bu wezipe öz gezeginde hökümete tekliplerini berdi. 1993-nji ýylyň 29-njy iýunynda Türkmenistanyň Prezidentiniň "Halkara Walýuta Gaznasy bilen milli walýutany ornaşdyrmak boýunça taýýarlyk baradaky geňeşmeleriň netijeleri barada" karary kabul edildi. Ine, bu karardan birnäçe bölek:

“Türkmenistanyň milli walýutasyny üstünlikli ornaşdyrmak üçin taýýarlyk işlerini çaltlaşdyrmak we halkara jemgyýetçiliginde oňa ynam döretmek üçin ...

2. Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň başlygynyň orunbasarlary (Babagulyýew D., Otçertsow W., Saparow R., Sarjaýew B.), Türkmenistanyň Döwlet Merkezi Banky (Orazow H.), Türkmenistanyň Ykdysadyýet we Maliýe ministrligi (Abalakow M.) özara maslahatlaşmalar wagtynda kabul edilen kararlary durmuşa geçirmek üçin amaly çäreleri görmek, şol sanda:

ykdysadyýeti durnuklaşdyrmak, maliýe syýasatyny gowulandyrmak, inflýasiýanyň öňüni almak, bahalary liberallaşdyrmak, döwlet kärhanalarynyň ulgamyny we sosial gorag ulgamyny özgertmek we beýlekiler üçin ýörite teklipleri taýýarlamak;

Türkmenistan hökümetine kanunçylyk we kadalaşdyryjy kanunlaryň taslamasyny işläp düzmek we hödürlemek, milli walýutany üstünlikli ornaşdyrmak we türkmen manatynyň alyş-çalyş hümmetini üstünlikli saklamak. "

Elbetde, kanun çykaryjy we kadalaşdyryjy kanunlar taýýarlandy, ýöne olary durmuşa geçirmegiň netijeliligi nola deň boldy.

1993-nji ýylyň oktýabr aýynyň ortalarynda, manat girizilmezden ozal HPG-nyň başga bir missiýasy geldi. Bu agzalaryň arasynda Çehiýanyň milli bankynyň orunbasary, Çehiýanyň pul özgertmesiniň arhitektorlaryndan Pawel Kysilka bar. Biz we missiýanyň başlygy Barri Jonson bilen köp söhbetdeş bolduk, soň bolsa soňky gezek “sagatlary deňeşdirdik”, olar pul özgertmesine taýýarlyk işleriniň gidişinden gaty hoşal boldular. HPG-nyň missiýasy Maliýe ministrliginde, Salgyt gullugynda we Statistika komitetinde-de köp wagt geçirdi. Özgertme başlamazdan iki gün öň olar gitdiler.

Walýuta özgertmesi diňe bir käbir banknotlary beýlekiler bilen çalyşmak däl-de, eýsem pul dolanyşygyny üýtgedilen görnüş bilen täze pul ulgamynyň emele gelmegi, ýurduň maliýe ulgamyny berkitmek we döwlet býudjetini durnuklaşdyrmak manysyny berdi. Muňa ugurdaşlykda, Nyýazowyň yglan edişi ýaly, dolandyryş ulgamyndan bazar ykdysadyýetine geçiş ykdysady özgertmeler amala aşyrylmalydy.

Diňe soňra Türkmenistanda pul özgertmesi amala aşyrmagyň esasy sebäbiniň ykdysady däl-de, syýasy ugurdygy belli boldy. Täze döwlet döredildi, syýasy ulgamda üýtgeşiklik bolup geçdi we Nyýazow, Türkmenistanyň prezidenti hökmünde özüni döwletiň ýeke-täk we özbaşdak eýesi ýaly duýmak isledi. Ýurduň ykdysadyýetiniň ýagdaýy Nyýazowy kän bir gyzyklandyrmady, diňe eksport pudaklaryndan mümkin boldugyça köp walýutany gysmak bilen gyzyklandy;

Oktýabr aýynyň başynda bir, bäş we on manatdaky banknotlaryň çap edilendigi barada habar geldi. Olary Angliýanyň Nýukasladaky zawodyndan almaly bolduk. Alyp gitmek üçin derrew IL-76 uçarynda ýük uçuşy guraldy. Nýukasla gelenimizden soň, kompaniýanyň wekili bilen ikimiz banknot zawodyna gitdik. Banknot zawodynyň derwezesindäki baýdak sütüninde Angliýanyň, Türkmenistanyň we Kompaniýanyň üç baýdagy galdyryldy. Zawodyň müdiri maňa Türkmenistanyň baýdagyny tapmagyň gaty kyndygyny aýtdy. Soň bolsa ikimiz zawodyň ähli önümçilik ussahanalaryna aýlanyp gördük.

