NBCA synçylarynyň çaklamalaryna görä, tamamlanan galla hasyly geljekde ýurtda un bilen baglanyşykly kynçylyklaryň dowam etjekdigini görkezýär.
20-nji iýulda Türkmenistan her ýyl hasyl baýramçylygyny Galla Baýramy dabaraly ýagdaýda belledi.
Prezident Gurbanguly Berdimuhammedow galla ýygnamak möwsüminiň gutarandygyny yglan etdi we daýhanlary gutlady, ýöne soňky ýyllarda ilkinji gezek bugdaý hasylynyň mukdary barada resmi maglumatlar köpçülige mälim edilmedi.
Bu diňe bir zady aňladyp biler: bellenen galla meýilnamasy ýerine ýetirilmedi diýip, Aşgabat NBCA synçylaryndan biri çaklaýar.
Häkimiýetler 2008-nji ýylda ýurduň azyk howpsuzlygyny üpjün etmek üçin ýeterlik bolan 1 million 800 müň tonna gallany almagy meýilleşdirdiler.
Şeýle-de bolsa, ABŞ-nyň Oba hojalygy ministrliginiň hünärmenleriniň garaşsyz baha bermegine görä, Türkmenistanyň ýyllyk galla islegi takmynan 2,5 million tonna.
21-nji iýulda, Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Ykdysadyýet we ösüş ministri Gurbanmyrat Gurbanmyradow häzirki wagtda Türkmenistanyň ilatyny 2008-2012-nji ýyllar üçin azyk önümleri bilen üpjün etmek meýilnamasynyň işlenip düzülýändigini, bu adamlaryň hasaplanan maldarçylyk önümleri, gök önümleri ösdürip ýetişdirmek we çörek önümleri zerurlyklaryny öz içine aljakdygyny aýtdy.
Dünýä azyk önümleriniň bahasynyň ýokarlanmagy we galla eksport edýän ýurtlar tarapyndan üpjünçiligiň azalmagy fonunda Türkmenistanda un ýetmezçiligi başlandan soň hökümet bu mesele bilen gyzyklandy.
Türkmenistan her ýyl Gazagystandan we Russiýadan azyk dänesini import edýär, sebäbi gurak howa şertlerinde ýurduň ekin meýdanlarynda bugdaýyň ot-iým görnüşleri ösdürilip ýetişdirilýär, un öndürmek üçin ýaramly däl, gerekli mukdarda däne alsa-da importdan ýüz öwürmek mümkin bolmaz.
NBCA-nyň Türkmenistanyň dürli sebitlerindäki synçylary un we däne bilen baglanyşykly häzirki kyn ýagdaýa bazardaky önümleriň bahasynyň ýokarlanmagy, çörek dükanlarynyň daşyndaky nobatlar we bişirilen çöregiň hili bilen baha berip boljakdygyny aýdýarlar.
NBCA-nyň Türkmenistan üçin synçylaryndan biri: “Aşgabat dükanlarynda hemişe diýen ýaly çörek bar, ýöne sebit merkezlerinde - Türkmenabatda, Daşoguzda, Maryda çörek dükanlarda saklanmaýar” -diýdi. -"Esasan hem 1000 manatdan arzan bolan çörek (takmynan 7 sent) basym satylýar, dükanda bu çörek gutaranda bolsa, adamlar lawaş ýa-da buhanka çörek satyn almaga mejbur bolýarlar, ýöne ol iki esse gymmat.”
Häzirki wagtda paýtagtdan başga ýurduň ähli sebitlerinde un paýlanyş ulgamyna laýyklykda paýlanýar, şoňa laýyklykda maşgala agzalaryna berilýän kömek un aýda 4-6 kilograma çenli.
Talon bilen her kilogram üçin 3 müň manat (21 sent) arzan ýerli birinji derejeli un satylýar.
Bazarda we täjirçilik dükanlarynda esasan bäş kilogram halta (takmynan 5 ýarym ABŞ dollary) 75 müň manatlyk rus we gazak ýokary hilli ununy satýarlar.
Şeýle-de bolsa, diňe baý şäher ýaşaýjylary ýokary hilli un satyn alýarlar.
“Men meselem rus ununy has gowy görýärin, 5 kilograma alýaryn we iki adamlyk maşgala birnäçe aýlap ýeterlik. Ýöne köp çagaly maşgalalaryň buny alyp biljegi gümansyz, bu gaty gymmat "-diýip, şäherli öý hojalykçy aýallardan biri aýdýar.
Oba ýerlerinde adatça çörek bişirilýär, munuň üçin her maşgala 50 kilogram uly haltaly un satyn alýar, olaryň hersi bir ýarym aýyň içinde sarp edilýär.
Teswirçiler oba ilatynyň ýetip gelýän güýz-gyş möwsümine ýurdy azyk bilen üpjün etmek meselesinde aladalydygny nygtaýarlar. Aç gyşdan gorkup, daýhanlar döwletiň goldawyna umyt etmeýärler we däne zerurlyklaryny özbaşdak kanagatlandyrmaga çalyşýarlar.
Ýurduň demirgazygyndaky Daşoguz sebitinden NBCA çeşmesi: "Adamlar hatda bag ýerlerine bugdaý ekýärler" -diýdi.
NBCA
