Türkmenleriň prezidenti S.Nyýazowyň şu ýylyň başynda amala aşyran pensiýa ulgamynyň reformasy, diňe resmi türkmenleriň maglumatlaryna görä, pensiýa alýanlaryň üçden birinden we ýeňilliklerden peýdalanýanlardan pensiýa hukugyndan mahrum edildi.
Şol sebäpli indi döwletden pul almaýanlaryň arasynda rus dilinde gürleýänleriň sany has ýokary. "NW" -niň habarçysy Oraz Saryýewiň pikiriçe, munuň sebäbi aşakdaky ýaly. Türkmenbaşynyň kararyna görä, azyndan 20-25 ýyl döwlet gullugynda işlänler (degişlilikde aýallar we erkekler) pensiýa alýarlar. Tejribe gaýtadan resminamalaşdyrylmaly. Ýönekeý arifmetiki hasaplama, tejribäniň bir böleginiň garaşsyz Türkmenistanda däl, SSSR-de hem işlemelidigini görkezýär. Sowet döwründe kärdeşler arkalaşygynyň kärhanalarynda işleýän rus dilinde gürleýänleriň göterimi gaty ýokarydy. Şeýle-de bolsa, indi bu guramalar ýok ýa-da başga atlary bar, şonuň üçin öňki işgärlerine ol ýerde iş şahadatnamalaryny almak mümkin däl.
Türkmenistanda tanymal lukmanyň NW habarçysyna aýdyşy ýaly, ol respublikada, SSSR Goranmak ministrliginiň keselhanasynda 35 ýyl işledi, ýöne bu tejribe häzirlikçe hasaplanmaýar we pensiýa bil baglap bilmeýär. Şol sebäpli ol respublikany terk edip, Russiýada gaçybatalga tapmaga mejbur bolýar. 37 ýyllyk tejribesi bolan demirýol işgäri Mihail Lihodeýew habarça başga bir waka aýtdy. Şeýle hem, häzirki wagtda Russiýa gidýär, sebäbi pensiýa reformasyndan soň, Türkmenistanda umyt edip biljek zady ýok: ozal SAZž .d diýlip atlandyrylýan Merkezi Aziýa demirýolunda işleýärdi, baş edarasy Daşkentde, ýöne Moskwa tabynlygyndady. Indi bu at bilen hiç hili gurama ýok, pensioneriň arhiwde ýaşynyň tassyklanjakdygyna umyt baglap, Russiýa gitmekden başga çäresi ýok.
Başga bir tarapdan, Türkmenistanyň pensiýa gaznasynyň agzasynyň pikiriçe, bu ýerde ýeke-täk çemeleşme ýok, sebäbi öňki KGB işgärleri ýokary pensiýa almagy dowam etdirýärler, baş edarasy hem Sowet döwründe Moskwada bolupdy. Mundan başga-da, 80-nji ýyllaryň ikinji ýarymyndan kooperatiw hereketi ösüp başlady we rus dilinde gürleýän ýaşaýjylar beýleki respublikalar bilen gatnaşyklardan peýdalanyp, oňa işjeň gatnaşdylar. Kooperatiwleriň köpüsi ministrlikleriň we kärhanalaryň ýolbaşçylygynda guraldy. Ýöne indi uniwersitetlerde okamak ýaly kooperatiwlerdäki işiň dowamlylygy hasaplanmaýandygy ýüze çykdy. Öňki hyzmatdaşlaryň biriniň NW-ä aýdyşy ýaly:
- Belki, bu ýerde pensiýa almaryn. Iş tejribesi 25 ýyl döwlet gullugynda bolmaly. 69-dan 87-e çenli tejribäm bar. Emma institut aýryldy we 75-den 87-e çykýar. 87-nji ýylda men kooperatiw açdym.
Şeýlelik bilen, NW habarçysynyň pikiriçe, Türkmenistanda pensiýa reformasy aslynda rus dilli pensionerleriň respublikadan çykmagy baradaky teklip.
W. Wolkow, O. Saryýew.
"Doýçe Welle"