Taýýar önümler ammarynda, garaşylmadyk ýagdaýda çap edilen gazak teňňesini we ukrain griwniýasyny gördüm. Gazaklaryň başga bir iňlis kompaniýasy - Harrison & Sons bilen şertnama baglaşandygyny bilýärdim. Ýeri gelende aýtsak, bu kompaniýa bir wagtlar biziň tenderimize hem gatnaşdy, ýöne ýeterlik önümçilik kuwwatynyň ýoklugy sebäpli olaryň teklibi ret edildi.

Banknot zawodynyň müdiri üçin bir soragym bardy: “Teňňe sizde näme edýär?” Direktor mekir ýylgyrdy. Netijede, Harrison & Sons Gazagystanyň metbugatynda teňňäniň esasy öndürijisi hökmünde kesgitlenildi. Diňe şondan soň men Gazagystanyň öňki prezidenti Nursultan Nazarbaýewiň “Meniň durmuşym. Garaşsyzlykdan erkinlige çenli” atly kitabynda teňňäniň De La Rue banknot zawodynda-da çap edildiğini okadym. 1997-nji ýylda De La Rue Harrison & Sons-y satyn aldy.

Nazarbaýewiň ýatlamalarynda teňňe döretmek we tanatmak prosesi bilen meşgullanýan hünärmenler toparynyň döredilendigi we onuň işine hut özi gözegçilik edýändigi aýdylýar. Bu meseleleriň hemmesini ýeke-täk çözýändigim belli boldy. Ol ýerde Gazagystanyň prezidenti Russiýanyň rubl zonasynyň çökmegine başlandygyny we respublikalary doly garaşsyzlyga iterýändigini aýtdy. Hususan-da, Nazarbaýew 1993-nji ýylyň 29-njy iýunynda Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygy Wiktor Çernomyrdiniň jaň edip, Russiýanyň täze pul girizendigini habar berdigini ýazýar. 1993-nji ýylyň 26-njy noýabrynda Russiýanyň hökümetiniň başlygynyň orunbasary Aleksandr Şohin gelip, Gazagystana rubl zonasynyň saklanmagyna gatnaşmagy dowam etdirmezligi maslahat berdi. Russiýanyň hökümetinden S.Nyýazowa jaň edilendigini ýa-da şahsy gürleşilendigini aýdyp biljek däl, ýöne elmydama meni howlukdurýardylar. Käwagtlar birnäçe aýlap iş saparlaryndan gaýdyp gelmedim.

Özgertme

1993-nji ýylyň 8-nji oktýabrynda "Türkmenistanyň Merkezi Banky barada" (mundan beýläk TMB) we "Söwda banklary we bank işi barada" täze kanun kabul edildi. TMB-nyň çäginde walýuta, töleg balansy, içerki gözegçilik, nagt hasaplaşyk merkezi, bank gözegçiligi, merkezi ammar we başgalar ýaly täze bölümler döredildi.

Manat 19-njy oktýabrda girizilmezinden ozal Türkmenistanyň prezidenti "Türkmenistanyň milli walýutasynyň dolanyşygy barada" kararyna gol çekdi. Kararda Türkmenistanyň Merkezi Bankynyň walýuta biržasyna bolan islegi we teklibi bilen kesgitlenýän manatyň daşary ýurt walýutalaryna “ýüzýän” hümmeti kesgitlenildi. Türkmenistanyň “Türkmenistanyň walýuta birligi barada” we “Walýuta düzgünleşdirmesi barada” kanunlary kabul edildi.

Şeýle hem, üstünlikli pul özgertmesini amala aşyrmak üçin, manat girizilmezden ozal, TMB hünärmenleri manatyň dolanyşygyny we täjirçilik banklary we milli ykdysadyýetiň pudaklary üçin buhgalteriýa we maliýe hasabatlylygynyň üýtgemegini düzgünleşdirýän düzgünleri işläp düzdüler.

