Türkmen Helsinki gaznasy, türkmen häkimiýetleriniň hökümete degişli bolmadyk guramalary basyp ýatyrmak üçin görýän ädimleri barada alada edýär.
Mälim bolşy ýaly, 2003-nji ýylyň 21-nji oktýabrynda Saparmyrat Nyýazow jemgyýetçilik birleşikleri barada täze kanuna gol çekdi, şoňa laýyklykda hasaba alynmadyk jemgyýetçilik birleşikleriniň işi gadagan edilýär. Türkmenistan kodeksine goşulan täze maddada hasaba alynmadyk jemgyýetçilik guramalarynyň işine gatnaşjak raýatlar indi 1 ýyla çenli azatlykdan mahrum ediler. Hasaba alynmakdan gaça durýan hökümete degişli bolmadyk guramalar hem kanuny bozanlar hasaplanar.
Türkmenistanda jemgyýetçilik guramalarynyň aktiwistleri ençeme ýyl bäri hasaba durup bilmediler. Türkmen häkimiýet işgärleri ilki bilen jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylarynyň arzalaryna garamagy bilkastlaýyn gijikdirýärler, soň bolsa köplenç bahana bilen hasaba almakdan ýüz öwürýärler. Jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary, hasaba alynmak üçin ähli zerur resminamalara eýe bolup, 3-5 ýyl dürli edaralaryň bosagasyny kakyp, bellige alnyp bilmedikleri barada maglumatlary bar. Şeýle hem, türkmen häkimiýetleriniň jemgyýetçilik guramalarynyň aktiwistlerini gorkuzmagy we azar bermegini dowam etdirýändigi barada maglumatymyz bar. Mysal üçin, Daşoguzdaky ekologiýa klubynyň egindeş başlygy Farid Tuhbatullin işjeň raýatlygy üçin takyk ejir çekdi.
Indi täze düzgünleriň girizilmegi bilen jemgyýetçilik guramalarynyň Türkmenistanda işlemek mümkinçiligi nola çenli azaldy we olaryň işi (degişlilikde bu gurama gatnaşýan adamlar) bikanun. Bu kanunyň girizilmegi, raýat pikirini beýan etmek üçin galan iň az mümkinçilikleri basyp ýatyrmaga gönükdirilendir diýip hasaplaýarys.
THF, soňky bir ýylda Türkmenistanda adam hukuklary ýagdaýynyň ýaramazlaşandygyna ünsi çekdi. Düzgünler yzygiderli.
Nyýazow halkara adam hukuklary guramalarynyň Türkmenistanda raýatlaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň hukuklarynyň gödek bozulmagyny bes etmek baradaky talaplaryny äsgermezlik etmek niýetini ýene bir gezek tassyklady.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki Fondy.
