Bu hekaýa daşary ýurtly migrant aýal-gyzlaryň ýagdaýyna degişlidir.
Türkmenabat şäherinden bolan Aýnabat (doly adyny aýan etmezligi haýyş etdi) ýylyň başynda Türkiýede Tejen şäherinden (ol hem Türkmenistandan) Nesibe atly bir watandaşymyz bilen tanyşdy. Nesibe şol pursatda şeýle kynçylyklary başdan geçirýärdi welin, köçede galdy. Rehimli Aýnabat ýoldaşy bilen kärendesine alan öýüne Nesibäni çagyrdy. Aýallar watandaşyna pena berdiler. Ýakynda Nesibe, iki aýalyňam öýünde bolmadyk pursatyny saýlap, ir bilen işden gaýdyp geldi we düşünüşmezlik bolanyny aýdyp, goňşularyndan öýünü açmagyny haýyş etdi. Aýnabat işden gaýdyp gelende, gapy giňden açykdy we içerde altyn şaý-seplerini we Türkiýede birnäçe ýyllap agyr zähmet çekip birikdiren pullaryny öz içine alýan kiçijik seýfiniň ýokdugyny bildi. El telefony hem ýitirim bolupdy.
Ätiýaçlyk açary bolan goňşulary kezzaba rehim edendiklerini we oňa öýüň gapysyny açandyklaryny tassykladylar. Ejir çeken goňşulary bilen bilelikde kezzaba jaň edip, talaň eden zatlaryny, şol sanda maşgala suratlary bolan telefony yzyna gaýtarmak üçin çagyryp başladylar. Emma Nesibe hiç kimiň onuň günäsini subut edip bilmejekdigini öňe sürdi. Ejir çekenler polisiýa habar berjekdiklerini we ýaşaýyş jaýynyň wideo kameralaryndan ýazgylary berjekdiklerini aýtdylar. Ondan soň Nesibe tarapyndan kemsidiji sözler we haýbatlar ýagdy.
Polisiýada talanan aýallaryň arzalary Türkiýede bikanun ýaşaýandyklary üçin kabul edilmeýär. Görnüşi ýaly, beýleki ýüzlerçe müň türkmen ýaly ýakynda öz konsullygynda pasportyň möhletini uzaltmak ret edildi, şonuň üçin türk häkimiýetleri olara ýaşamak üçin rugsatnama bermekden ýüz öwürýärler. Şeýle hem konsullykda täze pasport almak mümkin däl.
Kezzap bolsa öz gezeginde rehimli watandaşlaryny deportasiýa etdirmek üçin polisiýa ýüz tutup başlady. Wagtal-wagtal polisiýa bikanun migrantlaryň belli bir salgyda ýaşaýandyklaryny we ol ýerde yzygiderli dawa-jenjelleriň we çekişmeleriň bolýandygy barada ýalan sözler bilen polisiýa jaň edýär.
Ejir çekenler her gezek polisiýa ýagdaýy düşündirmäge mejbur bolýarlar. Şu wagta çenli ýerli polisiýa nämeleriň bolup geçýändigine düşünýärdi, ýöne migrant aýallar deportasiýa edilmeginden, esassyz däl, gaty gorkýardylar.
"Bir söz bar: "Kagyz bolmasa sen kemçilik, ýöne kagyz bilen-adam". Hökümetimiz pasport bilen üpjün etmeýändigi sebäpli bikanun galýarys we sesimizi çykaryp bilmeýäris. Nesibe ýaly adamlar bolsa bu pursatdan peýdalanyp, bizi gorkuzýarlar we talaýarlar"-diýip Aýnabat gürrüňüni tamamlady.
Adam hukuklary boýunça Türkmen Helsinki gaznasy.
