"Garaşsyz habarçylar" (RSF) halkara guramasy tarapyndan düzülen 2004-nji ýyldaky Bütindünýä metbugat azatlygy indeksinde Russiýa 167 ýurdyň arasynda 140-njy orny eýeledi.
Russiýada söz azatlygynyň ýagdaýyna beýle pes baha berilmeginiň sebäbi Beslan zamun alynmagyň "Kremliň milli teleýaýlym kompaniýalaryna bütinleý gözegçiliginiň gorkunç mysaly" boldy.
Sişenbe güni RSF tarapyndan ýaýradylan beýanata görä Russiýa Özbegistan (142-nji) we Belarus (144-nji) ýaly öňki Sowet respublikalaryndan birneme öňde durýar. Emma Türkmenistan bilen baglanyşyklylykda (164-nji ýer) aç-açan boşluk bar.
Şeýle-de bolsa, SSSR-iň beýleki öňki goňşulary sanawdaky Russiýa Federasiýasyndan ep-esli ýokary: Latwiýa 10-njy, Estoniýa - 11-nji (Germaniýa, Şwesiýa, Trinidad we Tobago bilen bilelikde). Sanawyň 16-njy hataryna girip, Litwa birneme yzda. Reýtingde Moldowa 78-nji, Ermenistan - 83-nji, Jorjiýa - 94-nji, Täjigistan - 95-nji, Gyrgyzystan - 107-nji, Gazagystan - 131-nji, Azerbaýjan - 136-njy ýerde. Ukraina sanawda Russiýanyň ýokarsynda - 139-njy hatarda ýerleşýär.
Bahalandyryş kriteriýalary senzuranyň derejesi, tussag edilen we öldürilen jurnalistleriň sany, metbugatyň paýtagtyndaky döwletiň paýy we jurnalistik işleriň kanuny esaslarydy.
Söz azatlygy bilen baglanyşykly ýagdaý Gündogar Aziýa we Ýakyn Gündogar ýurtlarynda iň erbet.
Sanawda iň pes hatary Demirgazyk Koreýa eýeleýär: KHDR-de garaşsyz metbugat ýok we ähli metbugat guramalary lider Kim Çen Iri şöhratlandyrmak üçin hyzmat edýär. Demirgazyk Koreýa muňa degişli däldir. Mýanma we Hytaý, Saud Arabystany, Eýran we Yrak ýaly garaşsyz habar beriş serişdeleriniň işine rugsat bermeýärler. Mundan başga-da, bu ýurtlaryň jurnalistlerine her gün diýen ýaly azar berýärler.
Parižde ýerleşýän RSF beýannamasynda "Maglumat azatlygy we jurnalistleriň howpsuzlygy kepillendirilmeýär" -diýip aýdylýar.
Soňky ýyllarda Yrak jurnalistler üçin iň howply ýer boldy: 2003-nji ýylyň mart aýynda uruş başlanda, 44 habarçy öldürildi. Yrak RSF reýtinginde 148-nji ýerde durýar.
Amerikanyň Birleşen Ştatlary 22-nji orna düşdi.
"Çeşmeleriň bitewiligini bozmak, Buşa garşy demonstrasiýalarda wiza almak we jurnalistleri tussag etmek bilen baglanyşykly dowam edýän kynçylyklar ABŞ-ny sanawyň başynda has ýakynlaşdyrýar" diýilýär.
"Jurnalistler üçin ygtybarly ýer" RSF Demirgazyk ýurtlaryny - Daniýa, Finlýandiýa, Islandiýa we Irlandiýa diýip atlandyrdy.
Umuman aýdanyňda, Ýewropa Bileleşiginiň ýurtlary reýtingiň ilkinji 40 setiriniň hemmesini diýen ýaly eýeledi. ÝB-a agza ähli ýurtlaryň arasynda RSF-iň metbugat azatlygy sanawda 39-njy orunda barýan Italiýada we Ispaniýada iň erbet.
Ýewropa Bileleşigine ymtylýan Türkiýe möhüm öňegidişlik gazandy: söz azatlygy barada degişli kanunlary kabul etdi, guramanyň pikiriçe, olar entek iş ýüzünde durmuşa geçirilmedi. Türkiýe 113-nji ýeri eýeledi.
Latyn Amerikasynda Kuba 166 belgili söz azatlygyny iň uly bozýan ýurt. 167-nji ýerde Demirgazyk Koreýadan soň ikinji ýerde durýar.
RSF "Prezident Fidel Kastronyň dolandyryşyny tankytlamak resmi taýdan jenaýat hasaplanýar. Geçen ýylyň mart aýynda 26 jurnalist tussag edildi we 50 dissident henizem türmede" -diýip belläp geçdi.
Reýter.
