Türkmenleriň tanymal jemgyýetçilik aktiwisti we daşky gurşawy goraýjy Andreý Zatokanyň ýurtdan çykmagyna rugsat berilmeýär diýip, syýasy däl jemgyýetçilik guramasynyň “Türkmenistanyň adam hukuklary başlangyjy” (TIPÇ) Türkmenistanyň Hronikasy web sahypasy habar berýär.
Şu ýylyň iýun aýynyň başynda A. Zatoka Moskwada geçirilen halkara daşky gurşaw maksatnamasynyň hünärmenleriniň ýygnagyna gatnaşmalydy, ýöne türkmenleriň ýörite hyzmatlary oňa Türkmenistandan gitmegini gadagan etdi.
2007-nji ýylyň 31-nji ýanwarynda bikanun ýarag götermekde we güýçli ýa-da zäherli maddalar söwdasynda, şeýle hem ýylan zäherini bikanun çykarmakda aýyplanyp, Andreý Zatoka Daşoguz şäher kazyýeti tarapyndan dört ýyl azatlykdan mahrum edilendigini ýatladýarys. Kazyýetiň kararynda ýeke-täk çäklendirme bardy - "hemişelik ýaşaýan ýeriňizi polisiýanyň rugsady bolmazdan üýtgetmezlik".
Andreý derňew astynda wagtynda dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni ekologyň ykbalyna çekmegi başaran meşhur ekologlardan we adam hukuklaryny goraýjylardan ybarat halkara komiteti döredildi.
2007-nji ýylyň sentýabr aýynda iş kesilen birnäçe müň adamyň arasynda Andreý Zatokanyň günäsi geçildi. Türkmenleriň kanunçylygyna görä, şertli tussaglaryň günäsiniň geçilmegi jenaýat ýazgylarynyň awtomatiki usulda ýok edilmegini aňladýar. Şeýlelik bilen, ýörite hyzmatlarda A.Zatokanyň ýurtdan çykmagyna ýol bermezlik üçin kanuny esaslar galmady.
Şeýle-de bolsa, A. Zatoka Russiýa Federasiýasynyň raýaty bolsa-da, 1-nji iýunda Türkmenistandan Russiýa gidip bilmedi. Şeýlelik bilen, Türkmenistanyň prezidenti tarapyndan bagyşlanan jemgyýetçilik aktiwisti A. Zatoka şu güne çenli hukuklaryndan mahrum bolup galýar. Iki ýyldan gowrak wagt bäri Russiýada ýaşaýan maşgalasyny görmedi, şeýle hem halkara daşky gurşaw boýunça hünärmen hökmünde işine gönüden-göni baglanyşykly birnäçe möhüm konferensiýany we duşuşygy sypdyrdy.
Başgaça aýdylanda, türkmen häkimiýetleri demokratiýalaşdyrmak we adam hukuklaryny goramak barada gürleşýärler, ýöne deliller munuň tersini görkezýär. Türkmenistanda raýat jemgyýetiniň wekillerini yzarlamak dowam edýär. Hususan-da, 14-nji maýda Türkmenbaşy şäherinde Russiýanyň raýatlygy bolan Waleriý Pal iň ýokary berk jeza koloniýasynda 12 ýyl azatlykdan mahrum edildi.
Ynsan hukuklary boýunça Türkmen başlangyjy, şu aýyň ahyrynda Türkmen hökümetiniň agzalary bilen gepleşik geçirjek Ýewropa Bileleşiginiň wekillerini goşmak bilen halkara jemgyýetçiliginiň ünsüni, Türkmenistanda raýat jemgyýeti aktiwistleriniň repressiýalarynyň dowam edýändigine ünsi çekýär.
Türkmenistanyň hukuk goraýjy aktiwistleri türkmen ýolbaşçylaryny söz bilen däl-de, eýsem demokratik özgerişlere islegini dünýä görkezmek we syýasy sebäplere görä raýatlary yzarlamak tejribesini duruzmak üçin çagyryş edýärler.
Fergana.Ru