"Türkmenistanyň milli walýutasynyň dolanyşyga girizilmegi barada" karary bilen manatyň rubla bolan hümmeti kesgitlenildi. Birža 1993-nji ýylyň 29-njy oktýabryndan 2-nji noýabry aralygynda 500 rubl üçin 1 manat derejesinde geçirildi we manatdaky alyş-çalyş mukdaryny görkezýän hökmany bellik bilen pasportda hökmany bellik edildi. Karara laýyklykda, 16 ýaşdan uly Türkmenistanyň raýaty, pasport görkezilenden soň, bir gezek 60 nagt manata (1:500 nyrhy boýunça) 30 000 rubl çalyşmaga haklydy. Harby gulluga çagyrylanlara 1:500 bahasy bilen bir gezek 5000 rubldan köp bolmaly däldi. Raýatlygy bolmadyk, ýöne Türkmenistanda ýaşaýan we işleýän adamlara degişli kärhanalaryň, harby bölümleriň we guramalaryň ýolbaşçylarynyň tabşyran sanawlaryna görä 1:500 nyrhy boýunça 30 000 rubl çalyşmaga rugsat berildi.

TMB, öz gezeginde, raýatlaryň we maşgala agzalarynyň okaýan ýa-da işleýän ýerindäki kärhanalaryň, guramalaryň we edaralaryň kassalarynda ýa-da täjirçilik banklarynyň alyş-çalyş nokatlarynda ilat üçin Tygşytlaýyş bankynyň şahamçalary we poçta aragatnaşyk kärhanalarynda nagt pullary manata we teňňä çalyşmagyň tertibini kesgitledi.

Şeýle hem kararda "ilatyň banklardaky rubl tygşytlamalarynyň mukdaryny, rubl tygşytlamagyny, Türkmenistan banklarynyň çek kitaplaryny we hasaplaşyk çeklerini 3-nji bentde görkezilen tertipde manatlarda ulanylmadyk mukdarda geçirmek" kesgitlenildi.

1993-nji ýylyň 2-nji noýabryndan bäri Türkmenistanyň çägindäki ähli tölegler diňe manatlarda geçirildi.

Walýuta özgertmesi diýseň duýgur iş. TMB-nyň hasabatyna görä, 1993-nji ýylyň 1-nji oktýabryna çenli Türkmenistanda nagt däl we nagt dolanyşykdaky serişdeler 1 trillion 788,6 milliard rubl boldy. Dolandyryşdaky nagt pullary goşmak bilen, 277 milliard rubl, şahsyýetleriň goýumlary 36,2 milliard rubl, galan mukdary 1475,4 milliard rubl, häzirki eýeçilikdäki ähli görnüşdäki kärhanalaryň we guramalaryň, şol sanda býudjet hasaplaryny hasaba alýar. Şol wagt rubl bilen dollaryň arasyndaky alyş-çalyş hümmeti 3800 rubl boldy. Şol döwürdäki Türkmenistan üçin bu gaty köp mukdarda, alyş-çalyş hümmeti takmynan 470 million dollardy.

1993-nji ýyldaky pul özgertmesi ýurduň nagt üpjünçiligini ýüzlerçe milliard rubldan birnäçe million manata çenli azaltdy.

Pul özgertmesinden soň, Russiýanyň Merkezi Bankyndan tehniki karzyň bir bölegi hökmünde dolanyşykdan alnan nagt rubllar birnäçe wagtlap biziň bilen saklanmagyny dowam etdirdi. Russiýanyň Merkezi Banky bilen geçirilen gepleşiklerden soň wekil wekillerini Türkmenistana iberdi. Komissiýa döredildi we Russiýanyň Merkezi bankynyň wekilleriniň gönüden-göni gözegçiligi astyndaky Büzmeýin sement zawodynda ähli pul rubllary ýakylyp ýok edildi. Ylalaşyga görä nagt rubl görnüşinde alnan tehniki karzyň bir bölegi, ýakmak kanuny esasynda hasapdan aýryldy.

Pul özgertmesi amala aşyrmazdan ozal, ilatyň tygşytlamalaryny gorap saklamak we bir walýutadan beýlekisine geçiş döwründe guramalaryň hasaplarynda toplanan serişdeler barada pikir etmeli bolduk, şonuň üçin birnäçe gowşatmak çäresini teklip etdik. Şeýle-de bolsa, ilaty goramak baradaky tekliplerimiziň hiç biri-de kabul edilmedi. 19-njy oktýabrda Nyýazowyň ýolbaşçylygyndaky hökümet "Döwlet goýumlaryny indeksirlemek barada" karary kabul etdi. Indeksasiýa öwezini dolmak görnüşinde geçirildi. Kabul edilen karar ýarym ýürekli bolup, öý goýumlaryny tygşytlamak meselesini çözmedi.

