Respublikanyň Merkezi saýlaw komissiýasynyň başlygy Myrat Garryýewiň çarşenbe güni iň ýokary ygtyýarly - Halk Maslahaty (Halk geňeşi) ýygnagynda aýdyşy ýaly, ýekşenbe güni geçirilen prezident saýlawlarynda Türkmenistan raýatlarynyň 89,23% -i Berdymuhammedowyň dalaşgärligine ses berdi.
Prezident saýlawlary, ýurduň ilkinji prezidenti Saparmyrat Nyýazowyň 21-nji dekabrda birden aradan çykmagyndan soň çagyryldy. Berdimuhammedowyň iň ýakyn bäsdeşi Amannyýaz Atajykow 4% -den az ses aldy. Üçünji ýeri 2,38% ses alyp, Işanguly Nuryýew eýeledi. Saýlawlara 2 million 677 müň türkmen raýaty (saýlawçylaryň 98,65%) gatnaşdy.
Berdymuhammedowyň dalaşgärligi Halk Geňeşi tarapyndan tassyklandy, şondan soň täze prezident kasam kabul etdi we resmi taýdan Türkmenistanyň ýolbaşçysy wezipesine girişdi. RIA Habaryň habarçysynyň habar berşi ýaly, Berdymuhammedow respublikanyň konstitusiýasyna elini goýup kasam etdi. Şu pursatdan başlap, bäş ýyllap Türkmenistanyň prezidenti bolýar.
Merkezi saýlaw komissiýasynyň başlygy Berdymuhammedowa prezidentlik şahadatnamasyny gowşurdy. Türkmenistanyň bäş welaýatynyň ýaşululary prezident nyşanyny Berdymuhammedowyň boýnuna dakdylar. Konstitusiýa laýyklykda Prezident, şeýle hem, Baş Serkerdebaşy we Ministrler Kabinetiniň başlygy bolup durýar. Açylyş dabarasyna birnäçe ýurduň prezidentleri we hökümet baştutanlary, jemgyýetçilik we syýasy işgärler, halkara guramalarynyň we habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşýar. Dabara gatnaşan rus wekiliýetine premýer-ministr Mihail Fradkow ýolbaşçylyk edýär.
Berdymuhammedow 49 ýaşynda, Aşgabat sebitiniň Gökdepe etrabynyň Babarap obasynda, merhum prezident Nyýazowyň öýünden 30 km uzaklykda doguldy. Berdymuhammedow hünäri boýunça diş lukmany.
1997-nji ýyldan bäri Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we lukmançylyk senagaty ministri, 2001-nji ýyldan bäri ministrler kabinetiniň başlygynyň orunbasary bolup işledi. Türkmenbaşy aradan çykandan soň, Berdymuhammedow Türkmenistanyň ýerine ýetiriji prezidenti we ýaragly güýçleriniň baş serkerdesi wezipesine bellendi. Konstitusiýanyň 53-nji maddasyna laýyklykda, “döwlet edaralarynda, jemgyýetçilik guramalarynda we halk hojalygynyň pudaklarynda işleýän, ýokary abraý gazanan adam, Halk Maslahaty tarapyndan prezident saýlawlaryna gatnaşmaga mynasyp dalaşgär hökmünde ykrar edilýär we hödürlenýär”. Türkmenistanyň prezidenti bolup biler: “Türkmenistanda 40 ýaşdan kiçi we 70 ýaşdan uly bolmadyk, döwlet dilinde gürleýän we soňky on ýylda Türkmenistanda hemişelik ýaşaýan türkmenistanyň raýaty prezident saýlanyp bilner” diýip resminada aýdylýar.
Türkmenistanyň prezidenti bäş ýyl möhlet bilen gönüden-göni Türkmenistanyň halky tarapyndan saýlanýar we Halk Maslahatynyň mejlisinde kasam kabul edeninden soň derrew işe başlaýar. Sowet Soýuzynyň bir bölegi bolan Türkmenistanda geçirilen ilkinji prezident saýlawlary 1990-njy ýylda geçirildi, başga goşmaça bäsdeşi bolmadyk Nyýazow 99,5% ses aldy. 1992-nji ýylyň 20-nji iýunynda, täze konstitusiýa kabul edilenden soň, prezident saýlawlary geçirildi, onda hem 99,5% ses aldy, resmi taýdan hasaba alnan saýlawçylaryň 99% -i. 1994-nji ýylyň ýanwar aýynda Türkmenbaşynyň ygtyýarlyklaryny saýlaw geçirmezden ikinji möhlete uzaltmak boýunça referendum geçirildi; saýlawçylaryň 99% -i muňa ses berdi.
Mundan başga-da, 1999-njy ýylda Halk Geňeşiniň karary bilen Nyýazow, ýurduň ilkinji prezidenti hökmünde döwleti "möhletsiz" dolandyrmak hukugyny aldy. Türkmenbaşy döwlet baştutany üçin saýlaw geçirmek mümkinçiligini birnäçe gezek yglan etdi, ýöne prezident saýlawlary baradaky kanun kabul edilmedi, sebäbi Nyýazowyň teklipleri “halk tarapyndan ret edildi” we onuň wekilleri Halk Geňeşiniň tribunasyndan “bize Beýik Serdardan başga prezident gerek däl” diýip yglan etdiler. Şeýlelik bilen, Türkmenistanda diňe täze prezidentiň ilkinji saýlawlary däl, eýsem döwlet baştutanynyň ilkinji goşmaça saýlawlary hem geçirildi.
RIA habarlary.
