"Türkmen milletiniň atasy" ýa-da Türkmenbaşy ady bilen tanalýan Türkmeniň prezidenti Saparmyrat Nyýazow müňlerçe maşgalany girdeji çeşmesinden mahrum edip, 15 000 töweregi tämizlik we şepagat uýasynyň işden boşadylmagyny buýurdy.

Işden boşadylandygy sebäpli şepagat uýasynyň öz janyna kast etmegi barada eýýäm azyndan bir ýazgy bar. Işinden boşadylan lukmançylyk işgärleriniň galanlary Türkmenistanda poliklinika diýip atlandyrylýan "Saglyk öýlerine" iş ýerleriniň yzyna gaýtarylmagyny talap edip piket edýärler.

Türkmenbaşy soňky döwürde saglygy goraýyş ulgamyny özgertmek üçin gaty bir halanmaýan çäreleri gördi. Olaryň iň soňkusy, lukmançylyk edaralarynyň lukmançylyk işgärleriniň ýerine gulluga çagyrylan harby esgerler bilen doldurulmagy.

Adynyň gizlin saklanmagyny haýyş eden bir näsag: "Ýakynda etrap hassahanasynyň EKG otagyna girdim, şepagat uýasy gözýaş dökdi" -diýdi. Megerse, oňa 3-nji fewraldan işden boşadylandygy barada habar bermişler.“

"

"Bu şepagat uýasy, diş lukmany adamsynyň hem iki ýyl ozal işini ýitirendigini, indi bolsa iki kiçi çagasyny nädip ekläp biljekdigini bilmeýändigini aýtdy."

EKG lukmany oňa duýgudaşlyk bildirýär: "Işgärleri azaltmak bilen aýlyk hakyny ýokarlandyrmagy wada berdiler, ýöne näme üçin beýleki adamlaryň gözýaşyna esaslanan duýgudaşlyk gerek?"

Halaç etrabynyň ýaşaýjysy Jumanazar, Türkmenbaşynyň geň we adamkärçiliksiz kararynyň eýýäm azyndan bir adamyň ömrüni alandygyny aýtdy.

Jumanazar: "Biziň obamyzda bir ýaş aýal özüni asdy" -diýdi. "Ol 10 ýyldan gowrak wagt şepagat uýasy bolup işledi we täze ýyldan başlap başga bir işe - enelik, ýagny tehniki işgäre geçirildi, ýöne tizara ol ýerden hem işden kowuldy. Aýal beýle zarbadan halas bolup bilmedi, onuň yzynda kiçijik gyzy galdy."

Indi hemme ýerde Türkmenistanyň keselhanalarynda lukmançylyk däl wezipeleri harby gulluga çagyrylanlar tutar. Döwlet bu sebäpli köp pul tygşytlar we ilat lukmançylyk kömeginiň hiliniň hasam erbetleşmeginden gorkýar.

Ýurtda saglygy goraýyş reformasy uzak wagt bäri dowam edip gelýär, emma şu wagta çenli hiç hili gowulaşma getirmedi, we soňky ädimleriň nukdaýnazaryndan - tersine.

Saglyk öýleriniň ýolbaşçylarynyň pikiriçe, köpçülikleýin işden çykarylmagyň ýaramaz netijelerini mümkin boldugyça zyýansyzlandyrmaga synanyşýarlar, iň ökde hünärmenleri gowy hünärleri we başarnyklary bilen saklaýarlar. Indi bir şepagat uýasy 2-3 lukmançylyk bölümine hyzmat eder.

Entek işden çykarylmadyk şepagat uýasynyň sözlerine görä, "Adatça ýylda köp hassalyk rugsady bolan aýallary işden aýyrýarlar we bular, adatça, köplenç kesellän kiçi çagalaryň eneleri".

"Meniň pikirimçe, bu adamkärçiliksiz ýaly görünýär, olary işsiz galdyryp bolmaz".

Sebäpsiz, adamkärçiliksiz işden çykarylýanlar sebäpli köpler gaharlanýar.

Aşgabat şäheriniň golaýyndaky lukmançylyk edaralarynyň birinden boşadylan şepagat uýasy "Saglyk öýümizde işgärler işden çykarylanda, işden çykarylmagyna garşy çykmajakdyklary barada dil haty alýarlar" -diýdi.

Milli kärdeşler arkalaşyklary (öňki Kärdeşler arkalaşygynyň geňeşi) nädogry işden çykarylan lukmançylyk işgärlerinden ýüzlerçe şikaýat arzasyny alýarlar.

Özüni tanatmak islemedik kärdeşler arkalaşygynyň işgäri: "Elbetde, işden çykarylmagynyň bikanundygyny bilsek-de, hemme kişini gorap bilmeris".

"Şeýle-de bolsa, mysal üçin göwreli aýallary işden kowjak bolanda ýa-da pensiýa çykýança bir ýa-da iki aý galanlary işden aýyrjak bolanda gaty agyr ýagdaýlar bar. Olaryň işleri dikeldildi. Ýöne beýle ýagdaýlar az, müňlerçe esse köp pidalar we bu adamlar, gynansakda goragsyz galýarlar:biz hem hyzmat adamlary, eger biz hem bolýan zatlara garşylyk görkezsek işimizi ýitirip bileris.

Ata Myradow.

(Aşgabatly jurnalistiň lakamy) IWPR.