Waşington. 2005-nji ýylda ykdysady erkinligi giňeltmekde iň köp üstünlik gazanan 10 ýurduň altysy Kawkazda we Merkezi Aziýa sebitinde ýerleşýär. Bu, 4-nji ýanwarda Amerikanyň "Wall Street Journal" gazetinde we Waşingtonda ýerleşýän konserwatiw syýasy gözleg guramasy Miras gaznasy tarapyndan çap edilen 12-nji ýyllyk "Ykdysady erkinligiň görkezijisi" hasabatynda aýdylýar.
2006-njy ýyldaky hasabatda 157 ýurt bar; 20 ýurt "erkin", 52-si "esasan erkin", 73-si "esasan erkin däl", 12-si "repressiw" hökmünde kesgitlenýär. Ykdysady azatlyk indeksiniň ballary, ykdysady erkinligiň 10 giň çäresine bölünen 50 garaşsyz üýtgeýjä esaslanýar: söwda syýasaty, hökümetiň salgyt ýükleri, ykdysadyýete hökümetiň gatyşmagy, pul syýasaty, maýa akymlary we daşary ýurt maýa goýumlary, bank we maliýe, aýlyk we bahalar, emläk hukuklar, düzgünleşdirmek we kölege bazaryndaky işjeňlik ("gara bazar").
Gözlegiň awtorlary öz reýtinglerini 2004-nji ýylyň ikinji ýarymyndan 2005-nji ýylyň birinji ýarymyna çenli maglumatlary düzdi.
Hasabatda "Ykdysady erkinligi iň köp bolan ýurtlaryň hem uzak möhletleýin ykdysady ösüş depgini has ýokary we ykdysady erkinligi pes ýurtlara garanyňda has gülläp ösýändigi aýdylýar.
“Miras” gaznasynyň metbugat beýanatynda 2005-nji ýylda 99 ýurt umumy reýtingini ýokarlandyrdy, 51 ýurt ýaramazlaşdy we 5 ýurt üýtgemedi.
Bir wagtlar Sowet Soýuzynyň düzümine giren ähli ýurtlardan Estoniýa iň erkin diýlip ykrar edildi, umumy reýtingde ýedinji orny eýeledi (hatda dokuzynjy orny eýelän ABŞ-dan hem öňe geçdi).
Iň az erkin ýurtlaryň arasynda Türkmenistan we Belarus, sanawda görkezilen 157 ýurduň arasynda degişlilikde 148-nji we 151-nji orny eýeledi.
Şol bir wagtyň özünde-de, Türkmenistan, Gyrgyz Respublikasy, Ermenistan, Jorjiýa, Täjigistan we Gazagystan bilen birlikde ykdysady azatlyk ýagdaýynyň iň gowulaşan 10 ýurdunyň hataryna girdi.
Özbegistan we Täjigistan öz derejelerini "repressiw" ýurtlardan "esasan erkin däl" ýurtlara çykardy.
Gruziýa ilkinji gezek "esasan erkin" ýurtlaryň toparyna girdi we Ermenistan häzirki wagtda iň erkin 30 ýurduň hataryna girdi.
Belarus sebitdäki iň erkin ýurt bolmagynda galýar. Hasabatda "Maliýe ýüküni azaltmak we kölegeli bazaryň görkezijileri Belarusy" repressiýa edilen "ykdysadyýet toparyna gaýtardy" diýilýär. "Belarus ykdysady özgertmelerde we bazary liberallaşdyrmakda az öňegidişlik gazandy we Sowet döwrüniň bazara garşy syýasaty umuman ykdysadyýetiniň ösmegine päsgelçilik döretdi."
Waşington faýly.