1993-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndaky goýumlar bu mukdary 8 esse köpeltmek bilen 10 müň rubla çenli kompensasiýa töledi. Kompensasiýa 1993-nji ýylyň 1-nji oktýabryna çenli tölenmeli we hasaplanan öwezini dolmak üçin göterim tölenmedi. Kompensasiýa mukdary milli walýuta öwrülmelidi. Ýagny, goýum üçin indekslenen mukdary 80 müň rubl düzdi. 1993-nji ýylyň 1-nji noýabrynda indekslenen mukdar manata öwrüldi we 160 manata ýa-da resmi walýuta hümmetine görä 80 dollar boldy. 1994-nji ýylyň 1-nji fewralyndan indekslenen mukdar tölenmeli boldy, ýöne şol wagta çenli manatyň hümmeti şeýle bir pese gaçdy welin, 160 manat diňe birnäçe dollara çalşylyp bilner. Gynandyryjy, ýöne manat girizilenden soň, ýurduň ilaty alyş-çalyş edilmeli kiçijik böleginden başga-da köp ýyllap zähmet çeken pullaryny derrew ýitirdi. Ýurduň ýolbaşçylary halkyň hal-ýagdaýy bilen gyzyklanmaýardylar. Aslynda, ýurduň ýokary ýolbaşçylarynyň talap etmeginde konfiskasiýa pul özgertmesi geçirildi. Saparmyrat Nyýazow karary bilen halky talady. Ilatyň ýaşaýyş derejesi birden pese gaçdy.

Şol bir wagtyň özünde, öz güýjüni güýçlendirmek we kultyny beýgeltmek üçin, pul özgertmesinden öňem, Nyýazow halka giň yşarat etdi. Özgertmelerden bir ýyl öň, 1992-nji ýylda, prezidentiň karary bilen, Türkmenistanyň raýatlaryna belli bir elektrik, gaz, suw we duz paýyny erkin ulanmak hukugy berildi. Bularyň hemmesi köp ýyllaryň dowamynda halka ideg etmek, bazar gatnaşyklaryna geçiş döwründe çekýän azaplaryny ýeňilleşdirmek hökmünde görkezildi. Şeýle-de bolsa, HPG we Bütindünýä bankynyň köp bilermeni diktatoryň hereketlerine ilaty sosial goramak çäreleri hökmünde däl-de, eýsem populistik ädimler hökmünde garady we olary ýiti tankytlap, ýeňillikleri ýatyrmagy goldady.

Netijede, "Nyýazowyň" artykmaçlyklary 2019-njy ýylyň 1-nji ýanwarynda başga bir prezident Gurbanguly Berdimuhammedow tarapyndan ýatyryldy.

Manatyň dolanyşyga girizilmeginiň öňüsyrasynda TMB-de täjirçilik banklarynyň ähli ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda pul özgertmesini geçirmäge taýynlyk meselesi boýunça ýygnak geçirildi. Duşuşykda bank ýolbaşçylarynyň ähli soraglaryna jogap berdim. Duşuşygy jemläp, Merkezi bankyň başlygy Hudaýberdi Orazow meniň ugrumda şeýle diýdi: "Eger bir zat bolaýsa, hemme zat üçin jogapkärçilik sen çekersiň." Duşuşykdan soň "Agroprombank"-yň başlygy Aşyr Serçaýew maňa: "Şowsuzlyk üçin jogapkärçiligi çekmäge taýyn bol" diýdi. Bu hakda ýazanymda, şol döwrüň ägirt uly dartgynlygy ýadymda. Biziň edýän tagallalarymyz üstünlik gazandy: HPG, türkmenleriň pul özgertmesini GDA ýurtlarynyň iň gowulary hökmünde ykrar etdi.

1993-nji ýylyň 29-njy oktýabrynda anna güni manatlar üçin rubl alyş-çalşygy başlandy. Birža amallary üç iş güni dowam etdi. Manatyň dolanyşyga girizilmegi mynasybetli 31-nji oktýabr, ýekşenbe güni baýramçylyk feýerwerkleri (salýut) görkezildi.

1993-nji ýylyň 1-nji noýabryndan başlap, manat Türkmenistanyň çäginde ýeke-täk kanuny tender boldy.

Manat üstünlikli girizilenden soň, ýurduň ýolbaşçylary Türkmenistanyň ahyrsoňy garaşsyzlyk alandygyny gaýtalamakdan ýadamadylar. Emma biziň hemmämiziň öňümizde ýurduň pul ulgamynyň we ykdysadyýetiniň esasyna öwrülen manat hümmetiniň çökmegi bardy, ýöne bu başga bir waka.

Türkmen depderleri.